Кара-Балта жана анын мурункусы
Шаардык тарыхый тамырлар
Биздин тоолуу аймакты үч миң жыл мурунку окуялар менен байланыштырып турган терең тарыхый тамырларга кайтып келели, биздин жаш шаар Кара-Балта анын көптөгөн кылымдар бою ушул жерде турган мурункусу менен.
Археолог М.Н. Оморов тарабынан табылган күйгөн шаар калдыктарынан 3000 монета жана археолог Д.Ф. Винник тарабынан жүргүзүлгөн экспедицияда табылган 5000 монета, негизинен караханиддердин дирхемдери, көптөгөн Борбордук Азия шаарларында жез жана күмүштөн чекене чыккандыгы боюнча, илимпоздор Нузкеттин кеңири соода байланыштарына ээ болгонун билдиришет. IX-XII кылымдардагы караханиддердин башкаруу мезгилинде табылган буюмдар, бул "алтын доор" маданияттын, сооданын, кол өнөрчүлүктүн гүлдөгөн мезгили экенин көрсөтөт жана бул, чындыгында, Улуу Жибек жолунун орноткон көп тараптуу байланыштарынын аркасында мүмкүн болгон.
Бүгүн, үчүнчү миң жылдыктын босогосунда, Улуу Жибек жолунун жаңы түшүнүгү жана образына кайра жаралуу идеясы БУУда жана Азия-Европа коомчулугунда колдоо табууда. Анткени Жол идеясы соода-мәдени байланыштарды гана эмес, ошондой эле бардык Жер жана Космос байланыштарын камтыйт. Жана, болжол менен, биздин шаар кайрадан байыркы кербен жолдорунун түйүнүнө айланууда, алар автомобиль, темир жол жана аба трассаларына байланыштуу. Бишкек-Ош трассасы азыр чет өлкөлүк инвесторлор жана адистердин жардамы менен негизинен реставрацияланып жатат, жаңы жолдун башталышын символдоп жаткандай. Ошондой эле, булка байланыштуу, Кыргызстандын жана Өзбекстандын Президенттери тарабынан жаңы курулуп жаткан автожол, Кытай-Өзбекстан-Пакистандан деңизге чыгуучу, Кыргыз Республикасынын аймагы аркылуу өтөт деген макулдашууга жетишилди. Жана булардын бардыгы, Жол идеясынын рухунда жасалган иш-аракеттер, жаңы "Алтын доордун" башталышынын жаркын белгиси катары кабыл алынат, анын кыймылдатуучу күчү Орто Азия регионунун борборунда жайгашкан Кыргызстан болуп саналат. Бул биздин экономисттердин жана саясатчыларыбыздын көрүүсү, биздин Президенттин ой жүгүртүүсү.
Чоң нерселер кичинекейден куралат. Кичинекей шаарлар мамлекеттин тагдырына - дүйнөлүк процессине көрүнбөй кирип кетишет.
Ошондуктан жаш шаарды туулган күнүндө анын байыркы жана жаңы тарыхы жөнүндө сүйлөшүү туура, эске алуу жиптерин жоготпош үчүн, өз башталыштарына кайрылып, учурдагыны талдап, келечекти болжолдоо жана куруу. Бул биздин ыйык милдетибиз, биздин бурчубуз.
Кара-Балтадагы өндүрүш жана ишканалардын кескин төмөндөшү
