Депутаттардын эмгек акысына болгон чыгымдар уланууда, анткени парламенттин аппараты өз функцияларын аткарып жатат. Бирок, муну менен катар, кызматтык сапарларга жана резервдик фонддорго болгон чыгымдар да сакталууда.
2025-жылдагы парламенттин чыгымдары
Жогорку Кенештин депутаттарын өз-өзүн таратуу тууралуу ушактар жайкы каникулдардан кийин пайда боло баштады. Процедура сентябрдын ортосунда башталды, 25-сентябрда парламент расмий түрдө өз-өзүн таратууну жарыялап, эрте шайлоолорду дайындады. Кандидаттардын тизмеси депутаттардын көбү өз орундарында кайрадан отурууну каалап жатканын көрсөткөн.Жогорку Кенешти каржылоого болгон чыгымдар сентябрда 144 миллион сомдон ашык деңгээлде калды. Октябрда чыгымдар дээрлик эки эсе кыскарды, бирок дагы деле болсо жогору бойдон калды, май айындагы (депутаттар иштеп жатканда) жана июль айындагы (сессия аяктаган соң) көрсөткүчтөрдөн бир аз төмөн.
Убакыттын өтүшү менен чыгымдар өсүүнү улантты. 2025-жылдын биринчи он айында Жогорку Кенешке болгон чыгымдар 1,2 миллиард сомду түздү, анын 80% дан ашыгы эмгек акыга жумшалды.
Жогорку Кенеште алты фракция иштеп жатты, алардын ичинен "Ынтымак" фракциясы гана өзгөрүүсүз калды. Натыйжада, VII чакырылыштагы 90 депутаттын болжол менен үчтөн бир бөлүгү (27 адам) иштөө учурунда алмаштырылды.
Бирок депутаттардын өндүрүмдүүлүгү кандай болду? Жооп бирдей эмес. Алардын арасында мыйзам долбоорлорун сунуштаган активдүү катышуучулар да, мыйзам чыгарууга өзгөчө кызыкдар болбогон депутаттар да болду.
Он жылдыктагы парламенттин чыгымдары
Жогорку Кенешти каржылоонун Кыргызстан үчүн бир кыйла чыгымдуу экендиги көрүнүп турат. 2015-жылдан 2025-жылдын ноябрына чейин парламентке болгон бюджеттик чыгымдар 9 миллиард 634,9 миллион сомду түздү. Эскертүү керек, бул сумманын жарымы 2022-2025-жылдар аралыгында, VII чакырылыш иштеп жаткан учурда болгон.2021-жылдагы реформага ылайык депутаттардын саны 25% кыскарып, 90 адамга жетти. Чыгымдардын да кыскарышы күтүлгөн, бирок тескерисинче, алар кыйла өстү. 2020-жылы парламентке болгон чыгымдар бир депутатка жылына болжол менен 5,6 миллион сомду түзсө, 2025-жылдын он айынын жыйынтыгы боюнча бул сан үч эсе өстү - 14 миллион сомго чейин.
Парламентарийлер бир айдан ашык убакыт бою жыйын өткөрбөсө да, формалдуу түрдө депутат болуп калышты. Бирок, парламентти каржылоого болгон чыгымдар жогору бойдон калды. Алар мурдагы айларга салыштырганда кыскарган болсо да, бул маанилүү кыскаруу болгон жок. Ошентип, активдүү иштин жоктугуна карабастан, миллиондогон сомдор парламентти каржылоого казынадан бөлүнүп жатат.
