Президент VIII чакырылыш Жогорку Кенештин биринчи жыйынында билдирүү жасады
Садыр Жапаров өлкөдөгү саясий абалды көз карандысыздыкты алган учурдан бери баалап, парламенттин маанилүү ролун жана партиялык системанын кесепеттерин белгиледи.
Мамлекет башчысы «легендарлуу парламенттин» маанисин эске салып, ал Кыргызстандын демократиялык мамлекет катары калыптанышында негизги учур болгон Эгемендүүлүк Декларациясын кабыл алганын айтты. Ошол учурда суверендик мамлекеттин укуктук, саясий жана экономикалык түзүлүшүнүн негиздери коюлган, парламент Жогорку Кенеш катары белгилүү болгон.
«350 депутаттан турган парламент оор мезгилде тоталитардык режимди талкалап, көз карандысыз Кыргызстанды түзгөн маанилүү мыйзам актыларын кабыл алды», — деди ал.
Анткен менен, Садыр Жапаров ал кезде бийлик бутактары арасында олуттуу конфликттер пайда болгонун, бул парламенттин эрте таркатылышына алып келгенин баса белгиледи. Кийинки жылдарда парламенттин формасы дайыма өзгөрүп турган — эки палатадан бир мандаттуу округдарга жана партиялык тизмелерге өттү.
Президент 2005-жылы алгачкы жолу депутат болгонун жана ошол учурдан бери мыйзам чыгаруу органынын ички процесстерин байкап келгенин эске салды.
«Мен хаос, саясий коррупция жана кызматтарды сатуу күбөсү болдум», — деди ал.
Ал 2010-жылдагы окуялардан кийин орнотулган парламенттик башкарууга өзгөчө сын айтты, анткени ошол учурда саясий коррупция өз чегине жеткенин белгиледи.
«Партиялык тизмелердеги биринчи он орунду бир миллион долларга чейин сатуу учурлары кадимки көрүнүш болчу. Кадр саясаты кризиске учурады, кызматтар ачык сатылып жатты», — деп кошумчалады президент.
Ал ошондой эле министрлер жана премьер-министрлер парламенттик фракцияларга, Президентке эмес, чындыгында баш ийип турганын белгиледи, анткени акыркысы негизги кадрдык чечимдерди кабыл алышкан.
«Мындай моделде мамлекеттин кызыкчылыгында иш алып баруу мүмкүн эмес болчу. Өлкө чачырап кетүү алдында калды», — деп белгиледи ал.
Мындан тышкары, Президент партиялык тизмелердин натыйжасында парламентке уюшкан кылмыштуулук менен байланышкан адамдар өткөнүн айтты.
«Жогорку Кенешке лоббисттер жана олигархтардын өкүлдөрү гана эмес, кылмыштуу топтордун мүчөлөрү да кирип жатты», — деп баса белгиледи ал.
Садыр Жапаров ошондой эле кээ бир саясатчылардын популисттик аракеттерин сынга алды, алар жеке пайда үчүн өлкөнүн жана анын эл аралык байланыштары үчүн кесепеттерин ойлобостон, чоң билдирүүлөрдү жасап жатышат деп эсептейт.
«Мыйзамдар жеке адамдардын кызыкчылыгында — акча үчүн, олигархтардын пайдасына же чет өлкөлөрдүн кызыкчылыгында түзүлүп жатты. Биз муну ачык саясий коррупция деп атайбыз», — деди ал.
Акырында, Президент бул факторлордун бардыгы жарандардын парламентке гана эмес, өлкөдөгү бийлик системасына болгон ишениминин төмөндөшүнө алып келгенин, бул терең саясий кризистин себептеринин бири болгонун белгиледи.
