Токио шаарында өтүп жаткан «Ортолук Азия – Япония» Диалогу боюнча биринчи саммитте Кыргызстандын президенти Садыр Жапаров маанилүү билдирүү жасады.
Президенттин басма сөз кызматынан маалымдашкандай, Жапаров өз сөзүндө бул саммиттин Ортолук Азия менен Япониянын ортосундагы өнөктөштүк мамилелерин өнүктүрүү үчүн маанилүүлүгүн белгиледи.
«Бул диалогдун түзүлгөндөн бери, биздин аймак өзүн-өзү камсыз кылуучу регионго айланды, стабилдүү экономикалык өсүштү жана бардык секторлордо өнүгүүнү көрсөтүп жатат. Позитивдүү динамика шартында эффективдүү жана узак мөөнөттүү өз ара аракеттенүү формаларын орнотуу маанилүү», — деди президент.
Садыр Жапаров Япониянын үч негизги багытка көңүл бурууну колдой турганын дагы белгиледи: туруктуу өнүгүү, коммуникациялар жана адам ресурстарын өнүктүрүү.
Ал климаттын өзгөрүшү жана туруктуу өнүгүү маселелери Кыргызстандын, айрыкча тоолуу өлкө катары, олуттуу чакырыктар экенин кошумчалады. Муздардын эриши, суу ресурстарынын кыскарышы жана сейсмикалык активдүүлүктүн жогорулашы калкка да, инфраструктурага да коркунуч туудурат. Ошондуктан, ал Япония менен биргеликте коркунучтар жөнүндө эрте кабар берүү регионалдык системасын түзүүнү жана табигый коркунучтарды алдын ала болжолдоо үчүн маалымат алмашууну уюштурууну сунуштады.
Президент Кыргызстандын «жашыл» экономикага жана жаңылануучу энергия булактарын өнүктүрүүгө болгон берилгендигин баса белгилеп, «Камбар-Ата–1» ГЭСин стратегиялык маанидеги долбоор катары белгиледи. Ал япондык экологиялык таза технологияларды жана экологиялык инициативаларды каржылоонун жаңы формаларын алып келүүгө кызыкдар экенин билдирди.
Жапаров 2023–2027-жылдарга тоолуу региондорду өнүктүрүү боюнча БУУнун беш жылдык аракеттеринин инициативасын эске салып, эл аралык өнөктөштөрдү Бишкекте өтө турган Экинчи Глобалдык тоолуу саммитке катышууга чакырды.
Япония менен жогорку деңгээлдеги кызматташтыкты белгилеп, президент япон тараптын Кыргызстандын туруктуу өнүгүүсүнө кошкон маанилүү салымын баса белгилеп, инвесторлорду «Асман» экологиялык таза шаар долбоорун ишке ашырууга чакырды.
Мамлекет башчысы Кыргызстандын Евразиянын борборундагы стратегиялык географиялык жайгашуусун белгилеп, бул өлкөгө транспорттук жана логистикалык агымдар үчүн маанилүү хабга айлануу үчүн жаңы мүмкүнчүлүктөрдү ачарын айтты. Ал байланыштарды жакшыртуу, инфраструктураны модернизациялоо жана интеллектуалдык транспорттук системаларды киргизүү зарылдыгын билдирди, бул бизнес чыгымдарын азайтууга жана өлкөнүн регионалдык логистикадагы позицияларын бекемдөөгө жардам берет.
Садыр Жапаров жол жана темир жол инфраструктурасын, жарандык авиацияны жана транспорт-логистика борборлорун өнүктүрүүгө, ошондой эле Кыргызстандын эл аралык транспорттук маршруттарга катышуусун кеңейтүүгө көңүл бурду.
Мындан тышкары, ал Япония менен маалымат технологиялары боюнча кызматташууга даярдыгын билдирип, өлкөнүн жогорку технологиялар паркин биргелешкен санариптик долбоорлор жана IT адистерин даярдоо үчүн платформа катары пайдаланууну сунуштады.
Президент ошондой эле адам ресурстарын өнүктүрүү Япония менен кызматташууда приоритеттүү багыттардын бири экенин белгиледи.
Ал JDS программасынын натыйжаларын жогору баалап, анын бүтүрүүчүлөрү Кыргызстандын өнүгүшүнө активдүү салым кошуп жатканын айтып, Япониянын алдыңкы университеттеринде билим берүү квоталарын көбөйтүүгө кызыкдар экенин билдирди, айрыкча маалымат технологиялары жана инженерия тармактарында.
Садыр Жапаров туризмди өнүктүрүү Кыргызстандын жана Япониянын ортосундагы мамилелерди бекемдөөнүн маанилүү ролун ойнорун кошумчалады. Ал өлкөнүн бай маданий мурасы, улуу соода жолдорунун кесилишинде жайгашканы, ошондой эле буддизм маданиятынын элементтеринин сакталышы япон туристтери үчүн өзгөчө кызыкчылык туудурарын белгиледи. Президент маданий көп түрдүүлүктү сактоо жана атайын музей комплексин түзүү боюнча кызматташууга даяр экенин билдирди.
Сөзүнүн аягында Садыр Жапаров Кыргызстан туристтик инфраструктураны активдүү өнүктүрүп жатканын, жыл бою туристтик сезонду түзүүгө умтулуп жатканын, «Ала-Тоо Резорт» долбоорун ишке ашырууну айтып, япондык өнөктөштөрдү анын өнүктүрүүгө чакырды.
