Автордун билдирүүсүнө ылайык, ИА китеп «Евразиялык экономикалык кереметке жол» ЕАЭБдин түзүлүшүнө жана келечегине арналган. Анда бул бирикменин пайда болуу себептери, ошондой эле ар бир катышуучу өлкө үчүн жана союз үчүн жалпы алганда анын келечектеги өнүгүү жолдору талданат.
– Китепте постсоветтик мамлекеттердин бардык индустриалдык экономикасы совет мезгилинде түзүлгөндүгү жана алардын жакын экономикалык байланыштарынын үзүлүшү терс экономикалык кесепеттерге алып келгендиги тууралуу басым жасалат, – дейт Никита Мендкович. – Мисалы, мурдагы СССРдин бардык мамлекеттеринде 91-93-жылдары реалдуу ИДПнын төмөндөшү байкалган. Ошондуктан, 2000-жылдардын башында, мамлекеттердин ортосундагы өз ара көз карандычылыкка негизделген соода-экономикалык байланыштарды калыбына келтирүү идеясы пайда болду.
Китептин автору Россия, Беларусь жана Казакстан тарабынан пилоттук режимде ишке киргизилген үч тараптуу Бажы биримдиги жакшы натыйжа көрсөткөнүн белгилейт. Баштапкы мезгилде катышуучу өлкөлөрдүн ортосундагы соода жүгүртүүсү өсө баштады, ал эми кризиске карабастан, ал үчүнчү өлкөлөргө караганда тезирээк жүрдү. Учурда товар алмашуу менен катар инвестиция алмашуу да жүрүүдө, бул Россиянын айрым машина куруу өндүрүштөрүнө Казакстанга чыгууга мүмкүндүк берет, ал эми Россия-беларусь негизинде жогорку технологиялык товарларды, анын ичинде суперкомпьютерлерди жана алардын комплекттерин өндүрүү боюнча биргелешкен долбоор түзүлүүдө.
– Китепте мен ЕАЭБдин беш мамлекетинин, ошондой эле союздун потенциалдуу мүчөсү катары Тажикстандын өнүгүү келечегин талдайм. Ошондой эле ЕАЭБ менен алыс чет өлкөлөрдүн ортосунда эркин соода келишимдерин түзүү перспективалары да талданат. Мисалы, мындай келишим Вьетнам менен дээрлик түзүлгөн. Келечекте Индия, Түркия, Израиль жана мүмкүн болсо, бир катар Латин Америка өлкөлөрү менен ушундай келишимдер түзүлүшү мүмкүн. Бул жалпы рыноктун көлөмү өсүп жаткан сайын, ал чет өлкөлүк инвесторлор үчүн өз товарларын ЕАЭБдин аймагында сатууга кызыктуу болуп калат. ЕАЭБдин кеңейишинен кийин, мындай сунуштарды Армения жана Кыргызстан алат, – деди ИА орус экономисти.
Никита Мендковичтин жаңы ишинде постсоветтик мейкиндиктеги альтернативдүү интеграциялык долбоор жана анын ишке ашпашынын себептери да каралат. Коопсуздук жаатындагы кызматташтык аспекттерине арналган өзгөчө бөлүм бар.
Китептин тиражы – 1 миң даана. Басылма статистикалык, таблицалык материалдарга бай жана ЕАЭБдин экономикалык базасын көрсөтүү үчүн арналган эмес. Китеп, биринчи кезекте, гуманитардык адистиктердин студенттерине, негизинен эл аралык мамилелер, экономика, саясат таануу адистерине, ошондой эле ушул тармактардагы адистерге, анын ичинде академиялык коомчулуктун өкүлдөрүнө арналган.
Никита Мендковичтин китебинде Кыргызстанга арналган өзгөчө бөлүм бар, анда республика экономикасынын учурдагы абалы, ЕАЭБ контекстиндеги анын өнүгүү перспективалары, экономикалык өсүш боюнча болжолдордун анализи жана ЕАЭБ шартында мыкты натыйжаларды көрсөтө турган экспортко багытталган тармактарды өнүктүрүү боюнча сунуштар келтирилет. Мисалы, агроөнөржай комплекси, кен казуу жана текстиль өнөр жайы тууралуу сөз болуп жатат.
ИА Никита Мендковичтин билдирүүсүнө ылайык, Кыргызстанда 90-жылдардагы деиндустриализациядан кийин жоголгон машина куруу өндүрүшүн калыбына келтирүү үчүн олуттуу мүмкүнчүлүктөр бар.