Информационно-туристический интернет-портал «OPEN.KG» / Кыргыз Республикасындагы айлана-чөйрөнүн абалы 2008-2012-жж.

Кыргыз Республикасындагы айлана-чөйрөнүн абалы 2008-2012-жж.

Кыргыз Республикасынын 2008-2012-жылдардагы экологиялык абалы


Кыргыз Республикасынын аймагы 2013-жылдын 1-январына карата, Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнө караштуу Мамлекеттик каттоо кызматынын маалыматына ылайык, 199,9 миң квадрат метрди түзгөн. Республикадагы жер аянтынын эң чоң үлүшү запастагы жерлерге (44,5 пайыз), айыл чарба максатындагы жерлерге (32,5 пайыз) жана токой фондунун жерлерине (13,1 пайыз) таандык.

Республика аймагында 1923 көл, 3500дөн ашык дарыя жана кече, ошондой эле 44 жер астындагы таттуу жана минералдык суулардын кендери бар.

Табигый булактардан, анын ичинде жер астындагы таттуу суулардан, Кыргыз Республикасынын Ауыл чарба жана мелиорация министрлигинин Суу чарба жана мелиорация департаментинин маалыматына ылайык, 2012-жылы болжол менен 10 млн. кубометр суу алынган, бул 2011-жылга карата 10,5 пайызга көп,
2008-жылга карата болсо 12,7 пайызга көп.

2012-жылы суу керектөө болжол менен 5 млн. кубометр сууну түзгөн, өткөн жылга салыштырганда 7,7 пайызга көп, бирок 2008-жылга карата 8 пайызга аз. 2012-жылы жалпы суу керектөөнүн көпчүлүк бөлүгү (94,3 пайыз) сугат жана айыл чарба суу камсыздоого, 2,9 пайыз - чарбалык-суу керектөөлөрүнө жана 1,7 пайыз - өндүрүштүк керектөөлөргө пайдаланылган. Алынган суунун 20 пайыздан ашыгы транспорттоодо жоголуп кетет, ирригация системаларынын канааттандырарлык эмес абалынын айынан.

Сугат жана айыл чарба суу камсыздоого эң ири суу керектөөчүлөр Чүй (23,9 пайыз) жана Ош (17,4 пайыз) облустары болуп саналат. Чарбалык-суу керектөөлөрүнө келгенде, Бишкек (34 пайыздан ашык) жана Ош облусу (30 пайызга жакын) эң чоң үлүшкө ээ.

Кыргыз Республикасынын Улуттук статистика комитети тарабынан жыл сайын өткөрүлүп туруучу интеграцияланган тандоо боюнча үй-бүлөлөрдү текшерүү жыйынтыктары боюнча, 2012-жылы республика калкынын 92 пайызы таза ичүүчү суу менен камсыз болгон. Эгер региондор боюнча карасак, Бишкек шаарында (100 пайыз), Чүй (99,8 пайыз) жана Ысык-Көл (99 пайыз) облустарында сууга жеткиликтүүлүк эң жогору.

Калктын жашоо сапатынын маанилүү көрсөткүчү атмосфералык абанын абалы болуп саналат. 2012-жылы көзөмөлдөнгөн стационардык булактардан атмосферага чыгарылган булгануу заттарынын көлөмү 37 миң тоннанын үстүндө болуп, өткөн жылга салыштырганда 2,9 пайызга көбөйгөн, бирок 2008-жылга карата 5,8 пайызга азайган. Бирок, белгиленген азайтууга карабастан, жалпы булгануу заттарынын көлөмү абдан маанилүү бойдон калууда. Атмосфераны булганган заттардын жарымынан көбү Бишкек шаарына туура келет.

Атмосферанын негизги булгануучуларынын арасында күкүрт ангидридинин чыгарылышы беш жыл ичинде орточо 7,8 миң тоннага жеткен. 2012-жылы анын чыгарылышы өткөн жылга салыштырганда дээрлик 2 эсе (8,3төн 4,3 миң тоннага) азайган, бул айрым ишканалардын газды пайдаланууга өтүүсү менен байланыштуу. Жалпы республика боюнча 2012-жылы квадрат километрге чыгарылган заттардын көлөмү 183 кгды түзгөн, анын ичинде адам башына 7 кг.

2012-жылы өндүрүш жана керектөө боюнча болжол менен 100 млн. тонна калдыктар пайда болгон, бул өткөн жылга салыштырганда 5,2 пайызга көп, алардын эң чоң бөлүгү Ысык-Көл облусуна (87,1 пайыз) туура келет.

2012-жылы уулуу калдыктар 5 млн. тоннага жакын, же өндүрүш жана керектөө боюнча жалпы калдыктар көлөмүнүн 5 пайызын түзгөн. Уулуу калдыктардын дээрлик бардык көлөмү Ысык-Көл облусуна туура келет.

2012-жылдын башында Бишкек шаарында уулуу калдыктарды жайгаштыруу үчүн 16 жай бар болуп, жалпы аянты 1,2 га, ал эми Ысык-Көл облусунда алардын аянты 360 га түзгөн.

Источник: Кыргыз Республикасынын Улуттук статистика комитети. Чөйрөнү коргоо жана маалыматтык-коммуникациялык технологиялар статистикасы бөлүмү
25-08-2014, 14:58
Вернуться назад