«Реанимация — акыркы үмүт»: Нарындан дарыгерлер эмне үчүн кетип жатышат?

Яна Орехова Ден соолук / Өзгөчө
VK X OK WhatsApp Telegram
Жыргалбек Аалиев, 37 жылдык стажы бар врач, Нарын шаарында иштейт. Ал сегиз жыл хирург болуп иштеген, акыркы 27 жылда Нарын облустук ооруканасынын реанимация бөлүмүн башкарып келет. Өзүнүн практикасында ал көптөгөн кыйынчылыктарга туш болгон, бирок акыркы үч жылда бөлүмдү капитальный ремонт жана жаңы жабдуулар менен кыйла модернизациялоого жетишилди.
«Реанимация — бул пациенттер үчүн акыркы мүмкүнчүлүк. Так ушул жерде реаниматологдор эң критикалык кырдаалдарда, башка бөлүмдөр жардам бере албаган учурда, алдыңкы катарда болушат: оор жаракаттар, операциядан кийинки кыйынчылыктар, хроникалык оорулардын күчөшү. Улуулар биздин бөлүмгө көп келип жатат. Бул биздин командабыздын күндөлүк иши», — деди Аалиев.
Анын айтымында, акыркы жылдары Нарынга дарылануу үчүн Чүй облусунан көчүп келгендердин саны өсүүдө. Алардын көпчүлүгү ийгиликтүү калыбына келүүдө.
Бирок, кадр жетишсиздиги маселеси актуалдуу бойдон калууда. Бөлүмдө штаттык расписание боюнча 13-14 врач иштеши керек, учурда алты адис жетишпейт. Ар бир постто болгону эки врач иштейт, бул кошумча кыйынчылыктарды жаратат жана жоопкерчиликти жогорулатат. Жаш медициналык кызматкерлер жакшы шарттарды издеп, облустан кетип жатышат.
Кээ бир врачтар кошумча иштеп, бөлүмдө дежурстволорду алышат, бирок булардын себеби — Нарын облусундагы төмөнкү айлык акы. Жаш адистер мындай акчага жашоону каалабай, борбордо же чет өлкөлөрдө көбүрөөк киреше табууну издеп жатышат. Акыркы сегиз жылда төрт врач бөлүмдү таштап, Германияга кетишти, анда аларды жогору айлык акы жана квалификациясын жогорулатуу мүмкүнчүлүктөрү кызыктырат.
Мындан тышкары, көптөгөн жаш медиктер айлык акысы кыйла жогору болгон жеке клиникаларды артык көрүшөт. Кээ бирлери Россияга кетишет, анда бир ставка менен врач 140 миң рубльге чейин таба алат, ал эми Нарын шаарында эки ставка менен болжол менен 40 миң сом табууга болот.
Бул бардык нерселер кадрлардын агып кетишине алып келет. Кыйынчылыктарга жана адистердин жетишсиздигине карабастан, врачтар үзгүлтүксүз иштешет, бирок алар чарчап жатышат. «Биз интерндерди жана клиникалык ординаторлорду окутуп жатабыз, жаш адистердин биздин катарга кошулушун үмүттөнүп», — деди Аалиев.
Ал бүгүнкү күндө Нарын облусунда 141 врач жетишпей жатканын кошумчалады.
«Жаш медициналык кадрлар дээрлик жок, негизинен орто жана улуу курактагы врачтар иштешет, алардын көпчүлүгү пенсияга жакын. Бул кооптонууну жаратат. Врачтардын жетишсиздиги — калктын ден соолугу үчүн олуттуу коркунуч. Мындай маселе бар, бирок анын чечилиши созулуп жатат», — деди ал.
Министр келгенде, биз өз көйгөйлөрүбүздү ачык айтып бердик. Биз жардам жана жаңы адистерди күтүп жатабызбы? Азырынча так жооп жок, бирок күндөн-күнгө абал начарлап жатат.
Адамдар врачтардан акылмандык жана тажрыйба күтүшөт, бирок жыйырма жаштагы адис, ал тогуз жыл окуп келген болсо, сый-урматка ээ болушу керек. Эгер аны эске албаса жана баалабаса, ал жүктөмдү көтөрө албайт. Бул дагы эске алынуусу керек.
Расмий бекитилген врачтын айлык акысы болгону 16 500 сомду түзөрү аз адамдарга белгилүү. Ал эми жаңы эле окуусун аяктаган врач 15 миң сом алат, бул жогорку тоолуу шарттарда иштөө коэффициентин эске алганда. Бул шокирлүү чындык.
Жеке клиникаларда же чет өлкөлөрдө абал таптакыр башкача. Европа жана Америкада врачтар эң жогору төлөнгөн адистердин катарында, айрыкча реаниматологдор, алар сый-урматка ээ болуп, ылайыктуу айлык алышат.
Биздин өлкөдө врачтар чектелген шартта иштешет. Мисалы, эгер мугалим 86 саат иштесе, бул бир ставка деп эсептелет, ал эми врачка ошондой эле ставка алуу үчүн 164 саат иштеши керек. Ошол эле учурда анын айлыгы мугалимдикине караганда эки эсе төмөн. Кайда адилеттүүлүк? Мамлекет бул маселени олуттуу карап чыгышы керек.
Врачтар көп учурда үйдө болбой, күн-түн иштешет, бирок алардын айлыгы өзгөрбөйт. Биздин бөлүмдө учурда болгону 5 врач бар — бул мындай иш көлөмүн аткаруу үчүн катастрофалык түрдө аз», — деп жыйынтыктады реанимация бөлүмүнүн башчысы.
VK X OK WhatsApp Telegram

Дагы окуңуз:

Комментарий жазуу: