Тыныстанов Касым (1901-1938)
Тыныстанов Касым (1901-1938) - тил таануучу, акын, драматург, коомдук ишмер, профессор (1936).
Иссык-Кулдагы Чырпыкты айылында төрөлгөн. Билимин мусулмандар жана орус-тузем мектептеринде алган (1909-1916). 1916-жылы козголоңчулар менен Кытайга качкан. 1919-1924-жылдары Ташкентте Казак-кыргыз билим берүү институтунда окуган.
Студент болуп турганда кыргыз тили боюнча биринчи окуу китебин («Окуу китеби», 1924) кыргыз тилине ылайыкташтырылган араб графикасында жазган.
1924-жылы Академиялык борбордун Түркестан АССРинин бөлүмүнүн катчысы, 1925-жылы биринчи кыргыз гезити «Эркин-Тоо» редактору болгон. 1926-жылы Бакуда өткөн түркологиялык съездге илимий доклад менен катышып, түрк жазмаларын латин графикасына өткөрүү боюнча сунуш киргизген. Ошол жылы «Чоцдор үчүн алиппе» окуу китебин жарыялаган.
1927-жылы кыргыз грамматикасы боюнча окуу китеби («Биздин тил») жарык көргөн, 1928-жылы латин графикасында - «Эне тилибиз» окуу китеби чыккан.
1927-1930-жылдары Кыргыз маданий курулуш институтунда илимий кызматкер, директор болуп иштеген. Анын 30-жылдары жарыяланган эмгектери («Кыргыз тилинин терминологиялык сездугу», 1933; «Кыргыз тилинин морфологиясы», 1934; «Кыргыз адабий тилинин жаны орфографиясынын долбоору», 1934; «Кыргыз тилинин синтаксиси», 1936 ж. жана башка) азыркы кыргыз тил таануунун негизин салган.
1935-жылы анын демилгеси менен «Манас» эпосун орус тилине которуу боюнча иштер башталган жана биринчи республикалык илимий жыйын уюштурулган.
«Буржуазиялык улутчулдукта» айыпталган. 1937-жылы СССРдин Ишкерлер институтуна (Москва) жумушка кабыл алынган. Бирок, кармалып, бир жылдан кийин (1938) атып өлтүрүлгөн. Эки жолу реабилитацияланган (1958, 1988).
