Кыргызстанда 2023-жылдын 30-ноябрында Жогорку Кеңештин депутаттарын шайлоону өткөрүү пландалууда. Шайлоого даярдык көрүү үчүн өлкөдө 2 492 шайлоо участогу уюштурулган, алардын 100ү чет өлкөлөрдө жайгашкан.
Учурда каттоодо 4 297 040 шайлоочу бар, алардын 2 082 263 — эркектер (48,46%), ал эми 2 214 777 — аялдар (51,54%). Шайлоочулардын толук тизмелери 10-ноябрга чейин бардык участкаларда жайгаштырылат.
Централдык шайлоо комиссиясы (ЦШК) 467 талапкерди каттады, алардын арасында 276 эркек жана 191 аял бар. Расмий шайлоо алдындагы үгүт иштери 10-ноябрда башталды.
ЦШКнын төрагасы Тынчтык Шайназаров жаңы шайлоо системасы киргизилгенин билдирди. Ушул убакта өлкөдө 30 көпмандаттуу округ түзүлүп, парламентке ар бир округдан үч депутат шайланат. Ошентип, Жогорку Кеңеш 90 депутаттан турат.
Дистанциялык добуш берүү
Бул шайлоодо биринчи жолу дистанциялык добуш берүү системасы киргизилди. Тынчтык Шайназаров шайлоочулардын шайлоодо катышуу укугун камсыз кылуу үчүн максималдуу ыңгайлуу шарттар түзүлгөнүн белгиледи.
Эгер мурдагы шайлоодо чет өлкөлөрдө 59 участок болсо, азыр алардын саны 100гө жетти. Ушул эле учурда өлкө ичинде ири өнөр жай ишканаларында, соода борборлорунда жана аэропорттордо кошумча участкалар ачылууда.
ЦШКнын төрагасынын айтымында, административдик ресурс колдонулбайт. Мамлекет башчысы мамлекеттик кызматкерлер шайлоо үгүтүнө кийлигишпеши керектигин тастыктады, эгерде мыйзам бузуулар аныкталса, тиешелүү чаралар көрүлөт.
Үгүт өнөктүгү
Бүгүнкү күндөн тартып шайлоо алдындагы үгүт башталды. Ал бардык талапкерлердин каттоосунан кийин башталып, добуш берүү башталганга чейин 24 саат мурда, башкача айтканда, 29-ноябрда саат 8:00дө аяктайт. Ошентип, үгүт мезгили 20 күнгө созулат.
ЦШКнын мүчөсү Абдыжапар Бекматов талапкерлер ар кандай массалык маалымат каражаттары жана интернет басылмалары аркылуу үгүт жүргүзө алаарын, бирок бардык чыгымдар шайлоо фондунан жабылышы керектигин баса белгиледи. Физикалык жана юридикалык жактардан талапкерлер үчүн акысыз кызмат көрсөтүүгө тыюу салынган.
Бекматов ошондой эле ЦШК жана округдук комиссияларда атайын топтор иштеп жатканын, алар социалдык тармактардагы жана маалымат каражаттарындагы жарыяларды көзөмөлдөп турганын билдирди. ЦШКга 48 арыз келип түшкөн, алардын тогузуна мыйзам бузуулар боюнча чаралар көрүлгөн. 28 учур боюнча эскертүүлөр берилген, калганы каралууда.
Ошондой эле Бекматов мамлекеттик кызматкерлер талапкер болуп чыккан учурда өз кызматтарынан кетиши керектигин, шайлоого катышкан адамдардын жыйынтыктар жарыяланганга чейин убактылуу жумушун токтотуусу керектигин эскертти. ```
