Профессор Поливановдун эмгектери

Кыйын басымга карабастан, Е. Поливанов жана К. Тыныстанов активдүү эмгектенишет. 1936-жылга карата Институттун тематика боюнча илимий-изилдөө иштеринин тизмесинде төмөнкү иштер көрсөтүлгөн:
— «Кыргыз тилинин синтаксисинин очерки». — Тыныстанов, I бас. барак, кыргыз тили;
— «Кыргыз тилинин пунктуациясы». — Тыныстанов, I бас. б., кыргыз тили;
— «Дунган тилинин грамматикасы боюнча материалдар». — Поливанов, 15 б., орус тили;
— «1936-жылдагы дунган экспедициясынын материалдары». — Поливанов жана Ян-Шан-Син, орус-дунган.;
— «Дунган тилинин пунктуациясы». — Поливанов жана Ян-Шан-Син, I бас. б., дунган тили.

Планга караганда, лингвисттердин иши өтө интенсивдүү болгон. Эгер аларга тоскоолдук кылбаса, натыйжалуу болушу керек эле.

Ал 1937-жылга чоң пландарды түзгөн — төмөнкү иштерди түзүү:
1. «Ош диалекти», кыргыз тили (орус тили), 2 бас. б.
2. «Дунган диалектологиясынын очерки» (1936-жылдагы экспедициянын жыйынтыктары), 5 бас. б. (орус, дунган). Ян-Шан-Син менен биргеликте. Дунган тили (Ян-Шан-Син менен биргеликте).
3. Ошко 1 айлык экспедиция. 1-июлдан баштап.
4. Чүй өрөөнүнө жана Караколго 1-майдан баштап жарым айлык экспедиция. — Поливанов, Ян-Шан-Син.

1937-жылга карата чыгармачылык план боюнча Поливановдун даяр манускрипттерин жарыялоо пландалган;
1. «Дунган тилинин илимий сүрөттөлүшү». Орус тили, 12 бас. б.
2. «Дунган жазмаларынын тарыхынын очерки». Орус тили, 2 бас. б.
3. «Дунган диалектологиясы». Орус, дунган, 5 бас. б. (Ян-Шан-Син менен биргеликте).

Жогоруда аталган иштердин эч бири жарык көргөн жок, эки илимпоздун манускрипттеринин басымдуу бөлүгү бизге жеткен жок.

Институттун дирекциясы (жаңы директор А. Валитов) Е. Д. Поливановду жемиштүү илимпоз катары мүнөздөп, анын «методологиялык орнотуулары» боюнча тил таануу тармагында «индоевропейская мектеп» деп аталган мектептин өкүлү болуп эсептелинет. Институт анын адабий дунган тилинин илимий сүрөттөлүшү боюнча манускриптин Ленинграддагы белгилүү адис — кытай таануучу академик Алексевге рецензиялоого жиберген. Бирок, ошол эле учурда, анын «Фонетикага кириш» деген фундаменталдуу ишинен баш тарткан, ал СССРдеги чет элдик жумушчулар коомчулугунда басылып жаткан. Бардык маселе, издөөчү институт, азыр илимпоз иштеп жаткан жерде, «популяризация жана жарыялоо» боюнча анын иштеринин максатка ылайыктуулугун сурап жаткандыгында болду, анткени аларга «Профессор Поливановдун Москва жана Ленинграддагы убактысындагы иштеринин кээ бир терс жактары белгилүү» болгон..

1937-жыл келип калды. Поливановдун жогоруда аталган иштеринин эч бири жарык көргөн жок. К. Тыныстановдун белгилүү эмгектери да жарык көргөн жок. Биздин бул узун тизмедеги илимпоздордун манускрипттик мурасы, окурмандарын таппай, көңүл бурууга жана издөө жүргүзүүгө чакырууга себепкер болуп жатат, анткени алар — советтик элдин улуттук мурасы.

К. Т. Тыныстановдун 1936-жылы профессор наамын алуу