Жогорку Кеңеш — Кыргыз Республикасынын парламенти
Жогорку Кенеш — парламент Кыргыз Республикасынын — өкүлчүлүк орган, мыйзам чыгаруу бийлигин жана көзөмөл функцияларын өз ыйгарым укуктарынын чегинде ишке ашырат.
Жогорку Кенештин Кыргыз Республикасындагы ыйгарым укуктарына төмөнкүлөр кирет:
• Кыргыз Республикасынын Конституциясына белгиленген тартипте өзгөртүүлөрдү жана толуктоолорду киргизүү;
• мамлекеттин мыйзамдарын кабыл алуу;
• Конституцияны жана кабыл алынган мыйзамдарды расмий түшүндүрүү;
• Кыргыз Республикасынын чегин өзгөртүү;
• Кыргыз Республикасынын республикалык бюджетин жана анын аткарылышы боюнча отчетту, Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан сунушталган мамлекеттик социалдык-экономикалык өнүгүү программаларын бекитүү;
• Кыргыз Республикасындагы административдик-территориялык түзүлүш боюнча маселелерди чечүү;
• Кыргыз Республикасынын Президентинин шайлоосун дайындоо;
• Кыргыз Республикасынын Президентинин сунушу боюнча Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн структурасын бекитүү;
• Кыргыз Республикасынын Премьер-министри жана Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн мүчөлөрүн дайындоого макулдук берүү;
• Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнө Конституцияда белгиленген учурларда депутаттардын жалпы санынын үчтөн экисинин көпчүлүгү менен ишеним көрсөтпөө;
• Кыргыз Республикасынын Президентинин сунушу боюнча Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун төрагасын, анын орун басарын жана Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун судьяларын шайлоо жана кызматтан бошотуу;
• Кыргыз Республикасынын Президентинин сунушу боюнча Кыргыз Республикасынын Жогорку сотунун төрагасын, анын орун басарларын жана Кыргыз Республикасынын Жогорку сотунун судьяларын шайлоо жана кызматтан бошотуу;
• жергиликтүү соттордун судьяларын дайындоого макулдук берүү;
• Кыргыз Республикасынын Башкы прокурорун дайындоого макулдук берүү;
• Кыргыз Республикасынын Улуттук банкынын төрагасын дайындоого макулдук берүү;
• Кыргыз Республикасындагы шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиянын төрагасын дайындоого макулдук берүү;
• Кыргыз Республикасындагы шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиянын курамынын жарымын шайлоо;
• Кыргыз Республикасынын Счеттук палатасынын төрагасын дайындоого макулдук берүү;
• Кыргыз Республикасынын Счеттук палатасынын аудиторияларынын жарымын дайындоо;
• Кыргыз Республикасынын Омбудсменин (Акыйкатчы) жана анын орун басарларын шайлоо жана кызматтан бошотуу;
• Кыргыз Республикасынын эл аралык келишимдерин ратификациялоо жана денонсациялоо, Кыргыз Республикасынын Конституциясынын 48-беренесинде белгиленген учурларды эске албаганда;
• өзгөчө абал киргизүү, Кыргыз Республикасынын Президентинин ушул маселеге байланыштуу жарлыктарын бекитүү же жокко чыгаруу;
• жарым-жартылай же толук согушту жарыялоо, Кыргыз Республикасынын Президентинин ушул маселеге байланыштуу жарлыктарын бекитүү же жокко чыгаруу;
• Кыргыз Республикасынын Куралдуу Күчтөрүн эл аралык келишимдер боюнча тынчтыкты жана коопсуздукту камсыздоо үчүн зарыл болгон учурда колдонуу мүмкүнчүлүгүн чечүү;
• Кыргыз Республикасындагы аскердик наамдарды, дипломатиялык рангдарды, класстын наамдарын жана башка атайын наамдарды белгилөө;
• Кыргыз Республикасындагы мамлекеттик сыйлыктарды жана ардактуу наамдарды түзүү;
• амнистия жөнүндө актыларды чыгаруу;
• Кыргыз Республикасынын Президентинин, чет өлкөлөрдүн жетекчилеринин жана эл аралык уюмдардын өкүлдөрүнүн билдирүүлөрүн жана билдирүүлөрүн угуу;
• Кыргыз Республикасынын Конституциялык сотунун жылдык отчетун, Кыргыз Республикасынын Омбудсменинин (Акыйкатчы) жылдык отчетун угуу;
• Кыргыз Республикасынын Премьер-министринин, Кыргыз Республикасынын Башкы прокурорунун, Кыргыз Республикасынын Улуттук банкынын төрагасынын, Кыргыз Республикасынын Счеттук палатасынын төрагасынын жылдык отчетун угуу;
• Кыргыз Республикасынын Президентин кызматтан четтетүү.
Кыргызстан парламенти учурда 119 депутаттан турат, алар беш жылдык мөөнөткө бир мандаттуу аймактык шайлоо округдары боюнча шайланат. Жогорку Кенештин депутаттарынын талапкерлерин көрсөтүү укугу саясий партияларга, ошондой эле жарандарга өз алдынча көрсөтүү жолу менен берилет.
Парламент депутаттары жалпы, тең жана түз шайлоо укугуна негизделген жашыруун добуш берүү аркылуу шайланышат. Жогорку Кенештин депутаты болуп Кыргыз Республикасынын жарандыгы бар, 25 жашка толгон, шайлоодо катышуу укугуна ээ жана акыркы беш жыл бою республикада туруктуу жашаган жаран шайланат.
Жогорку Кенештин депутаты болуп шайланууга соттолгон жаран, эгерде бул соттолуу мыйзам боюнча жокко чыгарылбаса же жоюлбаса, шайланууга укугу жок.
Парламентке кезектеги шайлоолор ар бир беш жылдын февраль айындагы акыркы жекшембиде өткөрүлөт.
ЖОГОРКУ КЕНЕШТИН (ПАРЛАМЕНТ) КУРУМУ 2014 ЖЫЛ:
Кыргыз Республикасынын Жогорку Кенеши өз депутаттарынын арасынан комитеттерди жана убактылуу комиссияларды түзөт. Жогорку Кенештин депутаты бир гана комитеттин же комиссиянын мүчөсү болушу мүмкүн.
- Фракциялар
• «Ата-Журт» фракциясы
• СДПК фракциясы
• «Ар–Намыс» фракциясы
• «Республика» фракциясы
• «Ата Мекен» фракциясы
- Комитеттер (2012-2013)
• Адам укуктары, конституциялык мыйзамдар жана мамлекеттик түзүлүш боюнча комитет
• Сот-укуктук маселелер жана мыйзамдуулук боюнча комитет
• Коргоо жана коопсуздук боюнча комитет
• Халыкаралык иштер боюнча комитет
• Агро саясат, суу ресурстары, экология жана региондук өнүгүү боюнча комитет
• Билим берүү, илим, маданият жана спорт боюнча комитет
• Социалдык саясат боюнча комитет
• Жер-энергетикалык комплекс жана жер пайдалануусу боюнча комитет
• Транспорт, байланыш, архитектура жана курулуш боюнча комитет
• Экономикалык жана фискалдык саясат боюнча комитет
• Жогорку Кенештин Регламенти жана депутаттык этика боюнча комитет
• Бюджет жана финансылар боюнча комитет
• Мыйзамдуулук, тартип жана кылмыштуулук менен күрөшүү боюнча комитет
• Коррупцияга каршы комитет
- Депутаттар
1. АБДИЕВ Курмантай - «Ата-Журт» фракциясы
2. АБДРАХМАНОВ Алишер Орозбаевич - «Республика» фракциясы
3. АБДЫКЕРИМОВ Шаршенбек Шайлообекович - депутаттык группа "Ынтымак"
4. АБДЫЛДАЕВ Мыктыбек Юсупович - «Ата-Журт» фракциясы
5. АБДЫРАХМАНОВ Омурбек
6. АЙДАРОВ Нургазы Абдыраевич - «Ата-Журт» фракциясы
7. АЙТМАТОВА Ширин - «Ата Мекен» фракциясы
8. АКНАЗАРОВА Роза Корчубековна - «Республика» фракциясы
9. АЛИМБЕКОВ Нурбек Каарыевич - «Республика» фракциясы
10. АЛТЫБАЕВА Айнуру Тойчиевна - «Ар–Намыс» фракциясы
11. АЛЫМБЕКОВ Замирбек Маданбекович - СДПК фракциясы
12. АМАНБАЕВА Урмат Абдилашимовна - «Республика» фракциясы
13. АРАПБАЕВ Азамат Абдуллажанович - «Ата-Журт» фракциясы
14. АРИПОВ Назарали Турдалиевич - «Республика» фракциясы
15. АРТЫКОВ Анвар - «Ар–Намыс» фракциясы
16. БААТЫРБЕКОВ Алмазбек Баатырбекович - «Республика» фракциясы
17. БАДЫКЕЕВА Нуржан Нуралиевна - «Ар–Намыс» фракциясы
18. БАКИР уулу Турсунбай - «Ар–Намыс» фракциясы
19. БАКИРОВ Мирлан Исакбекович - депутаттык группа «Өнүгүү»
20. БАКИРОВ Омурбек Мырзараимович - «Ата-Журт» фракциясы
21. БАЛТАБАЕВ Ташполот - «Ата Мекен» фракциясы
22. БЕКБОЕВ Замир Исакович - «Ар–Намыс» фракциясы
23. БЕКЕШЕВ Дастан Далабайевич- «Ар–Намыс» фракциясы
24. БЕКМАТОВ Абдыжапар Гапырович - «Республика» фракциясы
25. БОКОЕВ Кенжебек Сатымкулович - «Республика» фракциясы
26. ГУСАРОВ Игорь Константинович - «Ар–Намыс» фракциясы
27. ДЖЕТИГЕНОВ Бакытбек Дженишбекович - «Ар–Намыс» фракциясы
28. ДЖОЛДОШОВА Жылдызкан Айтибаевна - «Ата-Журт» фракциясы
29. ДЖУМАБЕКОВ Дастанбек Артисбекович - «Ата-Журт» фракциясы
30. ДЖУМАЛИЕВА Эльмира Бусурманкуловна - депутаттык группа "Ынтымак"
31. ДОМШЕНКО Олег Леонидович - СДПК фракциясы
32. ДОСАЛИЕВ Акуналы Атамырзаевич - «Ата Мекен» фракциясы
33. ДЫЙКАНБАЕВ Курманбек Сапарович - «Республика» фракциясы
34. ЖАМГЫРЧИЕВА Гульнара Оморовна - СДПК фракциясы
35. ЖООШБЕКОВ Заирбек Сулайманович - СДПК фракциясы
36. ЖЭЭНБЕКОВ Асылбек Шарипович - СДПК фракциясы
37. ЖЭЭНБЕКОВ Равшан Бабырбекович
38. ЗУЛПУКАРОВ Төрөбай Закирович - СДПК фракциясы
39. ИЗМАЛКОВА Алла Николаевна - СДПК фракциясы
40. ИМАНАЛИЕВ Каныбек Капашович - «Ар–Намыс» фракциясы
41. ИМАНАЛИЕВА Эльмира Сансызбаевна - депутаттык группа "Реформа үчүн"
42. ИМАНКОЖОЕВА Эркингуль Бекбачаевна - СДПК фракциясы
43. ИСАЕВ Жусупали Калматович - СДПК фракциясы
44. ИСАЕВА Динара Шертаевна - «Ата-Журт» фракциясы
45. ИСАКОВ Исмаил Исакович - СДПК фракциясы
46. ИСАКОВ Эсенгул Байдалиевич - «Ар–Намыс» фракциясы
47. КАДЫРАЛИЕВА Ыргал Кармышаковна - СДПК фракциясы
48. КАДЫРБЕКОВА Майрамкан Мамытовна - «Ата-Журт» фракциясы
49. КАДЫРОВ Бахтияр Сабиржанович - СДПК фракциясы
50. КАЛМАМАТОВ Бактыбек Орозалиевич- «Ата Мекен» фракциясы
51. КАЛМАТОВ Анарбек Баратович - «Ар–Намыс» фракциясы
52. КАРАМУШКИНА Ирина Юрьевна - СДПК фракциясы
53. КЕЛДИБЕКОВ Ахматбек Келдибекович - «Ата-Журт» фракциясы
54. КОРКМАЗОВ Хаджимурат Зулкарнаевич - депутаттык группа "Реформа үчүн"
55. КОЧКАРОВА Эристина Азрет-Алиевна - «Ар-Намыс» фракциясы
56. КОЧКОРБАЕВ Абдимуталип Калдарбаевич - «Ата-Журт» фракциясы
57. КОЧКОРОВ Улукбек Тойчубаевич - «Ата-Журт» фракциясы
58. КУДАЙБЕРГЕНОВ Джаныш Камчыбекович - «Ата-Журт» фракциясы
59. КУЛОВ Феликс Шаршенбаевич - «Ар–Намыс» фракциясы
60. КУТУШЕВ Абдыманап Орозбаевич - СДПК фракциясы
61. ЛЕВИНА Татьяна Владимировна - «Ар–Намыс» фракциясы
62. МАДАЛИЕВ Нуркамил Апишевич - «Ар–Намыс» фракциясы
63. МАДЕМИНОВ Мурадыл Ганыевич - СДПК фракциясы
64. МАДЫЛБЕКОВ Туратбек - «Ата Мекен» фракциясы
65. МАМАТАЛИЕВ Абдырахман Мадакимович - «Ар–Намыс» фракциясы
66. МАМАТОВ Абдимуктар - «Ата Мекен» фракциясы
67. МАМАТОВ Бактыгул Арстанович - «Ар–Намыс» фракциясы
68. МАМЫРОВА Бөдөш Аманбаевна - «Ар–Намыс» фракциясы
69. МОЛДОБАЕВ Нарынбек - депутаттык группа "Реформа үчүн"
70. МУРАШЕВ Нурбек Мурпазылжанович - «Республика» фракциясы
71. МУРЗАБЕКОВ Кантемир Зулумович - «Ата-Журт» фракциясы
72. НАРМАТОВА Надира Азимовна - «Ата-Журт» фракциясы
73. НИКИТЕНКО Наталья Владимировна - «Ата Мекен» фракциясы
74. НИЯЗАЛИЕВА Дамира Абаскановна - СДПК фракциясы
75. НУРКУЛОВ Уланбек Калдарович - «Ата-Мекен» фракциясы
76. НЫШАНОВ Сайдулла Канболотович - «Ата-Мекен» фракциясы
77. ОБДУНОВ Элмурат Абдувапович - «Республика» фракциясы
78. ОМУРБЕКОВ Курманбек Касымбекович – «Ар-Намыс» фракциясы
79. ОРОЗБАЕВ Мамат - СДПК фракциясы
80. ОРОЗОВА Карамат Бабашевна - СДПК фракциясы
81. ОСМОНАЛИЕВ Каныбек - «Ар–Намыс» фракциясы
82. ОСМОНОВ Курманбек Эргешович - «Ата-Журт» фракциясы
83. ОСМОНОВ Малик Калылович - «Республика» фракциясы
84. ПИРМАТОВ Исхак Айтбаевич - «Республика» фракциясы
85. РЕЖАВАЛИЕВ Абдулатип Маматасанович - депутаттык группа "Өнүгүү"
86. РЫСПАЕВ Кожобек Джайчыбекович - «Ар–Намыс» фракциясы
87. САБИРОВ Максат Эсенович - «Республика» фракциясы
88. САДЫРБАЕВА Гуласал - «Ата Мекен» фракциясы
89. САКЕБАЕВ Эркин Абдышевич - СДПК фракциясы
90. САЛИМОВ Турсунтай Аблизович - СДПК фракциясы
91. САЛЫМБЕКОВ Мамытбай Маткабылович - СДПК фракциясы
92. САМАКОВ Карганбек Садыкович - «Ата Мекен» фракциясы
93. САМАТОВ Жыргалбек Алимбаевич - «Ата-Журт» фракциясы
94. САПАРБАЕВ Жоомарт Рахатович - «Ата Мекен» фракциясы
95. САСЫКБАЕВА Асия Айтбаевна - «Ата Мекен» фракциясы
96. СКРИПКИНА Галина Анатольевна - СДПК фракциясы
97. СУЛАЙМАНОВ Алтынбек Турдубаевич - «Республика» фракциясы
98. СУЛЕЙМАНОВ Бахадыр Искакович - «Ата-Журт» фракциясы
99. СУЛТАНБЕКОВА Чолпон Аалыевна - «Республика» фракциясы
100. СУЛТАНОВ Акылбек Шакирович - СДПК фракциясы
101. СУЛТАНОВ Марат Абдыразакович - «Ата-Журт» фракциясы
102. СУРАКМАТОВ Азиз Эмильбекович - «Ата-Журт» фракциясы
103. ТЕКЕБАЕВ Омурбек Чиркешович - «Ата Мекен» фракциясы
104. ТЕРБИШАЛИЕВ Данияр Омурзакович - СДПК фракциясы
105. ТИЛЕНЧИЕВА Майрамкуль Бекчороевна - «Ар-Намыс» фракциясы
106. ТОЛОГОНОВ Райкан - «Ата Мекен» фракциясы
107. ТОРОБАЕВ Бакыт Эргешевич - депутаттык группа "Өнүгүү"
108. ТОРОБЕКОВ Нурлан Надирович - «Ар–Намыс» фракциясы
109. ТУМАНОВ Кубанычбек Туманович - «Ар–Намыс» фракциясы
110. ТУМАНОВ Токтогул Туманович - СДПК фракциясы
111. ТУРСУНБЕКОВ Чыныбай Акунович - СДПК фракциясы
112. ТЮЛЕЕВ Нариман Ташболотович - «Ата-Журт» фракциясы
113. УЗАКБАЕВ Талантбек Макишович - «Ар–Намыс» фракциясы
114. ЧОЛПОНБАЕВ Улан Сапарбекович - «Ата-Журт» фракциясы
115. ШАЙНАЗАРОВ Тынчтык Урайимович - депутаттык группа "Өнүгүү"
116. ШАРШЕЕВ Бакыт Октябрович - «Ата-Журт» фракциясы
117. ШЕР Болот - «Ата Мекен» фракциясы
118. ШИН Роман - депутаттык группа "Реформа үчүн"
119. ЭШИМОВ Акылбек Жусупович - «Республика» фракциясы
- Торага Жогорку Кенеша
Жээнбеков Асылбек Шарипович. 1963-жылдын 27-августунда Ош облусунун Кара-Кулжа районундагы Биймырза айылында төрөлгөн.
Билими жогорку. 1985-жылы К.И.Скрябин атындагы Кыргыз айыл чарба институтун, 1991-жылы Кыргыз айыл чарба илимдери боюнча изилдөө институтунун аспирантурасын, 2002-жылы экономика жана ишкердик университетин аяктаган.
Эмгек жолун 1985-жылы Узген районундагы «Ак-Жар» совхозунда агроном болуп баштаган.
1987-1992-жылдары Кыргыз пахта жана түштүк айыл чарба тажрыйба станциясында кичи илимий кызматкер, улук илимий кызматкер болуп иштеген.
1992-жылдан 1996-жылга чейин «Шариф» ЖЧКсынын директору, 1996-2002-жылдары «Искен» ЖЧКсынын директору, 2002-2007-жылдары «Агрозооветсервис» ЖЧКсынын генеральный директору болуп иштеген.
2002-2007-жылдары Кыргызстандын агробизнесмендер ассоциациясынын «Жер азыгы» директорлор кеңешинин төрагасы болуп иштеген. 2007-2010-жылдары Социал-демократиялык партиясынан Жогорку Кенештин IV чакырылышынын депутаты болуп шайланган.
2010-жылы Социал-демократиялык партиясынын тизмеси боюнча Жогорку Кенештин V чакырылышына депутат болуп шайланган.
- Аппарат
