Оодарыш

Оодарыш — аттарда күрөш, чоң физикалык күчтү жана чеберчиликти талап кылган, атты башкаруу жөндөмү менен айкалышкан. Бул кыргыздардын эски, популярдуу мелдеш түрү.

Мелдештер жеке жана командалык түрдө өткөрүлөт. Аларга 19 жаштан жогорку эркектер катыша алат. Мелдешке катышуучулар 4 салмак категориясына бөлүнөт: жеңил салмак 60 кг чейин, жеңил салмак 70 кг чейин, орто салмак 80 кг чейин, оор салмак 80 кг ашык.

Атчандарга коюлган тапшырма — «каршылашын» аттан түшүрүү же кулап калдыруу (бул учурда атчаны да ат менен бирге кулап калдырууга уруксат берилет).

Мелдештер тегиз аянтта (дөңгөлөктө) 30—40 метр диаметри менен 15 мүнөткө өткөрүлөт. Эгер бул убакыттын ичинде эч ким жеңишке жетпесе, үч мүнөттүк тыныгуудан кийин 5 мүнөттүк кошумча убакыт берилет, эгер бул убакытта дагы эч ким жеңишке жетпесе, жыйынтык «тең» деп эсептелет. Эгер белгиленген убакыттын ичинде эч ким жеңишке жетпесе, мелдештин жыйынтыгы упайлар боюнча аныкталат.

Таза жеңиш, эгер мелдештин жүрүшүндө «каршылашын» аттан түшүргөн же кулап калтырган адамга берилет.

Бул күрөштөгү беттештин жыйынтыгы физикалык күчтөн, атчанын чеберчилигинен гана эмес, ошондой эле атты башкаруу жөндөмүнөн да көз каранды. Ошондуктан мелдештерден мурда атты жакшы даярдашат.

Эреже боюнча оодарышчыга «каршылашына» же анын атына кандайдыр бир сокку урууга, каршылашты башынан, жүзүнөн, моюнунан, чачынан жана аттын жабдыгынан кармоого, «каршылаштын» колун, бармагын бурууга, «каршылаштын» колуна жип таштоого тыюу салынат.

Оодарыш боюнча жеке, жеке-командалык жана командалык чемпионаттар өткөрүлөт.

Оодарыштын пайда болушу жана өнүгүшү, ошондой эле башка ат спорту түрлөрү, кыргыздардын көчмөн жашоо образы менен байланыштуу, алар үчүн ар кандай шарттарда атты башкаруу жөндөмү чоң турмуштук жана аскердик мааниге ээ.

Оодарыш боюнча мелдештерди өткөрүү татаал жабдууларды жана даярдыктарды талап кылбайт, ошондуктан бул жалпыга жеткиликтүү жана эң көп катышуучуларды тарткан ат спорту түрү болуп саналат, оодарышсыз кичи жана ири тойлор (майрамдар, үйлөнүү) республиканын айылдарында өтпөйт.