Камералар кайда жайгашкан: Баткенден Ысык-Көлгө
2021-жылы ишке киргенден бери Ички иштер министрлигинин оперативдик башкаруу борбору өлкө боюнча үч миңден ашык камера орнотту, жакынкы жылдарда алардын санын 20 миңге жеткирүү пландары бар.Бул түзмөктөр Кыргызстандагы ар кандай жерлерде жайгашкан: чек араларда, негизги транспорттук магистралдар боюнча жана шаарларда. Камералар 360 градуска айлануу мүмкүнчүлүгүнө ээ жана 500 метр аралыктагы сүрөттү чоңойтууга жөндөмдүү. Ошондой эле, алардын жарымынан көбү жүздөрдү таануу системасы менен жабдылган, бул жоголгон адамдарды жана кылмыш иштерине байланыштуу издөөдө жардам берет.
Жасалма интеллект жана анын чектөөлөрү
Камера издөөдө болгон адамды байкаганда, жасалма интеллект системасы сүрөттү издөө базасынан алынган маалыматтар менен салыштырат. Эгерде дал келүү деңгээли белгиленген чекти ашып кетсе, операторго билдирүү келет.Бирок, бул технология кемчиликтерден бош эмес. ИИМде белгилегендей, камералар адамда белгилүү айырмачылыктар болсо, мисалы, чачын шапка менен жаап же өзгөчө чач үлгүсүн тандаса, жаңылыштыкка учурашы мүмкүн. Жаман аба ырайы, начар жарык жана так эмес сүрөттөр дагы жаңылыштыктарга алып келиши мүмкүн. Мындай учурларда адистер сигналды кол менен текшеришет, жана андан кийин гана маалымат кезектеги бөлүмдөргө жөнөтүлөт.
2022-жылы системанын киргизилгенден бери, Айна Кочкорбаева, оперативдик башкаруу борборунун бөлүм башчысы, 2,5 миңден ашык издөөдө болгон адамдар кармалганын айтты, анын ичинде эл аралык издөөдө болгон адамдар да бар.
Реакциянын ылдамдыгы: аракеттер үчүн 5 мүнөт
Айна Кочкорбаева система ар кандай окуяларга ар башкача реакция кыларын белгиледи. "Эгер камера издөөдө болгон адамды байкаса, сигнал автоматтык түрдө берилет. Бирок, мисалы, сабоо болсо, бул кызматкерлердин көңүл буруп, билдирүүсүнө байланыштуу", — деп түшүндүрдү ал.Бул ошондой эле түтүн же өрт чыккан учурларга да тиешелүү. "Караңгыда адамдар бул белгилерди байкабай калышы мүмкүн. Эгер биздин операторлор мындайды көрүшсө, маалымат башкаруу борборуна жөнөтүлөт, жана текшерүүдөн кийин кезектеги бөлүмдөргө сигнал жөнөтүлөт", — деп кошумчалады ал.
Орточо реакция убактысы беш мүнөттү түзөт, бирок жетип келүү убактысы транспорттун тыгындылыгына, күндүн убактысына жана окуя болгон жерге болгон аралыкка жараша өзгөрүшү мүмкүн.
“Тоталдык көзөмөл” боюнча скептицизм
Видеокөзөмөлдүн кеңейиши укук коргоочулар жана калктын бир бөлүгү тарабынан системанын тоталдык көзөмөлгө айлануу мүмкүнчүлүгү боюнча кооптонууларды жаратат, анда ар бир кадамды жарандардын билими жок байкоо жүргүзүүгө болот.Бирок, ИИМде мындайдан коркпоо керектигин ишендиришет:
Бизде конкреттүү адамдарды байкоого убакыт жок.Система окуяларды жана издөөдө болгон адамдарды жазып алуу үчүн иштелип чыккан, жарандардын күнүмдүк жашоосун байкоо үчүн эмес.
Системанын ичинде ар бир кадам жазылып турат: ким камераны включил, ким сигналды текшерди жана ким маалыматты өткөрүп берди. Жеке максаттар үчүн системаны мыйзамсыз колдонуу кызматтык мыйзам бузуулар катары каралат жана катуу жазаланып жатат.
ИИМдин камералары жана “Коопсуз шаар”: айырмачылык эмнеде?
Айна Кочкорбаева оперативдик башкаруу борборунун камералары жол эрежелерин бузууну каттоо системасы (“Коопсуз шаар”) менен байланышкан эместигин белгиледи. "Биз коопсуздукту гана көзөмөлдөп жатабыз, жол эрежелерин бузуу боюнча эмес", — деп тактады ал.Ошондой эле, жоголгон буюмдарды издөө тартибин түшүндүрдү: "Эгер бирөө бир нерсесин жоготуп алса, бул буюм, унаа же тааныш болсо, жөн гана бизге келе албайт. Алгач милицияга арыз жазуу керек, жана андан кийин гана биз издөө иштерин баштай алабыз, эгер ал камераларга жазылган болсо".
Келечек: көбүрөөк камералар жана көбүрөөк камтуу
Жаңы камераларды орнотуу кийинки үч жылдын ичинде улантылат. Приоритет жарандардын жыш жайгашкан жерлерине берилет: коомдук транспортко, окуу жайларга жана турак жай аймактарына.Камералардын санын 20 миңге чейин көбөйтүү пландаштырылууда, бул тез арада окуяларга жооп берүү үчүн кеңири көзөмөл тармагын түзүүгө мүмкүндүк берет, бирок бул коопсуздук жана жеке жашоо ортосундагы балансты камсыз кылуу боюнча суроолорду да жаратат.
