Завод "Кристалл" варварски жок кылынууда
Ал полупроводниковая продукция менен бардык СНГ өлкөлөрүн камсыздай алмак.
Кенен курулуш 1985-жылы башталган, эки жылдан кийин биринчи партия товар чыгарылган.
Заводдун бул жерде курулушу бекеринен эмес. Нарын дарыясы, кварц кендери жана курулган ГЭС мындай өндүрүш үчүн уникалдуу шарттарды түзгөн.
Буга чейинки "Кристалл" заводунун башкы технологу Суйдунбек Калмырзаев билдирет, негизги максат монокремний пластиналарын чиптер менен чыгаруу болгон. Анда дүйнө жүзүндө мындай жогорку технологиялык заводдорду санап чыгуу кыйын эле.
"Бул пластиналарды өндүргөндөр дароо миллиардер болуп калышчу. Бул абдан кирешелүү өндүрүш! Пластиналар азыр бардык жерде колдонулат: телефондордо, компьютерлерде, телевизорлордо. Биздин уникалдуу табигый шарттардын жардамы менен алардын өздүк наркы жапон заводдоруна караганда эки эсе төмөн болмок, — жапондуктар суу муздатууга мажбур болчу, ал эми бизде суу өзү эле муздак", — дейт Калмырзаев.
Буга чейинки кызматкердин пикири боюнча, чет өлкөлүк атаандаштар атайын заводду сатып алып, аны талкалоо үчүн аракет кылышкан. Азыр банкрот болгон завод өзгөчө коркунучту жаратат: бул жерде 80 тонна коркунучтуу зат — трихлорсилан сакталууда. Бир гана дем алуу адамдын өлүмүнө алып келиши мүмкүн.
"Газ бетонду жана арматураны жеп жатат — ал сынып, таяк сыяктуу болуп калат. Силер бул дубалдардагы сары тактарды көрүп жатасыздарбы? Бул трихлорсиландын агып кетиши. Ал сакталган резервуарлар акырындык менен бузулуп жатат. Газ атмосферага чыгып кетсе, экологиялык кырсык масштабын элестетүү коркунучтуу", — дейт технолог.
Калмырзаевдин айтымында, бир нече жыл мурун калдыктарды жок кылууга бөлүнгөн акча туура эмес жумшалган.
Коомдук тартипти сактоо органдары кылмыш ишин козгошту, бирок маселе чечилген жок.