Нан даярдоо учурундагы дыйкан үйлөрүндө обысктар
Кыргыз АССРинин СНКсынын төрагасы Ю. Абдрахманов, Орто Азия бюросунун тиешелүү директивасын аткарып, Ош округунун пахта райондоруна узак мөөнөттүү иш сапарга чыкты. Базар-Курган районунда ал И. Зеленский менен "пахтаны чыгаруу" маселеси боюнча өткөрүлгөн жыйынга катышты. Так ушул жерде дыйкандарга административдик таасир көрсөтүү ыкмаларын мурдагыдан айырмаланган чаралар иштелип чыкты. Алар дыйканчылык кылган бардык жер ээлеринин үймө-үй кыдыруусун, т. а. пахта эгүүчүлөрдүн обыскун; өз контракттык милдеттерин аткарган чарбаларга кошумча тапшырмаларды берүү; бай чарбалардын ГПУ тарабынан жалпы обыскун; пахтаны өткөрүү планына жооп бербеген колхоздорго, колхоздун бардык мүчөлөрүнүн солидардык жоопкерчилиги менен, доо арыз берүү; өндүрүштүк товариществолорго башкарууну соттук жоопкерчиликке тартуу боюнча доо арыз берүү; 1-январдан кийин талааларда калган пахтаны ээсиз деп жарыялоо ж. б.
Кечиресиз, бул чечим, көптөгөн ушундай чечимдердин катарында, анонимдүүлүктүн караңгылык шымаласы менен жабылган, "жыйырма" деп аталган индивидуалдык жоопкерчиликтен качуунун абдан ыңгайлуу формасы — "көпчүлүк" адамдардын тагдырын чечип жатты, аларды көз менен көргөн эмес. Бүгүнкү күндө дагы биз бул форманын абдан узакка жашоосуна күбө болуудабыз... Бирок бул учурда ачык протоколдун жардамы менен биз Ю. Абдрахмановдун бул маселе боюнча өзгөчө көз карашын, ошондой эле коллективдештирүү жолун жалпы алганда биле алабыз.
Нан даярдоо учурунда дыйкан үйлөрүндө обысктардын өткөрүлүшү, колхоздордун жана колхоздук партиялык уюмдардын жоопкерчилигине тартылышы, камакка алуулар, өзгөчө ыкмалар Ю. Абдрахмановдун катуу нааразычылыгын жаратты. Ал кулактар, байлар жана манаптардын даярдоолорго каршы турушу жана аларга мажбурлоо чараларынын зарылдыгын эске албастан, кыйынчылыктарды ички душмандар эмес, партиялык жана мамлекеттик органдардын экономикалык башкаруудагы катачылыктарынан келип чыккандыгын, Лениндин жаңы экономикалык саясаты учурунда түзүлгөн чарба механизмине административдик-эркиндик ыкмалары менен бузуу, бул өлкөдө жасалма ачарчылыкка алып келгенин эсептеди.
Кыргызстанда "сталинче" коллективдештирүүнүн терс кесепеттери