Костычевдун прострели
Статус: VU. Тескечендик, абдан кооз өсүмдүк, маданиятка киргизүүгө көңүл бурууга арзыйт.
Сипаттама. Көп жылдык өсүмдүк. Тамыры күчтүү, үстүндө өлгөн жалбыктардын жипчелектүү калдыктары менен жабылган. Өсүмдүк 12-26 см бийиктикте, баары жука, жумшак, ак чачтар менен капталган. Тамыр жалбыктары узун, сызыкча бөлүктөргө 0,5—1,0 мм туурасында бөлүнгөн, жалбыктары пальчато-көп бөлүктүү, абдан жука бүтүндөй же эки кесилген бөлүктөргө бөлүнгөн, гүлдөрү чоң, ачык, 6,5 см диаметриге чейин түз туруп турат. Гүл жапракчалары 3,2 см узундукта жана 2 см туурасында, ички жапракчалары тегерек, тышкы жапракчалары учтуу, роза түстүү, сырты жүндүү. Тычиндиктер жапракчалардан үч эсе кыска, тычындык жиптери пурпур түстүү, тузакчалары фиолет түстүү. Жемиштери 4 - 6 см узундукта, ийкемдүү перисти жипчелери менен.
Биологиялык өзгөчөлүктөр. VI -VII айларда гүлдөйт, VII-VIII айларда жемиш берет.
Жалпы жана өлкөдөгү таралышы. Памир (Баляндкиик капчыгайы) жана Памиро-Алай тоо чокусунда: Алай (түштүк бет), Заалай, Петр Биринчи жана Дарваз. Кыргызстанда — Алай өрөөнү.
Өсүүчү жерлер. Тастыктуу жардыларда, тоолордун орто жана жогорку белдеринде.
Сан. Белгисиз.
Чектөөчү факторлор. Маалымат жок.
Культивирлөө. Маалымат жок.
Мухапизат чаралары. Арнайы мухафизат чаралары жок.
Тепкич мухафизат чаралары. Алай өрөөнүндө ботаникалык заказник уюштуруу — маданиятка киргизүү үчүн стационар.
Костычев кундуз гулу
Kostychev’s Pascueflower
Pulsatilla kostyczewii (Korsh.) Juz.
Статус: VU. Бул түр Алай-Памирлер үчүн эндемик, реликт декоративдик өсүмдүк, аймагы кыскарууда. Ал Алай өрөөнүндө, Алай, Транс-Алай, Петр Улуу, Дарваз жана Баляндкиик тоо чокуларынын орто жана жогорку белдеринде, 2,900 м бийиктикте тастыктуу топурактарда жайгашкан. Табиятта саны чектелүү. Гүлдөө мезгили: Июнь - Июль; жемиш берүү Июль - Август; көбөйтүү жыныстык (токулдар аркылуу). Чектөөчү факторлор жана культивирлөө боюнча маалыматтар белгисиз. Сары-Могол ботаникалык жапайы жери (Алай өрөөнүндө) бул түрдү сактоо үчүн атайын түзүлгөн. Кошумча коргоо аймагын түзүү сунушталууда, анда көптөгөн популяциялар бар, ошондой эле Костычевдун прострели үчүн эксперименталдык культивирлөө станциясы уюштурулсун.