Революциялык идеялардын Түркестандын эл массасына кириши
Түркестанда саясий ссылкалар тарабынан пролетариат идеяларын пропагандалоо
Саясий ссылкалар, айрыкча социал-демократтар жана башка революциялык көз караштагы адамдар, өздөрүнүн чектелген мүмкүнчүлүктөрүнө карабастан, саясий иштерди жүргүзүп, жергиликтүү жумушчуларды цардык самодержавиеге каршы күрөшкө чакырышты. Алар белгилүү бир деңгээлде өлкөнүн борбордук өнөр жай шаарларындагы социал-демократиялык уюмдар менен байланыш түзүүгө аракет кылышты, ал жерден революциялык адабият жана башка материалдарды алышты. Алар пролетариат идеяларын пропагандалап, социал-демократиялык топторду жана кружктарды уюштуруу аракеттерин жасашты. Саясий ссылкалар, катаал колониялык режимге жана полициянын куугунтугуна карабастан, жергиликтүү жумушчулар жана жумушчу дыйкандар менен байланыш түзүүгө, алардын арасында революциялык идеяларды пропагандалоого жана бул жерде мыйзамсыз баракчаларды, прокламацияларды, кайрылууларды жана адабиятты таратууга аракет кылышты. Бул бардык нерсе колониялык бийликтерди чындап эле тынчсыздандырды. 1903-жылы түркестандык генерал-губернатор өкмөткө "жергиликтүү калкка "жараксыз" таасир эткен" саясий жактан "жараксыз" адамдарды Түркестанга жөнөтүүнү токтотуу боюнча өтүнүч менен кайрылууга мажбур болду.
Революциялык идеяларды киргизүүдө орус жумушчу дыйкандарынын көчмөндөрүнүн белгилүү ролу болду, алар барлардын усадьбаларын талкалоо жана Россиянын борбордук губернияларындагы антифеодалдык толкундоолорго жана дыйкандардык чыгыштарына катышышты. Мындай класстын күрөшү бар дыйкандардын саны жылдан-жылга өсүп жатты.
Саясий ссылкалар жана башка революциялык көз караштагы адамдар, жергиликтүү жумушчу калк өкүлдөрү менен байланышып, аларга боорукер мамиле кылышып, саясий таасир көрсөтүп, революциялык идеяларды таратууга, социалдык карама-каршылыктарды курчутууга, класстын жана улуттук боштондук күрөшүнүн өсүшүнө көмөктөшүштү. Белгилүү бир деңгээлде, бул аймактын жумушчу адамдар демократиялык ой-пикирлердин жана саясий ссылкалардын жана Россиянын башка прогрессивдүү адамдардын революциялык идеяларынын жакшы таасирине туш боло башташты.
Түркестандагы саясий ссылкалар
