Аймухамедова Мария-Гульсым Бурановна
Техникалык илимдердин доктору, профессор, Кыргыз ССРинин эмгек сиңирген ойлоп табуучусу, Кыргыз ССРинин эмгек сиңирген илим ишмери, Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер академиясынын ардактуу академиги.
1919-жылы төрөлгөн. 1938-1941-жылдары Москва мамлекеттик университетинде (Ломоносов атындагы) билим алган, 1945-жылы Кыргыз мамлекеттик педагогикалык институтунун табигый факультетин сырттан аяктаган.
Илимий изилдөөчү, жаңы класстагы ракка каршы, иммунитетти стимулдаштыруучу бирикмелерди, ошондой эле өсүмдүктөрдүн коргоочу функцияларын өстүрүүчү жана индуцирлөөчү бирикмелерди түзгөн. Ал кан плазмасын алмаштыруучу, радионуклиддерден азык-түлүктөрдү тазалоо үчүн ылайыктуу сорбенттерди, иониттерди, ферменттик препараттардын аффиндүү хроматографиясын, оор жана радиоактивдүү металлдар менен ууланганда алдын алуу жана дарылоо үчүн ыкмаларды иштеп чыккан, пектин препараттары жана алардын туундуларынын жаңы колдонуу чөйрөлөрүн аныктап, дары макасынын алкалоиддерин экстракциялоо технологиясын иштеп чыккан жана үзгүлтүксүз иштөөчү ультрадыбыстык экстракторду түзгөн. Анын технологиясы Карабалга спирт-сахар комбинатында медициналык препараттардын бүт цехи иштеген.
Көп жылдык жемиштүү эмгеги үчүн ал Эмгектин Кызыл Туу ордени, 8 медаль, 3 Ардак грамотасы жана Кыргыз ССРинин Жогорку Кеңешинин 2 грамотасы менен сыйланган.
Анын жетекчилиги астында 16 кандидаттык жана 4 доктордук диссертация корголгон.
300дөн ашык публикация жарыяланган, анын ичинде 11 монография, 50дөн ашык ойлоп табуунун автору, алардын 25и өндүрүшкө киргизилген.
Өндүрүшкө киргизилген негизги ойлоп табуулар:
1. Шекерлерди алуу ыкмасы. Автордук күбөлүк № 583137, 1977.
2. Аминокислоталарды өндүрүүдө культуралык суюктукту иштетүү ыкмасы. Автордук күбөлүк № 652210, 1979, Фрунзе антибиотиктер заводунда киргизилген.
3. Аминокислоталарды өндүрүүдөн чыккан калдыктардан азык кошумчаларын алуу ыкмасы. Автордук күбөлүк № 1084003, 1984, Фрунзе антибиотиктер заводунда киргизилген.
4. Ракка каршы активдүүлүккө ээ мединин полирамногалаетуронаты. Автордук күбөлүк № 1822166, 1993.
5. Саркоманын өсүшүн ингибирлеген затты алуу ыкмасы. Автордук күбөлүк № 2076706, 1997.