Киргиз ССРдеги саясий бөлүмдөрдүн иши 1942-жылы

Райком партиялары менен биргеликте, айылдык активге таянып, саясий бөлүмдүн кызматкерлери жумушчулар арасында массалык-саясий жана чарбалык-уюштуруу иштерин жүргүзүштү, бул айыл чарба өндүрүшүн жогорулатууга багытталган, МТС жана совхоздордун ишмердүүлүгүн көзөмөлдөшүп, маанилүү талаа иштерин ийгиликтүү өткөрүүгө жана аскердик-азык-түлүк маселелерин убагында чечүүгө жетишишти.

Саясий бөлүмдөр аялдардын арасында механизатордук кадрларды даярдоого чоң көңүл бөлүштү. 1942-жылы 7000ден ашык тракторчу жана комбайнчы кыска мөөнөттүү курстардан өтүштү.

Саясий бөлүмдөр райком партиялары менен биргеликте айылдык баштапкы партиялык уюмдардын тармагын кеңейтүүгө жана бекемдөөгө кам көрүштү.

1942-жылдын аягына карата Фрунзе жана Ош облустарында жаңы түзүлгөн колхоздук партиялык уюмдардын жана кандидаттык топтордун саны 135ке жетти, партияга 770 өндүрүштүн алдыда жүргөндөрү кабыл алынды. Ошол эле убакта Фрунзе облусунда колхоздордо 33 баштапкы комсомол уюму түзүлүп, ВЛКСМге 1586 жигит жана кыз кабыл алынды. Өндүрүш кадрларын туура жайгаштырууга өзгөчө маанилүү көңүл бөлүндү. Бул максатта колхоздордо талаа бригадалары жана бөлүмдөр түзүлүп, аларга эгин себүү аянттары бекитилди, ал эми бригадирлерге, ошондой эле, жумушчу мал, айыл чарба техникалары, инвентарлар жана транспорт каражаттары берилди. Ар бир бригада жана бөлүм үчүн убагында түшүм пландары жеткирилип турду.

Эмгек ресурстары жана материалдык-техникалык база боюнча айылда абал дагы да оор болду. 1942-жылы өлкөдөгү колхоздордо эмгектенүүгө жарамдуу эркектердин саны 1940-жылга салыштырмалуу 60%га кыскарды, анын ичинде Кыргыз ССРинде — 51%. Айыл чарба энергетикалык кубаттуулугу төмөндөгөн. 1942-жылы СССР боюнча тракторлор 1940-жылга салыштырмалуу 44%га, дан жыйноочу комбайндар 34%га жана жүк автоунаалары 80%га кыскарды. 1942-жылга карата статистика боюнча, Кыргыз ССРинин МТС, колхоздор жана совхоздорунда 4793 трактор катталган (1940-жылы — 5037). Алар 75,6% колхоздорду жана 29% совхоздорду тейлешкен. МТС, совхоздор жана колхоздордо жүк автоунааларынын саны кескин кыскарды, 77,2% фронтко өткөрүлдү.

Тракторлордун дээрлик бардыгы эскирген жана капиталдык оңдоону талап кылган. Жаңы тракторлордун жана запчастилердин келип чыгышы 1941-жылдын экинчи жарымында фактически токтоду: 1938-жылы Кыргызстандын машинно-трактордук станцияларына 458 трактор келген, 1939-жылы — 98, 1940-жылы — 32, 1941-жылы — 2 «Универсал», ал эми 1942-1943-жылдарда — бир да трактор келген эмес.

Кыргыз ССРинин совхоздорунда саясий башкармалыктарды түзүү ВОВ учурунда