Көчмөндүн насааты
Жаш жигит үйлөнгөндөн кийин өзүнчө жаша баштады. Өз үй-бүлөсү менен жайлоого биринчи жайлоого чыгып, аксакалдардан кеңеш сурап жүрдү. Аксакалдар ага мындай дешти:
- Үч мыйзам бар: малды кармоо боюнча мыйзамдарды билесиң, табият мыйзамдары бар, аларды дайыма сакташың керек, жана үй-бүлө мыйзамы - сен бардык иштерди жубайың менен биргеликте жасашың керек.
Тоолор
Жаш жигит тоолуу айылдан чоң шаарга кетүүгө чечим кабыл алды, ал коштошту:
- Эгер жакшы жайгашсам, анда кайра бул жакка келбейм, кош болуңуздар!
Атасы ага жооп берди:
- Сен шаарга кетип жаткан биринчи адам эмессиң, бирок эстеп ал, бир күнү баары кайтып келет. Шаар адамдардын колу менен жасалган, ал эми тоолор - Кудайдын жараткан. Шарда жашоо өтө тез өтөт, баары чуркашат, жаман болуп кетишет, ал эми тоолордо жашоо жай, баары өз кезеги менен өтөт, баары жеткиликтүү: суу, чөп, тоолор - бул сенин башпаанегиң, ата-бабаларыңдын жана балдарыңдын мекени. Сен сөзсүз кайтып келесиң.
Улук
Бир жолу аңчылар тоого жаныбарларды кармоого барышты. Алардын бири эски жана тажрыйбалуу аңчы, экинчиси - жаш, аз тажрыйбалуу, бирок энергиясы көп жигит болчу.
Башында аларга чоң архар кездешти, күчтүү жана чоң мүйүздөрү менен. Жаш аңчы дароо мылтыгын алып, көздөп, ок чыгарууну каалады, бирок чоң адам аны токтотту.
- Неге мени токтоттуң? - эч нерсе түшүнбөй, жигит сурады.
- Анткени бул жөнөкөй архар эмес, стаянын башчысы, эгер аны өлтүрсөң, бүт стая башсыз калат.
Алар ары карай кетишти. Жана тез эле алардын алдында козу, өзүнүн балапанын эмизип жатканын көрүштү.
Жаш жигит ок чыгарууга даярданды, бирок тажрыйбалуу досту дагы бир жолу аны токтотту.
- Неге кайра мени токтоттуң? - кайра сурады жаш аңчы.
- Балапан менен эмизип жаткан самканы өлтүрүүгө болбойт, анткени эне баласын эмизип жатканда үйгө кирүүгө болбойт.
- Эмне үчүн ок чыгарууга болбойт? - жигит нааразы болду.
Аңчынын кесиби - бул кыйын иш, кимди кармоо керек экенин жакшы билүү керек, келечекте сенин муундарың, балдарың жана неберелериң да ушул жерлерде аңчылык кыла алышы үчүн. Стаяны башсыз калтырбоо, балапанын энесиз калтырбоо керек, биз жаныбарларга зыян келтирбешибиз керек. Аңчылык - бул жөн гана ок атуудан эмес, жаратылыштын азыктарын өзүнө алуу үчүн кыйын искусство, ага зыян келтирбестен.