Кумушалиева Сабира
Кумушалиева Сабира
Киноактриса. Кыргыз ССРинин эл артисти (1967). КПССтин мүчөсү 1940-жылдан бери. 1917-жылы Фрунзе облусунун Ворошилов районундагы Токолдош айылында дыйкан үй-бүлөсүндө төрөлгөн. 1930—1932-жылдары Фрунзе педагогикалык техникумунда жогорку даярдык курсунда окугандан кийин башталгыч мектепте мугалим болуп иштеген. 1934-жылы Кыргыз драма театрына кирип, 44 жылдык сахнадагы ишмердүүлүгүндө 100дөн ашык жаркын, колориттүү образдарды жараткан.
Профессионалдык театр искусствосунун негиздөөчүлөрүнүн бири С. Кумушалиева кеңири чыгармачылык диапазонго ээ актрисанын үлгүсү болуп саналат. Театрда Карачач («Карачач» К. Джантошева), Степанидa («Суворов» А. Разумовский), Любовь Шевцова («Жаш гвардия» А. Фадеева), Мария («Он экинчи түн» В. Шекспир), Аги («Калиновая роща» А. Корнейчука), Галчихи («Күнөөсүз күнөөлүүлөр» А. Островский) жана башка көптөгөн ролдорду ойногон.
С. Кумушалиеванын өзгөчө таланты кино тармагында да жаркырап көрүнгөн. Көрүүчүлөргө Урумдун досу (1966, «Биздин балалыгыбыздын асмандары» Т. Океев), Тайлактын энеси (1969, «Караш өткөөлүндөгү ок» Б. Шамшиев), ушакчы (1969, «Джамиля» И. Поплавская), Уркуйдун энеси (1972, «Отко таазим кыл» Т. Океев), Жамалдын чоң энеси (1973, «Бул жакка лебеддер учуп келет» Ю. Борецкий), күзөтчү (1975, «Кызыл алма» Т. Океев), Карыз (1975, «Ак пароход» Б. Шамшиев), Сайкал (1978, «Адамдардын арасында» Б. Шамшиев, А. Суюндуков, 1979-жылы Ашхабадда өткөн XII Бүткүл Союздук кинофестивалдын дипломун алган) сыяктуу ролдору эстен кетпес.
Башка ролдору: Айнаканын энеси (1957, «Муздак жүрөктүн легендасы» Э. Шенгелая жана А. Сахаров), Чокенин жубайы (1959, «Токтогул» В. Немоляев).
Сыйлыктары — «Улуу Ата Мекендик согушта эмгеги үчүн» медалы (1945), «Эмгеги үчүн. В. И. Лениндин туулган күнүнүн 100 жылдыгына» (1970), «Жеңиштин 30 жылдыгына» (1975), «Эмгектин ветеранына» (1976). Кыргыз ССРинин Жогорку Кеңешинин Ардак грамоталары (1946, 1951, 1967). СССРдин Маданият министрлигинин Ардак грамотасы (1957). «Ардак белгиси» ордени (1958).
1974-жылдан бери СССР СКнын мүчөсү.
АКТРИСАНЫН ЧЫГАРМАЛАРЫ ТУУРАЛУУ
Абдыкадыров Д. Сабира — элдин кызы.— «Советтик Кыргызстан», 1967, 24-декабрь.
Боконбаев С. «Массовкада ойноп, өзүмө роль ойлоп табам...» (Сабира Кумушалиева).— Жыйнак «Советтик Кыргызстандын киносу», М., «Искусство», 1979, б. 253—257.
Боров А. Сабира Кумушалиева.— «Советтик Кыргызстан», 1962, 15-февраль.
Джрмабаев Б. Сахнадагы жашоо. Ф., «Кыргызстан», 1976, б. 15.
