Тушканчык-скокчу / Кошаяк / Jerboa

Тушканчик-прыгун

Статус: Жакын коркунучта, NT: R

Распространение общее и в стране. Приуралье чөлдөрүнөн баштап, Түштүк Забайкалье, Монголия, Түндүк Кытай. Чүй талаасы Алтайда, Казакстандын көпчүлүк бөлүгү. Кыргызстанда тушканчыктардын эки түрү жашайт, алар бири-биринен изоляцияланган: A.S. altorum Ogn Ысык-Көл ойдуңунда жана Кочкор өрөөнүндө, A.s. dementiewi Ат-Баши, Арпа жана Аксада [32].

Места обитания. Жаныбарлар салыштырмалуу тегиз же аздап тик керамикалык, кээде таштуу жерлерди тандайт, алар жапайы чөптөр менен капталган. Негизинен бул чөлдөр же жарым чөлдөр; бийик тоолуу түрү 3500 м бийиктикте талаа биотопторунда да жашай алат, бирок кайрадан чөл ландшафттарына көбүрөөк байланыштуу [6]. Төмөнкү түрү орто тоолордун чегинен чыкпайт [3].

Численность. Маалыматтар аз. Мисалы, Атбаши өрөөнүндө капкан менен кармалган жаныбарлардын пайыздык үлүшү 15,7%, ал эми Кочкордо - 28% [3].

Образ жизни (жизненные циклы). Түнкү жашоо образына ээ. Кышында уйкуга кетет. Ак-Сай бийик тоолорунда сентябрда уйкуга кирет, апрелдин башында чыгат. Төмөнкү бийиктиктерде, Ысык-Көлдө, климат азыраак катаал, сезондук ойгонуу мөөнөтү кыйла узун. Негизинен өсүмдүктөрдү - жалбырактары, уруктары, түптөрү, тамырлары, клубеньдери, кээде - жукалар менен жейт. Жаралуу май-июнь айларында болот. Эмбриондордун саны 2ден 6га чейин өзгөрөт, орточо 4. Жаш жаныбарлар июнь айында пайда болот [29].

Лимитирующие факторы. Орто тоолордун, бийик тоолордун аба ырайы, жырткычтар.

Разведение (содержание в неволе). Ишкердик кызыкчылык жаратпайт, аны кармоо жана өстүрүү зарылдыгы жок.

Меры охраны существующие. Жок.

Меры охраны рекомендуемые. Бул түрлөрдүн жашоо чөйрөсүн сактоо.

Кошаяк

Jerboa
Allactaga saltator Eversmann (1848)
Статус. VI, Жакын коркунучта, NT: R. A.s. altorum Ысык-Көл облусунда жана Кочкор өрөөнүндө, A.s. dementiewi - Ат-Баши, Арпа жана Акса дарыяларынын өрөөндөрүндө кездешет. Бул эки түр бири-биринен изоляцияланган. Тегиз же аздап тик жерлерди, кээде чөптөрү солуп калган таштуу жерлерди тандайт. Бул чөлдөр жана жарым чөлдөр. Саны боюнча маалыматтар аз. Ат-Баши өрөөнүндө капканга түшкөн тушканчыктардын пайыздык үлүшү 15,7, ал эми Кочкор өрөөнүндө - 28. Тушканчыктар түнкү жаныбарлар, кышында уйкуга кетишет. Ак-Сай бийик тоолорунда тушканчыктар сентябрда уйкуга кирип, апрелдин башында чыгышат. Ысык-Көл облусунда ойгонуу мезгили узунураак. Негизинен жалбырактары, уруктары, түптөрү, тамырлары жана клубеньдери, кээде - жукалар менен азыктанат. Чектөөчү факторлор - бийик тоолордун аба ырайы жана жырткычтар. Аны кармоо үчүн эч кандай муктаждык жок. Азырынча атайын коргоо чаралары кабыл алынган жок. Жашоо чөйрөлөрүн сактоо сунушталат.