Балдар уюмдары Европа боюнча жыл сайын 5 миллион баланын сексуалдык зомбулукка кабылып жатканын билдиришет.
Childlight тарабынан Европа боюнча 33 өлкөдө жүргүзүлгөн изилдөөгө ылайык, ар бир 15-бала зордуктоо же сексуалдык чабуулга кабылган.
Алардын ичинен 4,7% 18 жашка чейин зордуктоо тууралуу билдиришкен, ал эми 7,4% сексуализацияланган зомбулукка кабылган. Кыздардын арасында бул көрсөткүч 9,7%, ал эми уулдардын арасында 3,9% түзөт, деп билдирет Евроньюс.
Жалпы 7,6% бала 18 жашка чейин өз үй-бүлөсүнүн мүчөлөрү тарабынан сексуалдык зомбулукка кабылган. 2023-жылы балдарды колдоо кызматтары сексуалдык эксплуатация жана зомбулук боюнча 33 000ден ашык кайрылууну (33 261) каттаган.
Отчетто балдар кызматкерлеринин бардык кайрылууларды (телефон чалуулары, билдирүүлөр ж.б.) өз базаларында документтештирип, системалаштыруусу тууралуу айтылат.
Сексуалдык зомбулук боюнча инциденттердин эң көп саны Нидерландыда катталган — 5819 учур, ал эми Улуу Британия «технологияларды колдонуу менен балдарга карата сексуалдык эксплуатация жана зомбулук» боюнча негизги өлкө болуп калды.
Ирландия коммерциялык сексуалдык эксплуатация боюнча (оффлайн) 227 учур менен биринчи орунду ээлейт.
Ошентсе да, онлайн-зомбулук маселеси күндөн-күнгө актуалдуу болуп баратат.
Жалпы зомбулук учурларынын глобалдык өсүшү фонунда, 2023-жылдан 2024-жылга чейин алардын саны 1325%га өстү. Европа боюнча акыркы жылда ар бир бешинчи бала каалаган сексуалдык контентке кабылган.
Мындан тышкары, ошол эле мезгилде ар бир жетинчи бала интернетте каалабаган сексуалдык байланыштар же кысым тууралуу билдирген.
Нидерландыда жайгашкан веб-платформалар сексуалдык зомбулукка байланыштуу материалдар боюнча билдирүүлөрдүн 60%ын түзөт, жана бул өлкө 10 000 адамга 880,9 билдирүү/каттоо менен эң жогорку көрсөткүчкө ээ, андан кийин Словакия (193,7) жана Литва (190) турат.
«Биз өлкөлөрдү балдардын кызыкчылыктарын коргоого жана онлайн мейкиндигинде гендердик жана инклюзивдүү аспекттерди эске алуу менен коопсуз стандарттарды орнотууга, ошондой эле бул стандарттарды бузгандыгы үчүн жоопкерчилик чараларын кабыл алууга чакырабыз», — деп айтылат отчетто.
Нидерланды интернетте балдардын порнографиясын таратуунун борбору болуп калганынын себеби эмнеде?
Childlight Нидерландыдагы жогорку көрсөткүчтөрдү бир нече факторлор менен түшүндүрөт:
— өлкөнүн глобалдык маалымат борбору жана интернет алмашуу борбору статусу,
— анын хостинг рыногунун ачыктыгы жана масштабдору,
— ошондой эле хостинг бизнес-моделдери жана анын жабылышы боюнча процедуралардагы мүмкүн болгон айырмачылыктар.
2024-жылы Нидерланд сенаты балдарга карата сексуалдык зомбулук элементтерин камтыган материалдарды жок кылууга милдеттендирген жаңы мыйзамды кабыл алды — Eradication of Online Child Pornographic Material Act. Бул мыйзамды бузгандыгы үчүн компаниянын кирешесинин 10%ына чейин айып пулдар каралган.
Бул жаңы чаралар Нидерланддардын онлайн коопсуздукту жөнгө салуу боюнча Глобалдык тармакка кириши менен толукталат, ага Улуу Британия, Франция, Түштүк Корея жана Австралия сыяктуу өлкөлөр кирет, жөнгө салуу органдарынын ортосундагы кызматташтыкты жакшыртуу максатында.
Мындан тышкары, 2025-жылы Нидерланд полициясы интернетте балдарга карата сексуалдык зомбулукка каршы эки ири операция өткөрдү. Алардын бири жасалма интеллект тарабынан түзүлгөн контентке каршы күрөшүүгө багытталса, экинчиси 2 миллионго жакын колдонуучусу бар педофилдер үчүн Kidflix платформасын жабууга алып келди. Бул операцияда 79 адам кармалып, 1400гө жакын шектүү аныкталды, Европол тарабынан бул операция балдарды сексуалдык эксплуатациялоо боюнча тарыхтагы эң ири күрөш катары аталды.
ЕС жеке чаттарды көзөмөлдөөнү күчөтөбү?
2022-жылдан бери ЕСдин мыйзам чыгаруу органдары сексуалдык зомбулукка көзөмөлдү күчөтүүгө аракет кылып, интернеттеги байкоону күчөтүүнү сунуштоодо.
Атап айтканда, чаттарды көзөмөлдөө боюнча мыйзам долбоорунун бир пункту билдирүү алмашуу тиркемелери, мисалы, WhatsApp, Telegram жана Signal, балдарга карата зомбулук материалдарын камтышы мүмкүн болгон сүрөттөрдү, видеолорду жана шилтемелерди текшерүүгө милдеттүү болушу керектигин билдирет.
Бирок акыркы сүйлөшүүлөрдө катышуучу өлкөлөр конфиденциалдуулук жана «массалык байкоо» мүмкүнчүлүгү боюнча кооптонууларды эске алып, макулдашууга келе алышкан жок. Германия «жок» деп катуу билдирип, чаттарды көзөмөлдөө «укуктук мамлекетте табу болушу керек» деп айтты. Нидерланды да бул мыйзам долбооруна каршы чыкты, ал эми Болгария, Дания, Франция, Венгрия жана Ирландия аны колдошту.
[b]Европа Түштүк Азия менен кандай байланышта?[/b>
Childlight отчетунда Түштүк Азиядагы абал да каралат, анда 12,5% балдар зордуктоого же сексуализацияланган зомбулукка кабылганы болжолдонууда. Европа менен салыштырганда, бул пайыз кыздар арасында (14,5%) уулдарга (11,5%) караганда жогору. Бул региондо Индия, Бангладеш жана Пакистан 4,5 миллион сексуалдык зомбулук боюнча билдирүүлөрдү түзөт.
Бирок 10 000 адамга эң жогорку көрсөткүч Мальдивдерде (94) байкалат, андан кийин Бангладеш (64) жана Бутан (41) турат. ```
