Ош шаарынын 3000 жылдыгы
Окуучуларга сунушталган бул китеп, тарых илимдеринин доктору, профессор Токтогонов Султан Аманкулович тарабынан Ош шаарынын 3000 жылдыгына арналган. Автор, Ош шаарынын ардактуу жараны болуп, Ош мамлекеттик педагогикалык институтунда, андан кийин университетте жыйырма беш жыл иштеп, бул улуу түштүк шаарынын негизделиши жана өнүгүшүнүн негизги этаптарын байыркы фактыларга таянып, кеңири маалымат менен жарыялайт. Окуучулар бул жерде шаарды түзүү, анын аталышынын келип чыгышы боюнча легендалар, байыркы доорлордо шаар өткөн кыйын жол, басмачылыкка каршы күрөш жылдары, совет бийлиги учурунда өнөр жай, транспорт, илим, маданият, билим берүү, адабият жана искусствону калыбына келтирүү жана өнүктүрүү боюнча титаникалык иштер жөнүндө кызыктуу маалыматтарды таба алышат. Архаикалык, кысымга алынган, провинциялык Ош шаары, гүлдөгөн, кооз, заманбап шаарга айланды, жогорку өнүккөн өнөр жай, жаңы технологиялар, жогорку жана орто-специальдык окуу жайлары, мектептер, медициналык мекемелер, китепканалар, театрлар, музейлер, маданият жана эс алуу парктары менен толукталды.
Бул китепти окуп жатканда, ар бир адам толук негиз менен: «Эч ким унутулбайт, эч нерсе унутулбайт» деп айта алат. Автор, шаарды өнүктүрүүгө жана түзүүгө ар кандай убакта катышкан бардык деңгээлдеги жетекчилердин аттарын атаганга аракет кылган, ошондой эле шаарды сүйгөн, өз эмгеги менен анын экономикасы жана маданиятынын өнүгүшүнө зор салым кошкон жөнөкөй жумушчуларды: жумушчуларды, кызматкерлерди, мугалимдерди, дарыгерлерди, инженерлерди, адабият жана искусство ишмерлерин унутпаган.
Шаарлардын юбилей даталарын XIII кылымда белгилешкен. Римди зыярат кылган паломниктерге юбилей жылдарында салт боюнча алардын күнөөлөрү кечирилчү. Ош шаарына юбилей жылында келгендерге эң жылуу, өзгөчө кыргыз конок кабыл алуусу көрсөтүлөрүнө шек жок.
Ош шаарынын 3000 жылдыгы, албетте, бул шаардыктар үчүн гана эмес, көп улуттуу Кыргызстан үчүн да жалпы элдик майрамга айланды.
Китеп менен иштөө учурунда автор 60тан ашык мурдагы шаар жетекчилери, илим, маданият, адабият жана искусство ишмерлери менен сүйлөшүүгө мүмкүнчүлүк алды, алардын көпчүлүгү өз эскерүүлөрүн бөлүштү, алар китепте келтирилген.
Бул жылуу эскерүүлөрдүн жалпы маанисин төмөнкүдөй билдирүүгө болот: «Сүйүктүү, кымбат Ош шаарыбыз, биз сени сүйдүк, кам көрдүк, коргодук, жана курууга аракет кылдык. Сениң ысымыңдын алдында баш ийип, келечектеги ийгиликтерди жана гүлдөгөндү каалайбыз!»
Бул китепти, Ош шаарынын тарыхы менен кызыккан ар бир адамдын чоң пайда алып окуй турганына толук негиз бар.
Китептин редактору жана кириш сөздүн автору — Кыргыз Республикасынын НАН академиги А.Э. ИЗМАЙЛОВ,
Редактор — ТУ «Дастан» мугалими Е. Е. САТКАЕВА
Ош