Зеленский Украина негизги маселелерди лидерлердин деңгээлинде талкуулоого ачык экенин белгилеп, территориялык аспектилерди камтып, суверенитетти сактоонун жана коопсуздукту камсыз кылуунун маанилүүлүгүн баса белгиледи.
Суверенитет жана коопсуздук
Пландагы негизги пункттардын бири Украинасынын суверенитетин бекитүү, Россия менен Украина арасында эл аралык көзөмөл астында сокку урууга тыюу салган келишим түзүү, ошондой эле Киевге коопсуздук боюнча ишенимдүү кепилдиктерди берүү болуп саналат. Президент Украина Куралдуу Күчтөрүнүн санын тынчтык шарттарында 800 миң адамга чейин орнотууну сунуштады.Мындан тышкары, планда АКШ, НАТО жана европалык өлкөлөрдөн кепилдиктер каралган. Бул кепилдиктер НАТОнун 5-беренесине ылайык иштейт: Россиянын жаңы басып кирүүсү болгон учурда координацияланган аскердик жооп жана санкцияларды калыбына келтирүү керек. Бирок, эгер Украина Россиянын аймагында биринчи болуп күч колдонсо, анда бул кепилдиктер жокко чыгарылат.
Евроинтеграция жана экономика
План ошондой эле Украина Евробиримдиктин мүчөсү болууга милдеттенмесин жана ЕС рыногуна кыска мөөнөттүү кирүүнү камсыз кылууну камтыйт. Экономикалык өнүгүү жана калыбына келтирүү фонддору үчүн 800 миллиард долларга чейин инвестиция тартуу максатында масштабдуу пакет түзүү планда каралган.Ошондой эле, Украина менен АКШнын ортосунда эркин соода келишимин тездетүү зарылдыгы белгиленген.
Ядролук коопсуздук жана Запорожская АЭС
ДНЯОго ылайык, Украина өзүнүн ядролук статусун бекитет. Запорожская АЭСти башкаруу маселесин биргелешип башкаруу аркылуу чечүү сунушталууда. Украина тарап электр энергиясын бөлүштүрүү үчүн АКШ менен биргелешкен ишкананы түзүү мүмкүнчүлүгүн карап жатат, ал эми америкалык тарап Киев, Москва жана Вашингтон катышкан форматты сунуштоодо.Территориялар жана гуманитардык маселелер
План келишимге кол коюлган учурдагы фронттук сызыкты Донецк, Луганск, Запорожье жана Херсон облустарындагы чектешүү сызыгы катары таанууну сунуштайт. Кийинки чечимдер үчүн демилитаризацияланган жана эркин экономикалык зоналарды карап чыгуучу жумушчу топ түзүү сунушталууда.Зеленский территориялар боюнча акыркы чечимдер лидерлердин деңгээлинде кабыл алынышы керектигин жана тараптар жетишилген макулдашууларды күч колдонуу жолу менен өзгөртпөөгө милдеттенерин баса белгиледи.
Документ ошондой эле Кара деңизде жана Днепрде навигация эркиндиги, гуманитардык комитет түзүү, "бардыгы бардыгы үчүн" формуласы боюнча аскер туткундарын алмашуу, жарандык туткундарды бошотуу жана балдарды кайтаруу боюнча жоболорду камтыйт.
Шайлоолор, көзөмөл жана ок атышууну токтотуу
Планга ылайык, Украинада президенттик шайлоолор келишимге кол коюлгандан кийин мүмкүн болушунча тезирээк өткөрүлүшү керек. Документ юридикалык күчкө ээ болот, ал эми анын аткарылышын көзөмөлдөө АКШнын президенти Дональд Трамптын төрагалыгы астында Тынчтык кеңешине жүктөлөт, ал жерде Украина, Европа, НАТО жана Россиянын өкүлдөрү катышат.Пландагы акыркы пункт бардык тараптар тарабынан макулдашылган соң дароо жана толук ок атышууну токтотууну белгилейт.
***Украинадагы кырдаал боюнча акыркы сүйлөшүүлөр 14-15-декабрда Берлинде Киев жана Вашингтон делегациялары, ошондой эле европалык саясатчылар жана НАТОнун генералдык катчысы Марк Рютте катышуусунда өттү. Жолугушуулардан кийин 90%тан ашык талаш-тартыштардын жоюлгандыгы маалымдалды, бирок территория маселеси эң татаал маселе бойдон калууда.
20-21-декабрда Россиянын президентинин атайын өкүлү Кирилл Дмитриев Майамиде америкалык өкүлдөр менен сүйлөшүүлөрдү өткөрдү. Андан кийин Россиянын президентинин жардамчысы Юрий Ушаков Кремлде сунушталган тынчтык планын карап чыгууну пландап жатканын, бирок анын көптөгөн пункттары, анын айтымында, Россия тарапка ылайык келбестигин билдирди.
