Мен жашаган шаар…
«Мен… турган шаар» - ар бирибиз бул фразаны өзүнчө уланта алат. Мындай оригиналдуу аталыш «МЕСТО Д…» театрынын жаңы спектаклине берилген. Премьера спектаклдер театрдын дубалдарында өтүп, билеттердин баасын көрүүчүлөр өзү аныктап, баардыгы сатылып кеткен. Ноябрь айында дагы бир нече көрсөтүүлөр болот, ал эми биз жабык көрсөтүүгө катышууга мүмкүнчүлүк алдык. Спектаклда жети актер катышкан, алардын арасында жогорку деңгээлдеги профессионалдар жана жаңы артисттер бар. Бардыгы өз ролдорун абдан мыкты ойноп, көрүүчүлөрдү биздин борбордогу болуп жаткан окуялар жөнүндө ойлонууга мажбурлашты.
Спектакль «Мен… турган шаар» Пишпек-Фрунзе-Бишкек аркылуу өтөт. Убакыттар өзгөрүп, адамдар өзгөрөт. Кээ бирлери келип, кээ бирлери кетишет. Шаардын биринчи образдарынын бири театралдык изилдөөлөрдө вокзал болду. Андан ары ар кандай себептерден улам кочмочулук темасы спектаклдын негизги темасы болуп калды. Режиссерлор «күткөн залды» символ катары, бардык нерселерди күтүп жаткан резервуар катары алышты.
«Биз эмне күтүп жатабыз?», - бул суроо биринчи кезекте көрүүчүлөргө арналган. Спектакль вербатим жанрында (документалдык театр) шаардыктарга таандык реалдуу тексттердин негизинде түзүлгөн. Театрдын чыгармачылык тобу көрүүчүлөрдү ар дайым таң калтыра алган, бирок бул спектакль өзгөчө болуп, ар бир көрүүчүнүн жүрөгүн козгоду. Анткени ар бирибиздин борбордун көйгөйлөрүнө кайдыгер эместигибиз белгилүү.
- Спектакльда чоң маалыматтык колдоо «ШТАБ Бишкек теориясы жана активизми мектеби» жана «Бишкек утопиялык» басылмасы тарабынан көрсөтүлдү, ошондой эле Петровдун «Пишпек жоголуп баратат» жана «Фрунзе советтик» китептери жардам берди, биз көптөгөн архивдерди изилдеп, көп интервьюларды чогулттук, алар монологдорго айланды. Биз дагы көп нерселерди камтыгыбыз келди. Ал убакта курулуш буму советтик мезгилде байкалган. Кээ бир нерселер кайтарылгыс кетип жатат. Биздин изилдөө предметибиз - бизди кандай келечек күтүп жатат... Спектакльдө биз эмне болгонун жана эмне болорун көргүбүз келет», - деди спектаклдын режиссеру Сергей Лысенко.
Бул кечеде шаар көйгөйлөрү жөнүндө ойлонууга Гайсарова, Щетинина, Багдасарова, Селезнева, Ракымбаев, Черкасов, Шегай, Абдумуслимова, Иргашева жана башкалар түрткү беришти. «Мен… турган шаар» - бул эки театрдын - оюнчу жана документалдык - аралашмасы. Спектакль 1 саат 40 мүнөткө созулат, бирок көрүүчү спектаклдын бардык учурунда көңүлсүз болбойт, анткени актерлор көп учурда залда отургандарга философиялык суроолор менен кайрылышат.
- Биздин спектаклдын ар бир көрүүчүсү шаарда өз ордун табышы керек. Шаардык адам деген сөздүн маанисин ойлонушу керек. Спектакль даярдоо учурунда адамдардан биз көп жолу угуп жаттык, биздин шаар чоң вокзал сыяктуу, «Кетүү же калуу» темасы дайыма угулуп, биз күтүп жаткан залды көрсөттүк, - деп белгиледи Сергей Лысенко.
- Бул спектакль эки жанрдын чегинде түзүлгөн. Кечиримдүү, бардык темаларды спектаклдын чегине сыйдыруу мүмкүн болгон жок. Кээ бир учурлар импровизацияда ойнолуп, кээде партнериңден эмне күтүш керек экенин билбей каласың, - деп белгиледи актриса жана режиссер Ольга Щетинина.
Көрүүчүлөр спектаклдан абдан ырахат алышты, анткени ар бирибиз спектаклдын бир бөлүгү болуп, субботниктерде, жыйындарда, күтүп жаткан залдарда болдук. Коноктор театрды оң эмоциялар менен таштап, актерлор тарабынан «Жашыл отургузуулар» майрамында тартууланган дарак көчөттөрүн колдорунда алып кетишти. Үйүнө кайтып келген ар бир көрүүчү аны өзүнүн короосуна отургузат, демек, бул шаарды жашыл кылат.
Спектакль «Мен… турган шаар» Пишпек-Фрунзе-Бишкек аркылуу өтөт. Убакыттар өзгөрүп, адамдар өзгөрөт. Кээ бирлери келип, кээ бирлери кетишет. Шаардын биринчи образдарынын бири театралдык изилдөөлөрдө вокзал болду. Андан ары ар кандай себептерден улам кочмочулук темасы спектаклдын негизги темасы болуп калды. Режиссерлор «күткөн залды» символ катары, бардык нерселерди күтүп жаткан резервуар катары алышты.
«Биз эмне күтүп жатабыз?», - бул суроо биринчи кезекте көрүүчүлөргө арналган. Спектакль вербатим жанрында (документалдык театр) шаардыктарга таандык реалдуу тексттердин негизинде түзүлгөн. Театрдын чыгармачылык тобу көрүүчүлөрдү ар дайым таң калтыра алган, бирок бул спектакль өзгөчө болуп, ар бир көрүүчүнүн жүрөгүн козгоду. Анткени ар бирибиздин борбордун көйгөйлөрүнө кайдыгер эместигибиз белгилүү.
- Спектакльда чоң маалыматтык колдоо «ШТАБ Бишкек теориясы жана активизми мектеби» жана «Бишкек утопиялык» басылмасы тарабынан көрсөтүлдү, ошондой эле Петровдун «Пишпек жоголуп баратат» жана «Фрунзе советтик» китептери жардам берди, биз көптөгөн архивдерди изилдеп, көп интервьюларды чогулттук, алар монологдорго айланды. Биз дагы көп нерселерди камтыгыбыз келди. Ал убакта курулуш буму советтик мезгилде байкалган. Кээ бир нерселер кайтарылгыс кетип жатат. Биздин изилдөө предметибиз - бизди кандай келечек күтүп жатат... Спектакльдө биз эмне болгонун жана эмне болорун көргүбүз келет», - деди спектаклдын режиссеру Сергей Лысенко.
Бул кечеде шаар көйгөйлөрү жөнүндө ойлонууга Гайсарова, Щетинина, Багдасарова, Селезнева, Ракымбаев, Черкасов, Шегай, Абдумуслимова, Иргашева жана башкалар түрткү беришти. «Мен… турган шаар» - бул эки театрдын - оюнчу жана документалдык - аралашмасы. Спектакль 1 саат 40 мүнөткө созулат, бирок көрүүчү спектаклдын бардык учурунда көңүлсүз болбойт, анткени актерлор көп учурда залда отургандарга философиялык суроолор менен кайрылышат.
- Биздин спектаклдын ар бир көрүүчүсү шаарда өз ордун табышы керек. Шаардык адам деген сөздүн маанисин ойлонушу керек. Спектакль даярдоо учурунда адамдардан биз көп жолу угуп жаттык, биздин шаар чоң вокзал сыяктуу, «Кетүү же калуу» темасы дайыма угулуп, биз күтүп жаткан залды көрсөттүк, - деп белгиледи Сергей Лысенко.
- Бул спектакль эки жанрдын чегинде түзүлгөн. Кечиримдүү, бардык темаларды спектаклдын чегине сыйдыруу мүмкүн болгон жок. Кээ бир учурлар импровизацияда ойнолуп, кээде партнериңден эмне күтүш керек экенин билбей каласың, - деп белгиледи актриса жана режиссер Ольга Щетинина.
Көрүүчүлөр спектаклдан абдан ырахат алышты, анткени ар бирибиз спектаклдын бир бөлүгү болуп, субботниктерде, жыйындарда, күтүп жаткан залдарда болдук. Коноктор театрды оң эмоциялар менен таштап, актерлор тарабынан «Жашыл отургузуулар» майрамында тартууланган дарак көчөттөрүн колдорунда алып кетишти. Үйүнө кайтып келген ар бир көрүүчү аны өзүнүн короосуна отургузат, демек, бул шаарды жашыл кылат.
