// Токаев
Студенттер, илимпоздор жана дипломаттар алдында сүйлөгөн сөзүндө Токаев Казакстандын глобалдык стратегикалык ишенимди калыбына келтирүү контекстинде, геосаясий чыңалуунун өсүшү фонуна карата көз карашын бөлүштү. Ал көп тараптуу кызматташтыкты бекемдөө үчүн жаңы идеяларды сунуштады, деп билдирет Акорддун басма сөз кызматы.
Президент белгиледи: «Бул окуяны мен Казакстандын эл аралык ролунун күчөшүнө болгон ишенимдин көрсөткүчү жана көп тараптуулукту жана глобалдык туруктуулукту камсыздоо боюнча биздин үзгүлтүксүз ишибиздин таанылышы катары кабыл алам».
Гармония, туруктуулук жана заманбап дүйнө
Токаев дүйнө азыркы учурда акыркы он жылдыктагы конфликттердин эң жогорку деңгээлин баштан кечирип жатканын эскертти.
Ал «куралдуу конфликттердин саны жана интенсивдүүлүгү рекорддук деңгээлге жетти, ал эми глобалдык аскердик чыгымдар өткөн жылы 2,7 триллион долларды түздү» деп белгиледи. Анын пикири боюнча, ири державалар ортосундагы тереңдеген атаандаштык БУУнун Коопсуздук Кеңешинин олуттуу конфликттерди чечүүдө ишин кыйындатты.
БУУнун реформасы зарыл кадам
Президент эл аралык институттардын эффективдүү иши үчүн ишенимди жана болжолдуулукту калыбына келтирүү зарылдыгын баса белгиледи.
«Заманауи чакырыктарды бир мамлекет гана чече албайт, узак мөөнөттүү чечимдерге жетүү үчүн биргелешкен аракеттер гана мүмкүн. Бул контекстте БУУ универсалдуу уюм катары негизги ролду улантуусу керек», — деди ал.
Токаев геосаясий поляризация БУУнун потенциалын төмөндөтүп, анын реформасын өтө актуалдуу кылып жатканын кошумчалады.
«Мазмундуу өзгөрүүлөр БУУнун Уставына берилгендикти тастыктоодон башталышы керек. Бирок, анын кээ бир жоболору эскирди жана заманбап реалдуулукту чагылдырбайт, анын ичинде Япония жана уюмдун ишине активдүү катышкан башка өлкөлөргө адилетсиз болгон жоболор», — деди президент, Уставды актуалдаштыруу боюнча жооптуу диалогдун маанилүүлүгүн баса белгилеп.
Орто державалардын эл аралык саясаттагы ролу
Токаев Азия, Африка жана Латын Америкасынан орто державалардын БУУнун Коопсуздук Кеңешиндеги өкүлчүлүгүн көбөйтүүгө чакырды.
«Казакстан бул ролдо өзүнүн тышкы саясий миссиясын көрөт, улуттук кызыкчылыктарга багытталган тең салмактуу жана конструктивдүү дипломатиюду жүргүзүүдө», — деди ал.
Мамлекет башчысы Казакстандын тышкы саясаты коңшулар жана негизги өнөктөштөр менен кызматташтыкка негизделгенин билдирди.
Ядролук куралданууну жоюу: жалпы жоопкерчилик
Ядролук коопсуздук маселелерин талкуулап жатып, Токаев Казакстан менен Япониянын уникалдуу моралдык авторитетин баса белгиледи.
«Хиросима, Нагасаки жана Семипалатинск ядролук жоопкерчиликтин жогорку баасын эскертип турат. Глобалдык коопсуздук ядролук каршылыкка негизделбеши керек», — деди ал, ядролук державалар ортосунда жогорку деңгээлдеги диалогго жана куралданууну жоюу процессин тездетүүгө чакырып.
Жасалма интеллект жана келечек
Токаев ошондой эле жасалма интеллект менен байланышкан мүмкүнчүлүктөр жана коркунучтарды, анын ичинде технологияларга теңсиз кирүүнү жана алардын туура эмес колдонуу коркунучтарын талкуулады.
«БУУ глобалдык ядролук коопсуздук жана жарандык авиация чөйрөсүндө нормаларды түзүүдө болгон сыяктуу борбордук координациялык позицияны ээлеши керек», — деп кошумчалады ал.
Акырында Токаев Алматыда БУУнун Университетинин регионалдык офисин түзүүнү сунуштады, ал суу жана климаттык коопсуздук, конфликттерди алдын алуу, туруктуу өнүгүү жана жасалма интеллектти башкарууга багытталат.
