Евразия өнүктүрүү банкы (ЕАБР) өнөктөш өлкөлөрдүн экономикалык өнүгүүсүнө байланыштуу үч жылдык прогнозун сунуштады, анда туруктуу жана стабилдүү өсүш күтүлүүдө. Отчеттун маалыматы боюнча, Кыргызстан негизги экономикалык көрсөткүчтөр боюнча лидерликти улантат. Презентация Алматыда өттү.
ЕАБРдин аналитиктеринин негизги жыйынтыктары:
- Региондун ИДПсы 2026-жылы 2,3%га өсөт, бул учурда Кыргызстан (9,3%), Тажикстан (8,1%), Өзбекстан (6,8%) жана Казакстан (5,5%) лидерликти сактап калат.
- Инфляция 2026-жылы 6,4%га чейин жайланат, бул тең салмактуу акча-кредит саясатынын натыйжасында.
- Инвестициялар өсүштүн негизги факторы болуп калат, айрыкча кайра иштетүү жана казып алуу тармактарында, энергетикада жана курулушта.
- Чийки зат рыноктору аралаш тенденцияларды көрсөтөт: мунайдын баасы бир аз төмөндөйт, ал эми металлдар жана алтындын баасы жогору бойдон калат.
- Доллар акырындык менен борбордук банктардын резервдериндеги үлүшүн жоготууда, бирок туруктуу ролун сактап калууда.
«Борбордук Азия өлкөлөрүнүн өсүш темптери акыркы жылдардагы эң жогору темптердин бири болуп саналат. 2025-жылы өсүш 6,6%ды түзөт деп күтүлүүдө. Кыргызстанда - 10,3%, Тажикстанда - 8,3%, Өзбекстанда - 7,4%, Казакстанда - 5,6%», - деп кошумчалады ал.
2026-жыл үчүн прогноздор да 6,1%га жакын ишенимдүү өсүштү болжолдойт, бул дүйнөлүк орточо көрсөткүчтөрдөн жогору. Борбордук Азия өлкөлөрүнүн жалпы ИДПсы активдүү инвестициялар жана күчтүү керектөөчү суроо-талаптын натыйжасында 600 миллиард доллардан ашат. Казакстан 5,5%га, Кыргызстан 9,3%га, Тажикстан 8,1%га, Өзбекстан 6,8%га өсөт.
Инфляция боюнча оң динамика күтүлүүдө, Борбордук Азия өлкөлөрүнүн көпчүлүгүндө баалардын өсүшүнүн жайланышы күтүлүүдө», - деп баса белгиледи ЕАБРдин башкы аналитиги.
Прогноздорго ылайык, Кыргызстандагы инфляция келерки жылдын аягында 8,3%ды түзөт, бул өсүш темптеринин акырындык менен төмөндөп жатканын көрсөтөт. Орто мөөнөттүү келечекте инфляциянын жайланышы уланат деп күтүлүүдө. «Сомдун курсунун стабилизациясы жана мунайдын баасынын өткөн жылдарга салыштырмалуу төмөндөшү инфляцияны 5-7% целдик диапазонго кайтарууга жардам берүүчү кошумча факторлор болот», - деп айтылат отчетто.
ЕАБР сомдун курсу келерки жылы доллар үчүн 87-90 диапазонунда болот деп болжолдойт, ал эми 2026-жылдын аягына чейин пайыздык ставка 11%ды түзөт.
Евразия өнөктөштүгүндөгү жалпы көрүнүш стабилдүү, оң тенденциялар менен түзүлүүдө. Региондун бардык өлкөлөрүнүн экономикалары өсүш көрсөтүп, негизги көрсөткүчтөр «жашыл зонада» оң өсүш менен турат.
Эксперттер региондогу кызматташтык өлкөлөрдүн экономикаларын өз ара толуктап тургандай курулганын белгилешет. «Камбар-Ата – 1» сыяктуу биргелешкен инфраструктуралык долбоорлор бул процесстерге чоң таасир этет. ЕАБР региондогу эң ири гидроэлектр станциясын курууга катышууга даяр.
ЕАБРдин башкармалыгынын төрагасы Николай Подгузов инфраструктуралык долбоорлор экономикалык маселелерди гана эмес, өлкөлөрдүн интеграциясын да чечээрин баса белгиледи.
«ЕАЭБ өлкөлөрүнүн ортосундагы өнөктөштүк моделинин жана Борбордук Азиядагы кеңири форматтагы өз ара аракеттенүүнүн натыйжалуу өнүгүп жатканын көрүп жатабыз. Өкмөттөр жана компаниялар деңгээлинде өз ара түшүнүшүү бар», - деп белгиледи ал.
«Биз ар бир өлкөдө өкүлчүлүктөрү бар көп улуттуу командага ээбиз. Биз бизнес жана өкмөттөр менен байланыштарды орноттук, бул долбоорлорду натыйжалуу ишке ашырууга мүмкүнчүлүк берет», - деп кошумчалады Николай Подгузов ИА «Кабар» агенттигине берген интервьюсунда.
Эксперттердин пикири боюнча, региондогу өлкөлөрдүн экономикалары өз ара толуктап турган кызматташтык модели жаңы өнүгүү стимулдарын жана масштабдуу долбоорлорду ишке ашыруу мүмкүнчүлүктөрүн түзөт. Борбордук Азия акырындык менен туруктуу жана узак мөөнөттүү өсүш үчүн негиздерди түзүүчү макрорегионго айланууда. Евразия транспорттук каркасын түзүү жана энергетикадагы масштабдуу долбоорлор жаңы экономиканын таянычы болот. ```
