СТЕБЛИН Федор Петрович

СТЕБЛИН Федор Петрович

Туулган жылдары (1906—1948). Архитектор Ф. П. Стеблин, КПССтин мүчөсү, Жамбыл облусунун Мерке айылында төрөлгөн, 1936-жылы Ленинград архитектура-инженердик институтунун архитектуралык-өнөр жай бөлүмүн аяктаган, ошол жылы Фрунзеге келген. 1938-жылы түзүлгөн Кыргыз архитектурачылар союзунун биринчи башкармалыгынын мүчөсү болуп шайланган, бир аз убакыт республика борборунун башкы архитектору болуп иштеген.
Ф. П. Стеблин кесиптештеринин чыгармачылык демилгелерин өнүктүрүү менен, архитектуралык долбоорлоо жана чыгармачылык конкурстарда дайыма катышып турган. 1938-жылы анын долбоору боюнча Облисполкомдун имараты (азыркы Киров көчөсүндөгү гезит редакцияларынын үйү) курулган, 1940-жылы Кыргыз мамлекеттик медициналык институтунун имараты (Москва жана Тоголок Молдо көчөлөрүнүн кесилишинде) курулган, 1939-жылы анын долбоору боюнча Фрунзедеги Пионерлер паркында Пионерлер сарайынын курулушу башталган. Сарайдын курулушу согуштун кесепетинен токтоп, жеңиштен кийин архитектор В. Е. Нусовдун долбоору боюнча аякталган.
Ф. П. Стеблиндин 1940-жылы курулушу аяктаган башка белгилүү иштеринин катарында медициналык окуу жайынын имараты жана Пушкин көчөсүндөгү турак үйдү (азыркы учурда "Кыргызстан маданияты" аптекалык редакциясы жана "Литературный Киргизстан" журналы жайгашкан) атап өтүүгө болот.
ЗМИЕВСКИЙ Василий Кузьмич. Архитектор В. К. Змиевский 1909-жылы төрөлгөн, Одесса көркөм институтунун архитектуралык бөлүмүн аяктаган. Кыргызстандан 1936-1941-жылдар аралыгында иштеген. Согуштан кийин өмүрүн живопиське арнаган, азыркы учурда Москвада жашайт.
Согушка чейинки мезгилде В. К. Змиевскийдин долбоорлору боюнча Фрунзеде бир нече турак үйлөр курулган, архитектурасында ошол жылдардын чыгармачылык изденүүлөрү классикалуу стилде, улуттук орнамент жана декор элементтерин колдонуу менен чагылдырылган. Мисал катары Дзержинский бульвары менен Токтогул көчөсүнүн бурчундагы турак үйдү келтирүүгө болот, анын фасаддарында биринчи жолу жергиликтүү климаттык шарттарга жооп берген лоджиялар пайда болгон.
1938-жылы СССР архитектурачылар союзунун республикандык бөлүмү түзүлгөндөн бери В. К. Змиевский башкармалыктын катчысынын милдетин аткарган.
ВЕРЮЖСКИЙ Василий Васильевич. Архитектор В. В. Верюжский 1906-жылы Санкт-Петербургда (Ленинградда) төрөлгөн, 1936-жылы жогорку архитектуралык билим алган.
Фрунзедеги В. В. Верюжскийдин чыгармачылык мурасынан генерал-майор И. В. Панфиловго (1942-жыл, — скульпторлор О. Мануйлова жана А. Мануйлов) жана белгилүү кыргыз акыны жана драматург Джоомарт Боконбаевге (1948-жыл, — скульптор О. Мануйлова) арналган архитектуралык долбоорлор эң чоң таанымалдыкка ээ болгон, ошондой эле Дзержинский бульварындагы Республикалык прокуратуранын имараты.
Прокуратуранын имараты бүгүнкү күндө фасаддардын пластикасы, формалардын жана деталдардын көркөмдүгү менен көңүлдү бурат. Кире бериштеги катуу декоративдүү куюлган тосмо, имараттын алдында кичинекей компакттуу короо, фасаддардын түстүү чечими, дубалдын живописи жана геральдиканын элементтери менен биргеликте бир жалпы максатты көздөйт — бүтүндүк архитектуралык чыгарманы жаратуу.