Кыргызстандын президенти Садыр Жапаров жакында "Кабар" маалымат агенттигине берген интервьюсунда электр энергиясынын жетишсиздиги маселесин талкуулап, акыркы беш жылда бул маселеде жакшы өзгөрүүлөр болгонун белгиледи.
– Салам, Садыр Нургожоевич! Акыркы убакта коомчулук электр энергиясынын жетишсиздигинен кабатыр. Кара-Куль ГЭСинин жакында болгон ачылышында сиз маселе бар экенин белгилеп, аны эки жарым жылдын ичинде чечүүгө болорун айттыңыз. Кээ бир сынчылар мындай убада беш жыл мурун да айтылганын билдиришүүдө. Сиз бул тууралуу кандай комментарий бересиз?
– Салам. Чындыгында, 2020-жылы мен адамдарды "бир аз чыдаңыздар" деп чакыргам. Бирок, бул сөздөр 2020-жылдын ноябрь айында Нарын облусунун тургундары менен болгон жолугушууда айтылганын белгилөө керек, биздин башкаруу башталгандан мурун. Ал учурда өлкө боюнча чектөөлөр жөнүндө сөз болуп жаткан, анын ичинде кыш мезгилинде электр энергиясын колдонуу 700 кВт менен чектелген Нарын облусунда.
Адамдар бул чектөөнү алып салууну суранышкан, анткени 700 кВт тез эле түгөнүп калчу, ал эми ашып кеткенде 2 сом 16 тыйын төлөш керек болчу, бул өтө кыйын эле. Мен жооп бердим: "Чектөөнү алып салууга болот, бирок азыр эмес, жазга чейин чыдаңыздар".
Биз бул убаданы аткардык. 2021-жылдын жазынан тарта кыйын тоо шарттарында жашаган 190 миң абонент үчүн 1 кВт⋅ч үчүн 1 сом тариф киргизилди, чектөөлөрсүз.
Эски тариф, 700 кВт ашканда 2 сом 16 тыйын төлөө керек болгон, жок кылынды. Ошондон бери тариф 5–10 тыйынга гана жогорулады жана азыр 1 сом 37 тыйын, чектөөлөрсүз.
Ошондой эле социалдык жардам алгандар жана кыйын шарттарда жашаган жарандар үчүн "Семейная поддержка" деген жеңилдетилген тариф иштейт — 700 кВт⋅ч чейин колдонууда 1 кВт⋅ч үчүн 50 тыйын.
– Сиз кызматка киришкенде, энергетикалык сектордогу кырдаал критикалык болду. Инаугурация учурунда сектордун карызы 137 млрд сом экенин айттыңыз. Азыркы учурда абал кандай?
– Азыркы учурда абал беш жыл мурункуга караганда кыйла жакшы. Сиз туура айтасыз, 2021-жылдын башында энергетикалык сектордун карызы 137 млрд сомду түзгөн, бул болжол менен 1,5 млрд долларга барабар.
Жүргүзүлгөн реформалардын жана коррупцияга, уурдоолорго каршы күрөшүүнүн натыйжасында карызды 25 млрд сомго чейин кыскартууга жетиштик. Биз келерки жылдын аягына чейин бул карыздан толугу менен кутулууну жана пайдага чыгууну пландап жатабыз. Беш жылдын ичинде биз мындай натыйжаларга жетиштик.
Кыш мезгилиндеги жетишсиздик боюнча, мен буга чейин Кара-Куль ГЭСинин ачылышында айтып өткөм. Эки жарым жылдан кийин биз электр энергиясын импорттоону токтотуп, өз ресурстарыбыз аркылуу өз муктаждыктарды толук канааттандырууну баштайбыз, кыш мезгилинде өчүрүүлөрдү жоюуну пландап жатабыз.
