Кара-Балта аймагы жана башкаруу
Шаарды башкаруу жана аймагы
ГЕОГРАФИЯЛЫК ОРНУ
Кара-Балта - Кыргыз Республикасынын эң жаш шаарларынын бири, Ала-Тоо тоосунун түндүк капталында, Чүй өрөөнүнүн батыш бөлүгүндө жайгашкан, Бишкек шаарынан 62 км алыстыкта, деңиз деңгээлинен 700-750 метр бийиктикте, Чу дарыясынын Кара-Балта агымында, сол жээгинде орун алган.
Кара-Балта - Чүй облусунун эң ири транспорттук түйүндөрүнүн бири: батыштан чыгышка чейин Ташкент-Тараз-Бишкек-Балыкчы темир жолу жана Ташкент-Бишкек-Алматы автоунаа жолу өтөт, булар мамлекеттер аралык мааниге ээ. Социалдык-экономикалык өнүгүү үчүн Бишкек-Ош, Кара-Балта-Суусамыр-Минкуш авто жолдору маанилүү роль ойнойт, алар Кара-Балта дарыясынын оң жээгинде жайгашкан.
Шаардын гидрографиялык тармактары Кара-Балта дарыясы менен көрсөтүлгөн, ал шаарды чыгыштан 7 км узундукта курчап турат жана Абла, Коль, Туюк тоо дарыяларынын куюлушу менен тоолордун мөңгүлөрүнөн башталат. Дарыянын узундугу жалпы 133 км, анын бассейнинин аянты - 577 км2, орточо суу агымы 5,25 м/сек, кар жана мөңгү менен камсыздалат. Шаар аймагында Кара-Балта дарыясынын жазы кургак, анткени дарыянын тоо жазыгынан чыккан жеринде суу бөлүштүрүүчү каналдар менен суу бөлүүчү жайлар курулган, алардын бири шаар аймагынан өтөт. Дарыянын жазы жана жээги карьердик иштетүүгө колдонулат.
Шаар жашылдыкка толгон: негизги көчөсүндө - Груда проспектинде бийик карагайлар, эки көп жылдык парк, бардык авто жолдордун боюна отургузулган дарактар бар. Шаардык 25 жылдык юбилейинин алдында карабалталыктар 27 миңден ашык мөмө-жемиш жана декоративдик дарактарды отургузушту.
АДМИНИСТРАТИВДИК-ТЕРРИТОРИЯЛЫК БӨЛҮК
Кара-Балтага шаар статусу 1975-жылдын 9-сентябрында Кыргыз ССР Жогорку Советинин Президиумунун Указы менен берилген, ал эми жерлер 1976-жылдын 16-февралындагы Кыргыз ССР Министрлер Кеңешинин токтомуна ылайык бөлүнгөн.
Шаар аймагына 3152 га кирди: 262 га Кош-Тегирмен айылынан, 375 га Кара-Балта айылынан, 105 га Калинин районунун борборунан, 260 га "Серп жана молот" колхозунан, 10 га мал чарбачылыгы боюнча совхоздон, 162 га Ленин атындагы колхоздон, 17 га Ильич атындагы колхоздон, 1961 га өнөр жай жана башка мекемелерден.
1988-жылдын 15-январында шаар Алексеевка айылынан 55 га бөлүнүп, шаарды кеңейтти. Шаардык аймактын узундугу 4,8 км, туурасы 7,3 км болду.
БАШКАРУУ ОРГАНДАРЫ
1975-жылдын 9-сентябрында Кыргыз ССР Жогорку Советинин Президиумунун Указына ылайык Кара-Балта шаары түзүлгөндө, 1975-жылдын сентябрында шаардык аткаруу комитетин түзүү үчүн уюштуруу комитети түзүлгөн, анын жетекчиси Т. Р. Рахманов болду. Шаардык депутаттар кеңешине депутаттар шайланды.
Ар кандай убакытта шаардык аткаруу комитетин жана анын Кеңешин Малабеков М.Н., Гогаев Б.Х., Казакбаев Ж.П., Ибрагимов М.Т., Сыйданов К. С. башкарышкан.
1992-жылдын апрель айында шаар райондук башчылык статусун алды. Башкаруу органдарынын реорганизациясына байланыштуу Кара-Балта шаары Калинин районунун курамына кирди, ал бир жылдан кийин Жайыл районунун аталышын алды. Жайыл райондук мамлекеттик администрациясы түзүлүп, анын жетекчиси Рахманов Тологон Рахманович, андан кийин Сыйданов Кубанычбек Сыйданович, азыркы учурда Жайыл райондук мамлекеттик администрациясынын башчысы Назаров Болот Назарович.
Шаарда шаардык Кеңеш иштеп жатат, анын төрагасы 1991-1999-жылдары Джекшеналиев К. Д. болгон.
1998-жылы Кыргыз Республикасынын Президентинин 1998-жылдын 23-июнундагы "Райондук башчылыкка караштуу шаарларда жергиликтүү өзүн-өзү башкарууну уюштуруу" боюнча Указына ылайык, шаарда аткаруучу-распорядительный орган, т. е. Кара-Балта шаардык башкармасы түзүлгөн. Шаардын биринчи башчысы Толоконцев В. Г. дайындалган.
2000-жылдын мартында Толоконцев В. Г. Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаты болуп шайланды, ал эми Кара-Балта шаарынын башчысы болуп Тищенко Станислав Николаевич дайындалды.
Кара-Балта жана анын мурунку жетекчиси