Жаңы кырдаал Казакстан аркылуу транзитке чектөөлөрдүн болушу менен татаалдашууда: сентябрь айында орус буудайын ташуу үчүн берилген 84 арыздын ичинен болгону 24ү бекитилген, бул 28% түзөт. Натыйжада, кайра иштетүүчүлөр Казакстандан буудай сатып алууга активдүү киришишти, анын үлүшү жалпы буудай импортунда 55%дан ашып кетти.
Кесипордуктардагы чийки заттын өздүк баасынын өсүшү:
- орус буудайы (клейковина 25%) — логистикалык чыгымдар жана курс эске алганда, болжол менен 19,6 с/кг;
- казак буудайы — 19,8 с/кгдан баштап.
- Ошондой эле Казакстан аркылуу 1 тонна үчүн 1 000 рублге жогорулаган транзиттик тарифтер баалардын өсүшүнө таасир этти.
Өндүрүүчүлөрдүн продукциясынын баалары:
- 1-сорт ун — 25–34 с/кг (Караколдо Чүй облусунан жеткирүү себептүү 34 с/кгга чейин; «тандырдык» — жогорку чегинде);
- 2-сорт ун — 19–23 с/кг;
- картон — 12–19 с/кг.
Өндүрүүчү ишканалардын орточо маржиналдуулугу 7–8%ды түзөт.
Өндүрүүчү кубаттуулуктар да чектөөлөргө дуушар болууда: 30 мелькомбинаттын ичинен 3 реконструкцияда, дагы 3 убактылуу профилактика үчүн токтотулган, натыйжада 27си гана активдүү иштеп жатат. 2017-жылдан 2025-жылга чейин 27 ун тартуучу ишкана жабылып, демонтаждалган.
2024-жылдагы орус жана Түндүк Казакстандагы түшүмдүн сапаты, клейковина 25–26% талап кылынган учурда 23%ды түзөт, 2025-жылдагы Кыргызстан жана Түндүк Казакстандагы төмөн түшүм чийки заттын жетишсиздигин күчөтөт. Саламаттыкты сактоо адистери транзиттик квоталарды көбөйтпөсө жана жеткирүүлөрдү стабилдештирбесе, ундун баалары баа диапазондун жогорку чегинде калат жана алыста жайгашкан аймактарда баалардын кескин өсүшү байкалышы мүмкүн деп болжолдошууда.
Ошол эле учурда, экономика министрлиги мукомолдук тармагынын ишканалары менен экономика жана соода министрлиги, суу ресурстары, айыл чарба жана кайра иштетүү өнөр жайы министрлиги, антимонополь жөнгө салуу кызматы жана Кыргыз Республикасындагы мукомолдук тармагынын ишканалары ортосунда мурда кол коюлган кызматташтык келишимин эске салды.
Бул келишим мукомолдук тармагынын катышуучулары үчүн милдеттенмелерди камтыйт.
