Информационно-туристический интернет-портал «OPEN.KG» / Мамлекеттердин аталышынын этимологиясы

Мамлекеттердин аталышынын этимологиясы

Мамлекеттердин аталышынын этимологиясы

САУД АРАВИЯСЫ

. Учурдагы чегинде королдук 1926-жылы түзүлгөн. Атын 1932-жылы кабыл алган. Географиялык жайгашуусун чагылдырат (өлкө Аравия жарым аралынын эки үчтөн бирин ээлейт, арабча — Джезира-эль-Араб, «арабдардын жарым аралы») жана Саудид династиясынын атын билдирет.

СИРИЯ. Сири формасында өлкөнүн аты Вавилондук клинопис табактарында дагы аталган. Сөздүн мааниси белгисиз. Эгер Каабанын ыйык ташына чыгуу тараптан караса, анда Сирия солдо — түндүктө (Эш-Шам) болот. Ошондуктан арабдар өлкөнү көп учурда — Эш-Шам деп аташат.

Сальвадор - испанча «куткаруучу» дегенди билдирет. Өлкө испан конкистадору Педро де Альварадо тарабынан Иса Машаякка арналып аталган.

Самоа - "Ыйык Моа коругунан", моа - жергиликтүү үй канаттуусу, тоокко окшош. Легенда боюнча, "Са-моа" ыйык тоок үчүн жер коргоп, корол Лу (Lu) тарабынан буйрулган. Бул аймакты коргоо үчүн болгон согуштардан кийин, ал уулун Самоа деп атаган. Кийин Самоа Моа кланын негиздеген, ал Мануа аралынын башында туруп, кийин Самоа аралдарынын бардыгында.

Сан-Марино - Далмациядан качкан христиан Маринодун урматына аталган. Кийин - ыйык Марино, ал 301-жылы Сан-Маринону негиздеген деп айтылат.

Сан-Томе жана Принсипи - португалча: Ыйык Томас жана Принц аралдары.

Сейшел аралдары - Франциянын королу Людовик XVтин финансылык министри Jean Moreau de Sechellesдин урматына аталган.

Сербия - белгисиз, мүмкүн сарматтардан келип чыккан; "рябина" (Sorbs) азыркы Германияда ошондой эле келип чыккан, сербдер Балканга Германиянын Lusatia деп аталган аймагынан көчүп келишкен, анда рябина азыр дагы кездешет.

Сингапур - шаар 1819-жылы Сэр Стамфорд Раффлз тарабынан негизделген жана ал Сингапур атын малай тилинен алган. Sinhapura аралдын эртеки аты болгон. Өз кезегинде Sinhapura санскриттен келип чыккан (Simhapura), бул "арыстандар шаары" дегенди билдирет.

Легенда боюнча, XIV кылымда малай князы Шри Три Буана тарабынан берилген. Аралга түшүп, ал арыстанга окшош чоң жаныбарды көргөн. Санскритте "синха" — "арыстан", "пура" — "шаар". Ошондуктан Сингапур — "арыстан шаары". Бирок, бул жерде арыстандар жок.

Словакия - славянча "даңк" же "сөз" дегенден.

Словения - Словакияга окшош.

Судан - арабча Bilad as-Sudan, "каралар өлкөсү" дегенден.

Суринам - Суринен (Surinen) элдин урматына, жергиликтүү америкалык отургундар.

Сьерра-Леоне - испанча Sierra Leon же португалча Serra-Leoa ("арыстан тоолору") версиясынан адаптацияланган. Мүмкүн, анткени алардын ичиндеги эхо португалдык деңизчилерге арыстандын ургаачысынын үнүн эске салган.

Т

ТУРКМЕНИЯ «Туркмендер өлкөсү». Ар кандай версияларга ылайык, туркмен — «тюрккө окшош», же «настоящий тюрк». Мындай аталыш Орто Азиядагы көчмөн урууларга берилген.

Таджикистан - түрк тилиндеги tasi тамырынан келип чыккан, "мусулман" дегенди билдирет. «Таджиктер өлкөсү». Перс тилиндеги «тадзик» — персдер арабдарды ушундай аташкан. Кийинчерээк, бул сөз Орто Азияда исламды кабыл алган иран тилинде сүйлөгөн дыйкандарга да берилген. Бул дыйкан-мусулмандар таджик этносуна негиз болгон.

Таиланд - тайча "эркиндер өлкөсү" дегенди билдирет. 1939-жылга чейин — Сиам. Сиам - аталышы байыркы тайларга коңшулары тарабынан берилген жана, балким, пали тилиндеги топонимден келип чыккан "Suvarnabhuma" ("Алтын жер"), башка тамыр "sama" ар кандай түстөрдүн реңдерин билдирет, көбүнчө күрөң же сары, бирок кээде жашыл же кара (санскритте Сиам "көзгө көрүнгөн" дегенди билдирет).

Учурдагы аталышы көп учурда "эркин адамдар өлкөсү" деп которулат. "Тай" этнониминен келип чыккан. Бул сөз, көрүнөт, жөн гана "адамдар" дегенди билдирет. Акыркы "ланд" — британ колонизациясынын мурасы.

Тайвань - кытайча "терассалары бар жээк". Бурчтук талаалар Тайваньдын типтүү ландшафтын түзөт.

Танзания - бул өлкөгө кирген эки штаттын аттарынын комбинациясы - Танганьика жана Занзибар.

Тимор - малайча "чыгыш" деген сөздөн. Расмий тили Тетунда Чыгыш Тимор Timor Lorosae деп аталат. Коңшу Индонезияда Timor Timur, "чыгыш чыгыш" деп белгилүү.

Того - Того айылынан. Жергиликтүү эве тилинде "то" - "суу" жана "го" - жээк.

Тонга - жергиликтүү "түштүк", "түштүк". Аралдар Джеймс Кук тарабынан аталган. 19-кылымда "Достук аралдары" деп белгилүү болгон.

Тринидад жана Тобаго - "Тринидад" үч чыгыш тоо чокусунун жана христиан троицасынын урматына (trinidad испанча троица же трио). "Тобаго" - жергиликтүү калк тарабынан тартылган тамекинин урматына.

Тувалу - жергиликтүү "сегиз арал" же "бирге турган сегиз" дегенден. Эртеки аты - Niulakita, ал тыюу салынган, ал биринчи атоллдун аты болгон.
15-07-2019, 19:26
Вернуться назад