Тарыхый жана майрамдык даталар КР: март 2013

МАРТ

1 – Дүйнөлүк жарандык коргонуу күнү
2 – К. П. Кауфманнын туулганына 195 жыл (1818–1882), орус инженер-генералы, Санкт-Петербург илимдер академиясынын ардактуу мүчөсү, Түркстан генерал-губернатору
– Генрик Ибсендин туулганына 185 жыл (1828–1906), норвегиялык жазуучу
3 – Дүйнөлүк жазуучулар күнү
4 – Кыргыз Республикасынын сот системасынын кызматкерлеринин күнү
– Антонио Вивальдин туулганына 335 жыл (1678–1741), италиялык композитор
6 – Габриэль Гарсиа Маркесдин туулганына 85 жыл (1928), колумбиялык прозачы, Нобель сыйлыгынын лауреаты
– А. И. Покрышкиндин туулганына 100 жыл (1913–1985), авиация маршалы, үч жолку Советтик Союздун Баатыры
7 – Б. М. Кустодиевдин туулганына 135 жыл (1878–1927), орус живописци
8 – Эл аралык аялдар күнү
– 55 жыл мурун Бишкектеги Приборостроительный завод ишин баштаган
10 – Т. Нурманбетовдун туулганына 60 жыл (1953), акын, Кыргызстандын маданиятка эмгек сиңирген ишмери
11 – Б. Орозалиевдин туулганына 90 жыл (1923–1987), кыргыз прозачы жана котормочу
12 – В. И. Вернадскийдин туулганына 150 жыл (1863–1945), орус илимпозу
13 – С. В. Михалковдун туулганына 100 жыл (1913–2009), балдар акыны
– А. С. Макаренконун туулганына 125 жыл (1888–1939), педагог, жазуучу
15 – Дүйнөлүк керектөөчүлөрдүн укуктары күнү
– С. Табышалиевдин туулганына 90 жыл (1928–1993), тарыхчы, тарых илимдеринин доктору
– С. Наматбаевдин туулганына 80 жыл (1933–2001), жазуучу, котормочу, Кыргыз Республикасынын маданиятка эмгек сиңирген ишмери
16 – Э. Ибраевдин туулганына 80 жыл (1933–2005), эл акыны, Кыргызстандын Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыгынын лауреаты, «Руханият» эл аралык сыйлыгынын лауреаты
– Кыргызстандын турак-жай-коммуналдык чарба кызматкерлеринин күнү
– Б. Н. Полевойдун туулганына 105 жыл (1908–1981), орус жазуучу
18 – Париж Коммунасынын күнү
– Ж. С. Лайлиевдин туулганына 85 жыл (1928–2009), экономика илимдеринин доктоору, Кыргызстандын илимине эмгек сиңирген ишмери
21 – Нооруз элдик майрамы
– Жан Фурьенин туулганына 245 жыл (1768–1830), француз илимпозу, математик
– Дүйнөлүк Жер күнү
22 – Дүйнөлүк суу күнү
23 – Дүйнөлүк метеорология күнү
– Кыргыз Республикасынын баалоочуларынын күнү
24 – Дүйнөлүк туберкулез менен күрөшүү күнү
26 – Дж. Турусбековдун «Ажал ордуна» музыкалык драмасынын биринчи коюлушунун 75 жылдыгы (1938)
27 – Эл аралык театр күнү
– В. А. Закруткиндин туулганына 105 жыл (1908–1984), орус жазуучу
28 – М. Горькийдин туулганына 145 жыл (1868–1936), орус жазуучу
30 – В. Ван Гогдун туулганына 160 жыл (1853 – 1890), голланд живописци

Мартта белгиленет:

– «Пржевальский сельский хозяин» журналынын биринчи номеринин жарык көргөнүнө 100 жыл (1913), Кыргызстандагы биринчи мезгилдүү басылма
– И. Ибрагимовдун туулганына 80 жыл (1933), жазуучу, илимпоз

2013-жылы белгиленет:

– Джордано Брунонун туулганына 465 жыл (1548–1600), италиялык илимпоз, акын
– В. Муковниковдун туулганына 75 жыл (1938–1995), опера ырчысы

Март айы да келип калды… Март – биринчи жаз айы – көптөгөн аттарга ээ, бири-биринен назик: протальник, капельник, весновей.

Март айы өз атын байыркы римдиктерден согуштун богу Марс үчүн алган, ал мурда тынч эмгектин коргоочусу катары таанылган. Эски заманда Кыргызстанда ал жалган куран деп аталган.