Кыргызстандык чоң эне эл аралык кары адамдардын укуктары боюнча «Бизде ошол эле укуктар бар» докладдын мукабасына чыкты.
Бишкек, Кыргызстан - Дүйнөнүн төрт бурчунан келген улуу аялдар «Бизде ошол эле укуктар бар» деген жаңы отчетто адам укуктары жөнүндө сүйлөшүшүүдө, аны ХелпЭйдж Интернэшнл чыгарган.
Отчет улуу адамдардын зомбулуктан, жаман мамиледен жана көңүл бурулбагандыкка каршы укуктарын баса белгилейт, бул 2017-жылдын 5-7-июлунда Нью-Йорктогу БУУнун улуу адамдар боюнча ачык курамдагы жумушчу тобунун отурумуна даярдык көрүү темаларын чагылдырат.
Кыргызстанды камтыган 19 өлкөдөн келген аялдар, ар кандай социалдык-экономикалык шарттарда, жашоосундагы ар түрдүү дискриминация жөнүндө айтып беришти, анын ичинде жумуш, саламаттык сактоо жана финансылык кызматтарга жетүү тармактарында.
250 аялдын көпчүлүгү, алардын арасында консультация өткөрүлгөндөр, өздөрү же билген башка улуу аялдар зомбулукка, жаман мамилеге же көңүл бурулбагандыкка кабылышканын айтышты. Мындай кырдаалдар көбүнчө үй-бүлөдө кездешет. Бирок, көп учурда бул учурлар жеке аракеттер менен чектелбейт, зомбулук коомдо системалуу болушу мүмкүн.
«Улуу адамдарды үйдөн чыгарган же кичинекей бөлмөгө жайгаштырган көп учурлар бар», - деди 78 жаштагы Кыргызстандык аял, консультацияларга катышкандардын бири.
Бардык улуу адамдар курак жана жыныс боюнча дискриминацияга учурашы мүмкүн, бирок көптөгөн дискриминация формаларынын кесилишкен учурда, абал оорлошот. Жалгыз же жесир калган улуу аялдар, ден соолук мүмкүнчүлүктөрү чектелген улуу аялдар, айылдык аялдар, ошондой эле мигрант жана качкын аялдар өзгөчө коркунучка дуушар болушат.
Улуу аялдар өкмөттөр теңдикти илгерилетүү жана зомбулукту, жаман мамилени жана көңүл бурулбагандыкты токтотуу үчүн мыйзамдарды кабыл алуу, кайра карап чыгуу жана ишке ашыруу аркылуу чара көрүшү керек деп эсептешет.
Консультациялардын жүрүшүндө маалыматты жайылтуу өтө маанилүү экени аныкталды. «Үй-бүлөлүк зомбулук жана улуу адамдарга болгон жаман мамиле тууралуу маалымат стенддерин жайгаштыруу, ошондой эле зомбулук учурунда жардам алуу үчүн кайрылуу мүмкүнчүлүктөрүн көрсөтүү керек», - деп эсептейт 82 жаштагы кыргызстандык аял.
Эл аралык улустарды коргоо боюнча отчеттун мукабасынын бетине биздин мекендешибиз - Клюшниченко Александра Васильевна, 87 жашта, чыкты. «Биздин өлкөдө улуу адамдар адам укуктары боюнча өзгөчө көңүлгө алынбайт. Кыргызстандык эненин эл аралык отчеттун мукабасына чыгышына жетишкенибиз - бул кичинекей болсо да, өтө маанилүү жеңиш», - дейт Айсулуу Камчыбекова, ХелпЭйдж Интернэшнлдин Кыргызстандагы филиалынын директору. «Улуу адамдардын тажрыйбасы БУУнун улуу адамдар боюнча ачык курамдагы жумушчу тобунда алардын укуктарын талкуулоого салым кошуусу абдан маанилүү, биз бул отчетту ошол максатта колдонобуз».
Улуу адамдарга карата зомбулуктар жөнүндө маалымат таратуу боюнча Дүйнөлүк күнгө карата ХелпЭйдж Интернэшнл Кыргызстанда улуу адамдарга карата үй-бүлөлүк зомбулук тууралуу орус жана кыргыз тилдеринде видеоинфографика чыгарганын белгилеп кетүү керек.