Жаш адистер үчүн баштапкы айлык акы көбөйтүлөбү?
Экономика жана соода министрлигинин маалыматына ылайык, 2025-жылдын январь айынан июнь айына чейин Кыргызстандагы орточо айлык акы 42 020 сомду түздү, бул өткөн жылга салыштырмалуу өсүү болуп саналат.
Ошентсе да, өлкөнүн көптөгөн жарандары төмөн айлык акылардын кеңири жайылышын белгилешет. Мисалы, мамлекеттик жогорку окуу жайларындагы мугалимдер айына 10 миңден 15 миң сомго чейин алышат. Ошондой эле, мамлекеттик медициналык мекемелерде карьерасын баштаган дарыгерлердин баштапкы айлык акылары, ошондой эле билим берүү мекемелериндеги техникалык персоналдын айлык акылары дагы төмөн бойдон калууда.
«Мындай абал бүгүнкү күнгө чейин сакталууда. Жаңы мугалимдерге төмөн айлык акылар сунушталууда, өлкөдөгү жашоо минимуму 8 800 сомдун тегерегинде экенине карабастан. Ошондуктан, алардын көбү өз жумушун карьерасынын баштапкы этабы катары кабыл алып, жакын арада мамлекеттик структураларга же бизнеске өтүү үчүн жакшыраак варианттарды издей башташат. Адатта, алар тажрыйба алуу үчүн төмөн айлык акыда калышат», - деди экономист Арслан Омурзаков Vesti.kg менен болгон маегинде.
Эксперт белгилегендей, тажрыйбалуу мугалимдер, жылдар бою кызмат өтөгөн, сыйлыктары жана наамдары бар адамдар, жогору айлык алышат.
«Инфляция Кыргызстандагы айлык акыларга олуттуу таасир этет. Ал негизинен тышкы факторлордун кесепетинен тездетилет. Биз инфляцияны импорттойбуз, анткени биздин соода балансы экспорттун үстүнөн импортту камтыйт. Соңку маалыматтарга ылайык, инфляция 8,4% га чейин жайлап калды, жылдын аягына чейин ал кайрадан 10% га чейин өсүшү мүмкүн. Тышкы шоктор жана экономикалык туруксуздуктар биздин өлкөгө таасир этет, ал мындай окуяларга уязвимдүү. Мен өкмөттүн төмөн деңгээлдеги айлык акыларды көбөйтүү үчүн чараларды көрүшү керек деп эсептейм. Болбосо, жаш мугалимдер, дарыгерлер жана башка адистер бул тармактан кетүүнү улантышат. Мамлекеттик секторлордо иштөөгө жарандарыбызды мотивациялоо үчүн колдоо керек», - деп кошумчалады Омурзаков.
Кыргызстандагы орточо айлык акылардын өсүшүнө карабастан, азыр 42 миң сомдон ашып кеткенине карабастан, кирешелердин чоң өзгөрмөлүүлүгү калктын жашоо деңгээлине терс таасир этүүдө.
«Мамлекеттик, кызмат көрсөтүү жана курулуш сыяктуу туруктуу тармактарда жогору айлык акылар сунушталууда. Бирок, бардыгы эле бул тармактарда иштөөгө умтулбайт. Баланс керек», - деп жыйынтыктады экономист.
Сүрөт www
