Королёва Розалина Петровна
Королёва Розалина Петровна
Химия боюнча илимдердин кандидаты. 1937-жылы төрөлгөн. 1959-жылы Фрунзе политехникалык институтунун химия-технология факультетин аяктаган.
Илимий изилдөөлөрдүн чөйрөсү - Кыргызстандагы көмүр кендеринин гумин кислоталарынын химия-технологиялык касиеттерин жана реакциялык жөндөмдүүлүгүн изилдөө; көмүрдүн термикалык жана оксиддик деструкция процессинин кинетикасы жана физикалык-химиялык мыйзамдарынын механизмдери; бензолполикарбон кислоталарын жогорку чыгым менен алуу максатында көмүрдүн органикалык массасын багытталган термокаталитикалык модификациялоо процессин иштеп чыгуу; ароматикалык жана алифатикалык аминдердин ацилдешүү реакцияларында гумин кислоталарынын реакциялык жөндөмдүүлүгүн изилдөө; гумин кислоталарынын структурасы жана касиеттеринин трансформациясына табигый факторлордун таасирин изилдөө, бул гумификация теориясын өнүктүрүүдө жана гумин тыңайткычтарын жана өсүмдүктөрдүн өсүшүн жана өнүгүшүн стимулдоочу технологияларды иштеп чыгууда маанилүү.
Изилдөөлөрдүн натыйжалары «Көмүр. Классификация» жана «Каменный көмүр. Классификация» деген ГОСТторду түзүү үчүн колдонулган.
Илимий иштердин жыйынтыгы катары «Меллит кислотасы жана анын туундулары», «Пиромеллит кислотасы жана анын термообработкаланган көмүрдөн алынган туундулары», «Гумин кислоталары жана алардын мааниси» деген монографиялар жазылган. Көмүрдөн алынган ароматикалык жана гумин кислоталарынын негизинде 100дөн ашык жаңы туундулардын синтездөө ыкмалары иштелип чыккан, алардын көпчүлүгү жогорку физиологиялык активдүүлүккө жана төмөнкү токсичностко ээ, ошондой эле амфотердик касиеттерге ээ ион алмашуу препараттары.
Гумин кислоталарынын физиологиялык активдүүлүгүнүн себептери боюнча гипотеза сунушталган.
174 илимий макала жарыяланган, анын ичинде 4 монография. 17 патент жана автордук күбөлүккө ээ.
Негизги ойлоп табуулар:
1. Гумин кислоталарынын амин туундуларын алуу ыкмасы. Авт.св_№230172,1967.
2. Ион алмашуу материалын алуу ыкмасы. Авт. св. № 351864,1972.
3. Меллит кислотасын алуу ыкмасы. Авт. св. № 734189,1980.
4. Эйхрон кислотасын алуу ыкмасы. Авт. св. № 809836,1980.
5. Антимикробдук активдүүлүккө ээ ди (Гексаметилентетрамин) меллигат. Авт. св. № 1137738, 1984.
6. Пиромеллит кислотасын алуу ыкмасы. Авт. св. № 1391033,1987.
7. Өсүмдүктөрдүн өсүшүн жана өнүгүшүн стимулдоочу препаратты алуу ыкмасы. Патент КР №472,2001.
8. Гумат жана 5-(пропил-тио)-1-п-бензимидазол-2-ил-карбамат менен Cu(II) комплекси, антигельминттик активдүүлүккө ээ. Патент КР № 889, 2006.
