«Шайтан арба» Ивановка айылындын символуна кантип айланганы

Сергей Мацера Өзгөчө
VK X OK WhatsApp Telegram
Ивановка айылында, Чүй облусунун Ысык-Ата районунда жайгашкан, бүгүнкү күндө Совет Союзунда чыгарылган мындай техниканын алгачкы үлгөлөрүнүн бири болгон тарыхый «Универсал ВТЗ» тракторун көрүүгө болот. Жергиликтүү №13 китепкананын китепкери Толгонай Бердибек кызы билдиргендей, бул трактор бул жерде өзгөчө эстелик катары сакталууда.

Ал Ленин атындагы колхоз иштеп турган совет мезгилине таандык эски гезиттен кызыктуу факт менен бөлүштү. Бул басылмада СССРдин 60 жылдыгына карата «Универсал» трактору колхоздун штабынын алдына коюлгандыгы тууралуу маалымат берилген. Аны эс алууга эки «К-700» жана ферманын жумушчулары узаткан.

Бул көргөзмө тракторунун тарыхы абдан кызыктуу. 1933-жылы ал биринчи жолу Ивановкада пайда болуп, жергиликтүү тургундардын жана көчмөн кыргыздардын көңүлүн бурган, алар «шайтан арба» деп аташкан. Анын рулунда жаш тракторчу Саша Морозов турган, ал чоң көз айнектери жана узун кол каптары менен айырмаланган. Ошол учурда ал аймактагы эң көрүнүктүү фигуралардын бири болгон.

Бул трактор колхоздо 35 жыл кызмат кылган. ЧТЗ жана ДТ сыяктуу күчтүү моделдердин пайда болушуна карабастан, эски «Универсал» өз жумушун уланта берди. Запчасткалардын жетишсиздигинен улам, анын ээси Александр Петрович Морозов өзү аны оңдоп турган.

1968-жылы трактор каттоодон чыгарылган, бирок колхоздун башкармалыгы аны кайра жандандырууну чечкен. Ошол учурда таң калыштуу бир нерсе болду: Александр Петрович, адаттагыдай эле, карбюраторду тийип, суу кранды буруп, трактор кайра иштей баштады! Ал рулга отуруп, 1933-жылдагыдай айыл боюнча жүрүп кетти. Механизаторлор үчүн ал трактор менен жүрүү сыймык болуп эсептелген.

Бүгүнкү күндө Ленин атындагы колхоз 4500 гектардан ашык жерди ээлеген ири көп тармактуу чарба болуп саналат. Анын фермаларында 2200 баш ири мүйүздүү мал, анын ичинде 1000 сиыр, ошондой эле 12000 кой, чочко, ат жана куштар бар. Машина-трактор паркы болжол менен 140 техникадан турат, анын ичинде тракторлор жана унаалар. Колхоз туруктуу жогорку киреше алып, анын жумушчулары жетиштүү жашашат. Чарбанын ийгиликтери жөнөкөй «Универсал» тракторунан башталганын ишенимдүү айтууга болот, – деп белгиледи Т. Бердибек кызы.

Мурда Turmush бул эстелик трактор кайсы жылы орнотулганын билдирген.
VK X OK WhatsApp Telegram

Дагы окуңуз:

Без изображения
Мырза Оморкулов

Мырза Оморкулов

Эстамптык графикада Мырза Оморкулов бир нече жолу күчүн сынап көргөн, бирок анын сүйүктүү...

Комментарий жазуу: