Өзбекстан суу ресурстарын башкаруу тармагында олуттуу өзгөрүүлөргө даярданып жатат. Президент Шавкат Мирзиёев 13-октябрда болгон жолугушууда суу чарбасын санариптештирүү долбоору менен таанышып, бул жергиликтүү деңгээлде башкарууну жакшыртуу жана жеке секторду бул тармакка тартууну камтыйт. "Мамлекеттик суу кадастры" 2026-жылдын апрелинде ишке киргизилери жана Суу ресурстары министрлигинин алкагында атайын санариптештирүү борбору түзүлөрү маанилүү кадам болот.
"Suv hisobi" системасы суу пайдаланууну онлайн эсепке алууну камсыздап, керектөөчүлөргө маалымат берүүгө мүмкүнчүлүк түзөт. Бул жаңылык адам факторун минималдаштырууга, кагаз отчеттуулукту жок кылууга жана суу ресурстарын бөлүштүрүүнү оптималдаштырууга мүмкүндүк берет.
Учурда өлкөдө 50 миңден ашык чакырым сугат тармактары, 1600 насостук станция жана 10 миңден ашык гидротехникалык курулмалар иштеп жатат. Бирок башкаруу деңгээлинде эсептөөлөрдүн жетишсиз ачык-айкындуулугу жана уюмдардын финансылык туруктуулугунун начардыгы сыяктуу бир катар көйгөйлөр бар. Бул маселелер президенттин маалымат жыйынында айтылган.
Жогорку так эсепке алуу үчүн "Санариптик айыл чарба" платформасы менен интеграция жүргүзүлөт, бул сугарылган жерлер, эгин түрлөрү жана суу лимиттери боюнча маалыматтарды автоматтык түрдө жаңыртууга мүмкүндүк берет.
Суу чарба министринин биринчи орун басары Зокир Ишпулатов "Өзбекстан 24" телеканалына берген интервьюсунда мониторинг системасын киргизүү суу берүүнү гана эмес, бюджеттик каражаттарды бирдиктүү санариптик платформа аркылуу контролдоону да камсыздай турганын баса белгиледи.
"Жакында президенттин буйругу менен суу чарба тармагында 10 маалымат системасы түзүлдү, алардын бешөө азыркы учурда иштеп жатат. Алардын арасында суу эсепке алуу системасы бар, ал лимиттерди белгилөөгө, электрондук келишимдерди түзүүгө жана суу берүүнүн актыларын санариптик форматта кол коюуга мүмкүнчүлүк берет", - деп кошумчалады ал.
Пайдаланылган суу көлөмүн аныктоо үчүн космостук технологиялар колдонулат, ал эми жаңы орун басар министр санариптик чечимдерди киргизүү менен алектенет.
2026-жылдын апрелинде "Мамлекеттик суу кадастры" маалымат системасы да ишке киргизилет, анда бирдиктүү маалымат базасы түзүлөт. Суу менен камсыздоо кызматтарына башкаруунун ийкемдүү системасы киргизилет, анын натыйжалуулугу KPI боюнча бааланат.
Суу чарба министрлигинин башкармалыгынын начальниги Абдурашид Кулматов суу ресурстарын башкарууну жакшыртууга жана жеке секторду тартууга багытталган токтом долбоору тууралуу айтып берди. "Суу менен камсыздоо кызматтарына финансылык мүмкүнчүлүктөргө жана сезондуулукка жараша кызматкерлердин санын аныктоо укугу берилди. Санариптештирүү долбоору үчүн пилоттук район катары Джизак облусунун Дустлик району тандалды, анда суу чарба системасын автоматташтырылган башкаруу ишке ашырылат", - деди ал.
2026-жылдан тартып кызматкерлерди материалдык стимулдаштыруу системасы иштин натыйжаларына, тактап айтканда, берилген жана чындап пайдаланылган суу көлөмүнүн катышына байланыштуу болот. Мындан тышкары, мекемелерге суу боюнча салык түшүүлөрүнүн 40%ын өзүнүн материалдык-техникалык базасын жакшыртууга жумшоого уруксат берилет.
