Кыргызстандын жогорку окуу жайлары
Кыргызстандын университеттери жана ВУЗдары
Чуй университети
Чуй университети (ЧУ), мурдагы Республикалык жогорку колледж (РВК), Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 1992-жылдын 1-декабрындагы токтому менен «Университет» тилдерди интенсивдүү үйрөнүү боюнча республикалык борбордун базасында түзүлгөн.
Университет жеке менчик хозрасчеттуу ВУЗ болуп, банктын, салык ишинин, бухгалтердик эсептин, юриспруденциянын жана филологиянын (англис, немис, орус, кыргыз тилдери) боюнча бакалавр академиялык даражасын берүү менен жогорку билимдүү адистерди даярдайт.
Уюштуруучу жана ректору Кыргыз Республикасынын эмгек сиңирген кызматкери, Эл аралык кадрлар академиясынын академиги жана Эл аралык түрк академиясынын академиги Мамбеткалиев Султан.
Жалал-Абад коммерциялык институту
Жалал-Абад коммерциялык институту (ЖАКИ) Кыргыз Республикасынын Президентинин 1993-жылдын 1-апрелиндеги Указына ылайык түзүлгөн, ал биринчи жеке университеттердин бири болуп, учурда Кыргызстандын түштүк регионунда экономикалык профилдеги адистештирилген институт болуп саналат.
ЖАКИ финансылык жактан өз алдынча жана көз карандысыз мекеме. Анын экономикалык негизин окуу акысы, өзүнүн өндүрүштүк-коммерциялык ишмердүүлүгү жана уюштуруучудан жана эл аралык фонддордон келген финансылык колдоо түзөт.
Институтта 4 факультетте 10 багыт жана адистик боюнча кадрлар даярдалат.
ЖАКИнин негиздөөчүсү жана жетекчиси экономикалык илимдердин доктору, профессор Токтомаматов Канторо Шарипович.
Бишкек финансылык-экономикалык академиясы
Бишкек финансылык-экономикалык академиясы (БФЭА) 1992-жылы уюштурулган жана экономика, финанс, бухгалтердик эсеп, менеджмент, туризм кызмат көрсөтүү тармагында адистешкен жогорку окуу жайы болуп саналат.
Негизги багыт - конкреттүү практикалык ишмердүүлүк үчүн зарыл болгон колдонмо экономикалык билимдер.
Академиянын жогорку башкаруу органы негиздөөчүлөр кеңеши болуп саналат.
Ректору Абдрахман Субанкулович Мавлянов - Кыргыз Республикасынын эмгек сиңирген кызматкери, ИА КРнын корреспондент мүчөсү.
Туризм академиясы
Туризм академиясы 1997-жылы Кыргызстандын туризмди артыкчылыктуу өнүктүрүү боюнча өкмөттүк программасынын алкагында түзүлгөн.
Академиянын негиздөөчүлөрү Кыргыз Республикасынын Туризм, спорт жана жаштар саясаты боюнча мамлекеттик комитети, Дүйнөлүк туристтик уюм.
Академиянын максаты - өзүнүн ишканасын уюштуруп, туризм жана кызмат көрсөтүү тармагында персоналдын ишин башкарууну билген адистерди даярдоо.
«Коштошуу менеджменти» жана «Туризм менеджменти» бөлүмдөрүндө кызмат көрсөтүү, туристтик саякаттарды уюштуруу, чет өлкөгө сапарларды уюштуруу жана чет өлкөлүк туристтерди кабыл алуу боюнча адистер даярдалат.
Академиянын программасында окуу процессин республикадагы жана чет өлкөдөгү жетекчи туристтик кызмат көрсөтүү мекемелеринде практика менен айкалыштыруу каралган.
Академиянын уюштуруучусу жана ректору физика-математикалык илимдердин доктору, профессор Чормонов Мелис Бакасович.
Управление, укук, финанс жана бизнес боюнча эл аралык академия
Управление, укук, финанс жана бизнес боюнча эл аралык академия 2000-жылы Бишкекте Кыргыз кооперация академиясынын базасында түзүлгөн (ректору - техникалык илимдердин доктоору, профессор Жекишева С.Ж.).
Академия заманбап экономикалык, укуктук жана маалыматтык-технологиялык программалар боюнча жогорку квалификациялуу адистерди даярдайт.
Учурда академиянын ректору профессор Назарматова Касийра Мукашевна.
Кыргыз Республикасынын Ички иштер министрлигинин генерал-майор милициясы Э.Алиев атындагы академиясы
Кыргыз Республикасынын Ички иштер министрлигинин академиясы Кыргыз Республикасынын Президентинин 2002-жылдын 15-январындагы Указы менен Бишкек жогорку Ички иштер мектебинин базасында түзүлгөн, жогорку квалификациялуу адистерди, башкаруучулук жана илимий-педагогикалык кадрларды даярдоо үчүн бирдиктүү көп деңгээлдүү системаны түзүү максатында.
Академияда Ички иштер министрлигинин системасынын негизги потенциалы топтолгон, коомдук тартипти камсыз кылуу жана кылмыштуулукка каршы күрөшүү, укук коргоо ишмердүүлүгүн жакшыртуу боюнча актуалдуу маселелерди илимий анализдөө жүргүзүлөт.
Академиянын уюштуруучусу жана биринчи президенти генерал-лейтенант, профессор Ишимов Бексултан Бекмолдоевич.
«Ататүрк Алатоо» эл аралык университети
«Ататүрк Алатоо» эл аралык университети 30 жылдык билим берүү тармагында тажрыйбасы бар түрк фирмасы «Себаттын» колдоосу менен түзүлгөн.
Университет жеке билим берүү мекемеси болуп, 1998-жылдын 15-апрелинде Кыргызстандын жана Түркиянын Премьер-министрлеринин катышуусунда ачылган.
Билим берүү программалары дүйнөлүк стандарттарга ылайык Кыргызстандын жана башка өлкөлөрдүн ВУЗдарынын программасынын негизинде даярдалган.
Университетте үч факультет иштейт: жаңы технологиялар факультети, дүйнөлүк тилдер факультети жана экономикалык жана башкаруучулук билимдер факультети, анда 10 адистик боюнча кадрлар даярдалат.
Университеттин биринчи ректору доцент Мехмет Шахин, андан кийин профессор Кудрет Катар болгон. Учурда ректору илимдердин доктору, профессор Ибрахим Хасгюр.
Баткен мамлекеттик университети
Баткен мамлекеттик университети Кыргыз Республикасынын Президентинин 2000-жылдын 25-июлундагы Указы менен түзүлгөн жана 22 факультетте 39 адистик боюнча адистерди даярдайт: мугалимдер, инженер-технологдор, экономисттер, юристтер, энергетиктер, механиктер жана айыл чарба адистери жана башкалар.
Студенттер кыргыз, орус, өзбек, тажик жана англис тилдеринде окушат.
Университеттин ректору техникалык илимдердин доктору, профессор Абдурасулов Илимидин.
Кыргызстан-Кувейт университети
Кыргызстан-Кувейт университети «Социалдык реформалар коомдоштугу» эл аралык кайрымдуулук уюмунун Кыргыз бөлүмүнүн негиздөөчү конференциясынын чечими менен түзүлгөн (1999).
Кыргызстан-Кувейт университети жеке мамлекеттик эмес билим берүү мекемеси.
Анда окуу акысыз, окуу формасы - күндүзгү.
ККУ үч багыт жана жети адистик боюнча адистерди даярдайт: котормочулар, араб тили жана адабияты боюнча мугалимдер, юристтер жана журналисттер.
Университетте Кыргызстандан, Кувейттен, Египеттен, Сириядан, Иорданиядан, Мавританиядан жана Ирактан квалификациялуу адистер иштейт. «Араб тили» дисциплинасын араб өлкөлөрүнөн келген волонтерлор - бул тилдин ээлери өткөрүшөт.
Университеттин ректору жана уюштуруучусу профессор Ормушев Асан Сулайманович - Эл аралык Айтматов Академиясынын академиги, Ата-Түрк атындагы илимий-изилдөө борборунун ардактуу доктору (Анкара).
Кыргыз Республикасынын Тышкы иштер министрлигинин дипломатия академиясы
Кыргыз Республикасынын Тышкы иштер министрлигинин дипломатия академиясы Кыргыз Республикасынын Президенти А.А.Акаевдин 2001-жылдын 12-июнундагы Указы менен түзүлгөн, анын жоболору жана структурасы Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2001-жылдын 3-сентябрындагы токтому менен бекитилген.
Дипломатия академиясынын негизги ишмердүүлүк багыттары - чет өлкөлөрдүн өкүлчүлүктөрүндө, Кыргыз Республикасында аккредиттелген эл аралык уюмдарда, мамлекеттик органдарда жана бейөкмөт уюмдарда иштөө үчүн эл аралык адистерди даярдоо жана кайра даярдоо; ТМДга катышуучу мамлекеттердин жана башка чет өлкөлөрдүн жарандарын келишимдер жана макулдашуулар негизинде даярдоо.
Дипломатия академиясынын ректору Кемелбаев Нургазы - Кыргыз Республикасынын Чрезвычайный жана Ыйгарым укуктуу элчиси.
А.Батыров атындагы Эл аралык достук университети
А.Батыров атындагы Эл аралык достук университети интеллектуалдык, маданий өнүгүү, жогорку билим алуу жана кесиптик ишмердүүлүктө квалификация алуу муктаждыктарын канааттандыруу үчүн түзүлгөн.
Университетте кадрларды даярдоо жана кайра даярдоо, квалификацияны жогорулатуу контракттык негизде жүргүзүлөт.
Университетте үч факультет бар. Экономика жана укук факультетинде экономикалык жана башкаруучулук ишмердүүлүк үчүн адистер даярдалат, педагогикалык факультетте информатика, математика жана педагогика тармагында адистер даярдалат, ал эми медициналык факультет «Дарыгерлик» адистиги боюнча дарыгерлерди даярдайт.
Окуунун узактыгы 3,5 жылдан 6 жылга чейин.
А.Батыров атындагы Эл аралык достук университетинин уюштуруучусу жана президенти К.А.Батыров.
Талас мамлекеттик университети
Талас мамлекеттик университети Кыргыз Республикасынын Президентинин 2000-жылдын 25-июлундагы Указы менен Талас филиалдарынын базасында түзүлгөн: И.Арабаев атындагы КГПУ, КГУСТА, Кыргыз Агрардык академиясы жана Талас айыл чарба техникуму.
Университеттин алты факультетинде (педагогикалык, дүйнөлүк тилдер, техникалык, экономикалык-укуктук, экология жана айыл чарба сектору) 32 адистик боюнча кадрлар даярдалат.
Университеттин уюштуруучусу жана ректору социология илимдеринин кандидаты, доцент Омурбеков Торобек Боконбаевич.
Кыргыз Республикасынын Президентинин алдындагы башкаруу академиясы
Базардык реформаларды ишке ашырууда жана мамлекеттик кызматты реформалоодо активдүү катышуучу башкаруучулук кадрларды даярдоо жана кайра даярдоо үчүн Кыргыз Республикасынын Президентинин Указы менен 1992-жылы Бишкек эл аралык менеджмент жана бизнес мектеби түзүлгөн, кийинчерээк Кыргыз Республикасынын Президентинин алдындагы башкаруу академиясына айланган. Академияга мамлекеттик бийлик органдары үчүн окуу-методикалык, илимий жана маалыматтык-аналитикалык камсыздоо функциялары жүктөлгөн, ошондой эле мамлекеттик кызматкерлерди, экономикалык жана башкаруучулук кадрларды даярдоо, кайра даярдоо жана квалификацияны жогорулатуу.
Баскаруу академиясынын курамында мамлекеттик жана муниципалдык башкаруу институту, Бишкек эл аралык менеджмент жана бизнес мектеби, А.Токтоналиев атындагы Бишкек финансылык-экономикалык техникуму иштейт.
Баскаруу академиясы Борбордук Азиянын бизнес мектептер ассоциациясынын (CAMAN), Борбордук Азия ВУЗдарынын Ресурс тармагы (RNEBE) жана башка уюмдардын активдүү мүчөсү.
Академиянын уюштуруучусу жана биринчи Президент-ретору профессор Ашыркулов Мисир Ашыркулович болгон. Учурда Президент-ретору академик Кутанов Аскар Асанбекович.
Кыргыз-Россия Славян университети
Кыргыз-Россия Славян университети (КРСУ) 1993-жылы Кыргыз Республикасы менен Россия Федерациясы ортосундагы достук, кызматташтык жана өз ара жардам берүү боюнча келишимдин негизинде түзүлгөн. Межправительстволук келишимге ылайык, университет Россия Федерациясы жана Кыргыз Республикасынын биргелешкен мамлекеттик жогорку окуу жайы болуп саналат. Окуу пландары эки мамлекеттин билим берүү стандарттарына негизделген. Окууну аяктагандарга Кыргыз Республикасынын жана Россия Федерациясынын мамлекеттик үлгүдөгү дипломдору берилет.
Университетте: табигый-техникалык, экономикалык, юридикалык, эл аралык мамилелер жана курулуш, дизайн жана архитектура факультеттери иштейт.
Университеттин уюштуруучусу жана ректору академик, техникалык илимдердин доктоору, профессор Нифадьев Владимир Иванович.
Кыргызстандын эл аралык университети
Кыргызстандын эл аралык университети (МУК) Кыргыз Республикасынын Президентинин 1993-жылдын 11-мартындагы Указы менен түзүлгөн жана мамлекеттик университет болуп, эл аралык, автономдуу жана өзүн-өзү башкаруучу статусуна ээ.
МУКта окуу эл аралык кредит-саат системасы боюнча экономика, менеджмент, коммерция, юриспруденция, эл аралык мамилелер, информатика жана эсептөө техникасы, экология, системалык анализ жана башкаруу, чет тил жана адабият, мамлекеттик жана муниципалдык башкаруу боюнча жүргүзүлөт.
МУК Дүйнөлүк университеттер жана колледждер ассоциациясынын (WAUC); Европалык университеттер ассоциациясынын (EUA); Ислам дүйнөсүнүн университеттер федерациясынын (FIWU); МГИМО өнөктөш ВУЗдарынын эл аралык мамилелер факультеттери ассоциациясынын; Транснационалдык билим берүүнүн глобалдык альянсынын (GATE); Эл аралык билим берүү ассоциациясынын (EAIE) мүчөсү.
Университеттин уюштуруучусу жана президенти академик, медициналык илимдердин доктоору, профессор Айдаралиев Асылбек Акматбекович.
Кыргыз-Түрк университети «Манас»
Кыргызстан жана Түркиянын Президенттери А.Акаев жана С.Демирелдин демилгеси менен 1995-жылы Кыргызстандын борборунда Кыргыз-Түрк университети «Манас» ачылган.
Университетте Кыргызстандын жана Түркиянын эң квалификациялуу адистеринин арасында көп улуттуу профессордук-окутуучулар курамы түзүлгөн.
Университетте 4 факультет жана 2 жогорку мектеп иштейт, алар 13 багыт боюнча адистерди даярдайт. Бул факультеттерде жана мектептерде 9 өлкөнүн студенттери билим алат. Магистратура жана докторантура программалары ачылган.
Университеттин уюштуруучусу жана ректору профессор Молдобаев Карыбек Молдобаевич.
Американын университети Кыргызстанда
Американын университети Кыргызстанда (АУК) 1997-жылы ачылган - Борбордук Азия жана ТМДдагы ВУЗ, ал америкалык модел боюнча - кредит-саат системасынын негизинде, америкалык окуу планында иштейт.
АУК бизнес башкаруу, экономика, социология, укук, программалык камсыздоо, эл аралык мамилелер, журналистика, психология, англо-американистика, кыргыздардын этнологиясы сыяктуу программалар боюнча билим берет. АУКтын畢業чылары америкалык үлгүдөгү бакалавр дипломун жана Кыргыз Республикасынын мамлекеттик дипломун алышат. Магистр даражасын алуу мүмкүнчүлүгү да бар.
АУКтын профессордук-окутуучулар курамында АКШ, Улуу Британия жана башка чет өлкөлөрдүн адистери иштейт.
Университетте окуу орус жана англис тилдеринде жүргүзүлөт.
Университеттин уюштуруучусу жана биринчи ректору педагогикалык илимдердин кандидаты Шаршекеева Камила Дуйшебаевна.
Кыргыз мамлекеттик курулуш, транспорт жана архитектура университети
Кыргыз мамлекеттик курулуш, транспорт жана архитектура университети (КГУСТА) Кыргыз Республикасынын Президентинин 1998-жылы Кыргыз архитектура-курулуш институтунун (КАСИ, 1992), Бишкек архитектура-курулуш колледжинин (1930), Бишкек автоунаа-жол колледжи им. К.Кольбаева (1957), Ысык-Көл индустриалдык колледжи (1986), Кыргыз мамлекеттик көркөм колледжи им. С. А.Чуйкова (1939) базасында түзүлгөн.
Университетте адистерди даярдоо көп деңгээлдүү схемада жүргүзүлөт: мектеп - колледж - ВУЗ.
Учурда КГУСТАда 8 институт, 14 факультет, 4 колледж, 4 борбор, 2 филиал бар.
Университет архитектура жана дизайн, курулуш, экономика, экология, транспорт жана байланыш, жаңы маалыматтык технологиялар, чет тилдер, туризм, күн энергиясы жана башка багыттар боюнча кадрларды даярдайт.
Кыргыз архитектура-курулуш институтунун биринчи ректору, андан кийин КГУСТАнын ректору техникалык илимдердин доктоору, профессор, НАН КРнын корреспондент мүчөсү Тентиев Жумабек Тентиевич.
Кыргыз Республикасынын инженердик академиясы
Кыргызстандагы инженердик багыттын андан аркы өнүгүүсү Кыргыз Республикасынын илимдер академиясынын курамында автоматташтыруу жана тоо машиналарын жасоо институтунун түзүлүшү менен байланыштуу. Бул жана башка институттардын базасында 1990-жылы Кыргыз Республикасынын Инженердик академиясы (ИАКР) уюштурулган.
Ижнженердик академиянын уюштуруучусу жана биринчи президенти академик О.Д.Алимов.
Учурда ИА КРнын президенти техникалык илимдердин доктоору, академик Абдраимов Самудин.
Ош технологиялык университети
Ош технологиялык университети (ОшТУ) Кыргыз Республикасынын Президентинин 1996-жылдын 24-февралындагы Указы менен Ош жогорку технологиялык колледжинин базасында негизделген жана Кыргызстандагы түштүктө жогорку квалификациялуу инженердик жана технологиялык адистерди даярдоо боюнча жалгыз жогорку окуу жайы болуп саналат, ал өнөр жай, энергетика жана транспорт, экология, табигат пайдалануу, финансылык жана салык уюмдары, башкаруучулук жана укуктук структуралар, тышкы соода фирмалары жана орто атайын окуу жайлары, мектептер үчүн адистерди даярдайт.
Университеттин биринчи ректору профессор Купуев П.К., андан кийин ректорлор болуп профессорлор Мурзубраимов Б.М., Токторалиев Б.А. болгон.
Учурда ректору академик, техникалык илимдердин доктоору, профессор Шаршеналиев Жаныбек Шаршеналиевич.
Жалал-Абад мамлекеттик университети
Жалал-Абад мамлекеттик университети (ЖАГУ) Кыргыз Республикасынын Президентинин 1993-жылдын 2-апрелиндеги Указы менен педагогикалык училище, зооветеринардык техникум (г. Жалал-Абад), Фрунзедеги политехникалык институтунун филиалдары (г. Кара-Куль, г. Таш-Кумыр), прибор куруу техникуму (п.г.т. Кочкор-Ата), электротехникалык техникум (г. Майлуу-Суу) реорганизацияланган окуу жайларынын базасында түзүлгөн, КРнын түштүк регионунда билим берүү, электроника, энергетика, өнөр жай жана айыл чарба тармагында жогорку квалификациялуу адистерди даярдоо муктаждыктарын канааттандыруу үчүн (11 факультетте).
ЖАГУнун ректорлору д.т.н., профессор Бримкулов У.Н., д.т.н., профессор Бекболотов Т.Б. болушкан. 2000-жылдан бери университеттин ректору философия илимдеринин доктоору, профессор Бокошев Жамгырбек.
Кыргыз-Өзбек университети
Кыргыз-Өзбек университети (КУУ) Кыргыз Республикасынын Президентинин 1997-жылдын 31-мартындагы Указы менен жогорку технологиялык колледждин базасында түзүлгөн, ал 1994-жылы ачылган.
КУУ билим берүү, илим жана маданият борбору болуп, 11 факультетте билим берүү, саламаттык сактоо, юриспруденция, менеджмент, бизнес, туризм жана башка тармактар үчүн квалификациялуу адистерди даярдайт.
Университетте окуу-илимий-өндүрүштүк комплекс иштейт. Илимий изилдөөлөр 4 илимий борбордо жүргүзүлөт.
Окуу орус-кыргыз-өзбек үч тилде жана англис тилин тереңдетип үйрөнүү принциптеринде жүргүзүлөт.
КУУнун негизделген күндөн бери өзгөрбөс жетекчиси - академик, техникалык илимдердин доктоору, профессор Мамасаидов Махамаджан Ташалиевич.
«Дастан» технологиялык университети
«Дастан» технологиялык университети - техникалык жана технологиялык багыттар боюнча адистешкен биринчи жеке окуу жайы. 1994-жылы түзүлгөн.
Университет материалдар жана электрондук техника компоненттери, радиотехника, радиобайланыш, телевидение жана радиожарнама, биотехникалык жана медициналык аппараттар жана системалар, экономикада математикалык операциялар, менеджмент жана маркетинг (тармактар боюнча), документтештирүү жана башкарууну документ менен камсыздоо адистиктери боюнча кадрларды даярдайт.
Университеттин негиздөөчүсү жана биринчи ректору физика-математикалык илимдердин доктоору, профессор Осмоналиев Каныбек.
Нарын мамлекеттик университети
Нарын мамлекеттик университети (НГУ) Кыргыз Республикасынын Президентинин 1996-жылдын 22-майындагы Указы менен билим берүү системасын экономикалык жана социалдык өнүктүрүү, кадрларды даярдоонун сапатын жогорулатуу жана Нарын облусунун илимий-окутуучулук потенциалын борборлоштуруу максатында түзүлгөн.
НГУ комплекс окуу жайы болуп, анын курамына айыл чарба техникуму, педагогикалык колледж, адистерди квалификациясын жогорулатуу жана кайра даярдоо борбору, интернет-борбор, лицей мектеби кирет. Университеттин окуу-илимий ишмердүүлүгү 6 факультетти тейлеген 25 кафедрада жүргүзүлөт: экономика, укук, агрардык-техникалык, табигый-гуманитардык, филология, жаңы маалыматтык технологиялар.
НГУнун уюштуруучусу профессор Жаманкулов Жанат Медетович. Учурда ректору профессор Акматалиев Алмазбек Акматалиевич.
Бишкек мамлекеттик экономика жана коммерция институту
Бишкек мамлекеттик экономика жана коммерция институту (БГИЭК) 1997-жылы Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн токтому менен ачылган жана экономикалык профилдеги адистештирилген мамлекеттик жогорку окуу жайы болуп саналат. Учурда институт 3 окуу корпусу, илимий китепкана, мультимедия технологиялары лабораториясы, окуу-өндүрүштүк комплекс, 4 факультет жана 16 кафедра менен камсыздалган.
Франциянын «Өнөр жайды колдоо ассоциациясы» уюштуруу комитети БГИЭКти 2001-жылы «Өнөр жайды колдоо ассоциациясынын алтын медалы» сыйлыгына ээ болгон лауреат катары тааныйт.
Окуу жайдын ректору экономикалык илимдердин доктоору, профессор Камчыбеков Толобек Кадыралиевич.
Кыргызстандын университеттери жана ВУЗдары. 2-бөлүк
