Кыргызстандагы шайлоолор. Дүйнөлүк маалымат каражаттары кандай реакция кылышты

Сергей Мацера Саясат
VK X OK WhatsApp Telegram
30-ноябрь күнү Кыргызстанда Жогорку Кеңешке эрте шайлоо өткөрүлдү. Аягына чыккан жыйынтыктар дагы жарыяланган жок, бирок №13 округда кайра шайлоо өткөрүлүшү күтүлүүдө. Ошентсе да, айрым массалык маалымат каражаттары жана эл аралык лидерлер өз пикирлерин билдиришти.

Жаңы парламенттин курамында мурдагы чакырылыштан көптөгөн депутаттардын сакталганына жалпы көңүл бурулду.

Кээ бир басылмалар бул факт жөнүндө гана маалымат беришти. Мисалы, РИА "Новости" "болжол менен 50 депутат мурдагы чакырылыштан кайрадан Кыргызстан парламентине өтүп жатат" деп белгиледи.

Алардын арасында мурдагы спикер Нурланбек Тургунбек уулу, парламент аралык комиссиянын тең төрагасы Гуля Кожокулова, мурдагы президенттин уулу Сеидбек Атамбаев жана Улуттук коопсуздук мамлекеттик комитетинин башчысынын бир тууганы Шайырбек Ташиев бар. Ошондой эле Дастан Бекешев, Эльвира Сурабалдиева жана Жанар Акаев сыяктуу белгилүү саясатчылар да орун ээлеп жатышат.

РБК басылмасы гендердик квота жана ОБСЕ байкоочуларынын комментарийлерин камтыган кеңири анализ даярдады. Атап айтканда, "заң бардык талапкерлер үчүн тең шарттарды кепилдесе да, финансылык мүмкүнчүлүктөр ар кандай болуп, атаандаштыкты кыйындатты. Шайлоо процессинде шайлоочулардын сатып алынышы боюнча арыздар түшкөн, бирок болгону тогуз иш козголгон" деп маалымдалды. Байкоочулар шайлоого бир жума калганда көрүнүктүү саясатчылардын кармалышы менен башаламандык уюштуруу боюнча айыпталганын белгилешти.

DW маалыматтарына караганда, 90 депутаттык орундан 50сүн мурдагы чакырылыштын өкүлдөрү ээлей алат, бул "президенттин тарапташтары шайлоону утуп жатат" дегенди билдирет.

Шайлоодон мурун DW гендердик квотанын аялдардын катышуусун жогорулатуу үчүн маанилүү инструмент экенин да баса белгилеген.

Reuters маалыматтарына ылайык, Жапаровдун союздаштары алдын ала маалыматтарга ылайык, бир нече орундан башка бардык орундарды алышкан.

AP News басылмасы шайлоолор чектелген саясий атаандаштык шартында өткөнүн, ОБСЕ байкоочулары Кыргызстандагы эркиндиктердин кыскарганын белгилешкенин билдирет. Ошондой эле өлкөдөгү оппозицияга каршы репрессиялар жөнүндө маалымат берилди.

The Economist шайлоонун жыйынтыктары Жапаровго өз бийлигин бекемдөөгө жардам берет деп эсептейт. Басылма саясий партиялардын ролу төмөндөп жатканын белгилеп, 2027-жылдагы шайлоолордо президентке каршы атаандаштык структураларды түзүүнү кыйындатат.

Ошондой эле экономикалык өсүш, кээ бир жагдайларда орус жардамдарынын санкцияларды айланып өтүү аркылуу, Жапаровдун популярдуулугуна өбөлгө түзүп жатканын белгилейт. "Эки он жылда үч революциядан кийин, айрым шайлоочулар стабилдүүлүк үчүн саясий эркиндиктердин чектелишине макул болушат", - деп комментарий берди вице-премьер-министр Эдиль Байсалов. Жапаров болсо: "Мамлекет азыр күчтүү. Тартипсиздиктер эми болгону түштө болот" деп билдирди.

Al Jazeera да өлкөдөгү саясий партиялардын ролунун кыскарып бара жатканын белгиледи.

Казакстандык массалык маалымат каражаттары шайлоонун жыйынтыктарын жарыялап, президент Касым-Жомарт Токаевдин Жапаровду 30-ноябрда, шайлоо участкалары дагы иштеп жатканда, куттуктаганын келтиришти. Токаев: "Парламенттик шайлоолор сиздин күчтүү мамлекет куруу боюнча курсунузга элдин колдоосун көрсөттү..." деди. Анын айтымында, бул казак-кыргыз мамилелеринин динамикалык өнүгүүсүн да чагылдырат.

Тажикстандык Asia-Plus басылмасы шайлоочулардын катышуусун баса белгилеп, аялдар жаңы парламентте орундардын үчтөн бирин ээлей алаарын жана ШОС байкоочулары шайлоолорду "ачык, эркин жана легитимдүү" деп атаганын билдирди.
VK X OK WhatsApp Telegram

Дагы окуңуз:

Комментарий жазуу: