СЕЙШЕЛДЕР. Сейшел аралдары Республикасы
Сейшел архипелагындагы (бардыгы болуп 115 арал, эң чоңу - Маэ, жашоого ылайыктуу 46 арал) мамлекет, Индия океанынын батыш бөлүгүндө, Африка жээгинде жайгашкан. Аймак - 455,3 км2.
Башкы шаар - Виктория (26 миңге жакын; Маэ аралында). Турак-жай - 80 миңге жакын (2000-ж.): сейшелдер, креолдор (европалыктар жана африкандыктар, ошондой эле Азия өлкөлөрүнөн келгендердин урпактары), банту африкандыктары, индийликтер, кытайлыктар ж.б. Расмий тилдер - англис, француз, креол. Дин: 80% калкы - католиктер, ошондой эле англикан чиркөөсүнүн, христиандык секталардын, индуизмдин жана исламдын жактоочулары бар. Валюта - сейшел рупиясы.
Россия Федерациясы менен дипломатиялык мамилелери бар (СССР менен 30.VI 1976-жылы түзүлгөн).
Улуттук майрам - 18-июнь - Конституция күнү (1993-жыл).
Сейшел аралдары - республика. Мамлекеттин жана өкмөттүн башчысы - президент (Джеймс Мишель), жалпы шайлоодо 5 жылга шайланат (акыркы шайлоо - 2004-жылдын июлунда). Закон чыгаруу бийлиги бир палаталуу Улуттук ассамблеяга (34 депутат; 25 жалпы добуш берүү менен шайланат, 9 президент тарабынан дайындалат) таандык. Шайлоолор 2002-жылдын декабрында өткөн.
Саясий партиялар: Сейшелдердин Прогрессивдүү фронту (ПФНС) - парламентте көпчүлүк орундарды ээлейт, Демократиялык партия, Социал-демократиялык альянс, Сейшел улуттук партиясы.
Профсоюздук бирикмелер: Сейшел аралдарынын Улуттук жумушчулар союзу, Сейшел жумушчулар союздары федерациясы.
Португалдыктардын Сейшелдерге кириши XVI кылымда башталган. XVIII кылымда алар Франция тарабынан басып алынган, ал эми 1794-жылы - Улуу Британия тарабынан, 1814-жылы Париж келишими боюнча расмий түрдө анын менчигине өткөн. Эгемендик 28.VI 1976-жылы жарыяланган. 5.VI 1977-жылы А. Мишель бийликке келип, республика президенти болгон. 1991-жылдын декабрында ПФНСтин Чрезвычайный съезди президент Ф. А. Рененин Сейшелдерди көп партиялуу системага өткөрүү сунушун кабыл алган. Мамлекетте саясий партиялардын иштөөсүнө уруксат берилген. 18.VI 1993-жылы жаңы конституция кабыл алынган. Улуу Британиянын жетекчилигиндеги Коммонвелтке кирет.
1976-жылдан бери - БУУнун жана АСтин (мурун - ОАЕ) мүчөсү.
Сейшелдердин экономикасы начар өнүккөн, өлкөдө пайдалы казындылар жок, өнөр жай кичи ишканалар менен чектелет, негизинен айыл чарба продукциясын кайра иштетүү менен алектенет. Негизги айыл чарба культуралары: кокос пальмасы, дарчы, ваниль.
Экономиканын негизги тармагы - туризм, анда иштеп жаткан калктын 1/3 бөлүгү эмгектенет. 2004-жылы өлкөгө 130 миң турист келген.
Турак-жайга түшкөн киреше - жылына 6,5 миң долларга жакын.
Экспорттун негизги товарлары: балык жана балык консервалары, копра, ваниль, дарчы. Импорттолот: чийки зат, мунай продуктылары, машиналар жана жабдуулар. Негизги соода өнөктөштөр: ЕС, Түштүк Африка Республикасы. Чет өлкөлүк карыз - 200 млн доллар деңгээлинде (29% ИДП).
Мамлекетте бир нече гезиттер чыгат. Сейшел радиоберүү жана телевидение корпорациясы, Сейшел маалымат агенттиги (улуттук маалымат агенттиги) иштейт.