Фотокөргөзмө "Кар барысынын изи менен" Бишкектеги ИЗО музейинде ачылды

Гапар Айтиева атындагы Улуттук көркөм искусстволор музейинде күтүлгөн көргөзмө «Кар барысынын изинде» ачылды.

Экспозиция жүздөгөн сүрөттөрдү чогултту. Сүрөтчүлөр өз сүрөттөрүндө көргөзмөнүн башкы каарманын, кар барысын, жана анын жашоо чөйрөсүн чагылдырышты.

«Сүрөттөрдө жаныбардан тышкары, жайлоолор, киіз үйлөр, мөңгүлөр, кар каптаган чокусун, ар түрдүү жерлерди – барыс менен байланышкан бардык нерселерди көрүүгө болот. Анткени көргөзмө «Кар барыс» деп аталган эмес, «Кар барысынын изинде» деп аталган, бул жаныбарды гана көрсөтүүнү эмес, анын жашаган чөйрөсүн жана ага байланышкан бардык нерселерди камтыйт», - деди K-News’ка иш-чаранын уюштуручуларынын бири, сүрөтчү Влад Ушаков.

Сүрөт көргөзмөсү аталган экологиялык акциянын алкагында өткөрүлүүдө. Негизги максат – «кар барысынын улук агасы» болгон адамдын илбирсти жана Кыргызстанда жашаган башка сейрек жаныбарларды сактоо маселелерине көңүл буруу, коомду табиятка кам көрүүгө үндөө.

Влад Ушаковдун айтымында, долбоор боюнча төрт жылдык ишмердүүлүк учурунда Фотожурналисттер бирлигинин мүчөлөрү республика боюнча бир нече экспедицияларды өткөрүштү. Көргөзмөгө коюлган сүрөттөрдүн көбү акыркы эки сапарында Ананьев реабилитациялык борборунда тартылган, анда жаныбарлар табигый жашоо чөйрөсүнө жакын шарттарда жашашат.

«Барыс – абдан түстүү, сулуу жаныбар. Аны дайыма сылагың келет. Бирок алар сүрөткө түшкөндү жактырбайт, жакын отурса да, бурулуп кетишет. Салкында сүрөттү тартуу үчүн туура учурду күтүп отуруу кыйын болду. Алар ошондой эле абдан этият жана байланышууга кыйын. Кышында келип, карга отурсаң, ал сени байкап, алыстап кетет. Кээде бир саат, эки саат отурганга туура келет, ал сени пейзаждын элементиндей көрүп, табигый түрдө жүрө баштаганда», - деди сүрөтчү.

Бирок, Ушаковдун айтымында, иштөө кыйынчылыктарына карабастан, бул сейрек жырткычтын уникалдуу энергиясын сезүү үчүн кайра-кайра кайтууну каалайт.

«Барыс менен иштөөдө абдан этият болуш керек. Сен аны карап турганда, барыс сени кызыктырбай турганын көрсөтөт. Бирок эгер көңүлүңдү башка жакка буруп, объективге жетип же бир мүнөткө бурулсаң, ал дароо бутун созуп, сени тырмактары менен кармап алууга аракет кылат», - деп эскертти Влад Ушаков.

Сүрөт көргөзмөсүнүн ачылышындагы эң жагымдуу учур сүрөт авторлору үчүн келген балдардын реакциясы болду.

«Балдар сүрөттөргө жакын келип, аларды сылап, тийүүгө аракет кылышты. Аларга бул кызыктуу болду. Жаныбарлар менен байланыштын жетишпей жатканын көрүүгө болот. Жалпысынан, иш-чара жөн гана көргөзмө эмес, масштабдуу бир нерсе болуп калды. Келгендердин көңүлү чөгүп кетпегенин көрүүгө болот. Бардыгына барыстын балдар тарткан сүрөттөрү да жакты, пескография да таасир калтырды», - деди Влад Ушаков.

Көргөзмөнүн ачылышында «кагаз» материалдардан тышкары, келгендерге видео көрсөтүлдү. 30 жыл мурун Толомуш Океев тарабынан тартылган «Кар барысынын тукуму» фильм-притчасы көрүүчүлөргө акылмандыкка толгон трагедияны айтып берди, ал байыркы күчтүү аңчылык уруусунун Барыс акчаларына болгон кек алуу тууралуу. Табият аңчыларга, ата-бабалардын убадасын бузуп, адамга кол көтөрүүгө уруксат бергендерге катаал кек алды.

Эскерте кетсек, Бишкекте – жана жалпы өлкөдө – кар барысына арналган мындай экологиялык акциялар мурда өткөрүлгөн эмес. Бул жылдагы экологиялык иш-чаралардын маалыматтык материалдары «Кар барысынын изинде» китебинде негизги орундарды ээлейт, анын кайра чыгарылышы октябрь-ноябрда пландалууда.

Влад Ушаковдун белгилөөсү боюнча, мындай масштабдуу акцияны өткөрүүгө каражат табуу кыйын болду. Ким жардам бере алса, баары жардам берди: экологдор, журналисттер, жазуучулар жана жөн гана чыгармачыл адамдар. «Кумтор Оперейтинг Компани» компаниясы көргөзмөнү уюштуруу боюнча чоң салым кошту. Фотоэкспедицияларга чоң чыгымдар кетти, ал эми бир гана сүрөттөрдү басып чыгаруу $ 1 миңге түштү.

«Сүрөттөрдү адаттагыдай пенокартонго эмес, флекс-пластикага басып чыгардык. Бул материал абдан бекем жана узакка чыдамдуу, нымга, сууга коркпойт. Бул абдан маанилүү аспект, анткени биз көргөзмөнү республика боюнча алып жүрүүнү пландап жатабыз», - деди сүрөтчү.

Ошондой эле, ал билдиргендей, долбоордун катышуучулары жетишкендиктери менен токтоп калууну пландашпайт. Пландардын арасында Кыргызстанда сейрек жаныбарларды сактоо маселелерине арналган жылдык экологиялык фестивалды уюштуруу бар.

Источник: K-News