Афганистандагы окуялар Кыргызстандын коопсуздугуна коркунуч туудурушу мүмкүн

«Афганистандын Кундуз шаарында болуп жаткан окуялар Тажикстан жана Кыргызстандын коопсуздугуна гана эмес, КРдагы парламенттик шайлоолордун өткөрүлүшүнө да тоскоол болушу мүмкүн», - деп билдирди ИА саясатчы Марс Сариев.

– Соңку маалыматтарга ылайык, Кундуз талибдерден бошотулган, бирок бардык жакынкы провинциялар талибдердин колунда. Ошондой эле ал жерде пуштун топтору жана «Өзбекстан Ислам кыймылынын» өкүлдөрү байкалууда, – деп белгилейт эксперт. – Бирок Кундуздун бошотулушун Афганистандагы кырдаалды стабилизациялоо катары кабыл алууга болбойт. ИДУ жана башка радикалдардын түндүк тарапка жылышы мүмкүн экендиги чоң мүмкүнчүлүк. Кундуз Тажикстанга 2-3 сааттык аралыкта жайгашкан, бирок бул чек ара участогу үчүн тынчсызданууга негиз жок, анткени ал жерде 201-орус аскер базасы бар, ал бул багытты бекем коргойт.

Сариевдин айтымында, ИДУ күчтөрүнүн Тажикстанга кирүүсүнө жол бербеши керек, анткени азыр Тажикстанда абал өтө татаал: Тажикстандын ислам кайра жаралуу партиясы подпольеге өткөн, ал эми саясий элитанын бир бөлүгү илинип турат.

– Горный Бадахшанга жакын чек ара участогу өзгөчө коркунуч туудурат. Бул чек ара участогунда орус аскер базасы жана ОДКБ күчтөрү жок. Ал эми жергиликтүү чек арачылар жалгыз өз алдынча профессионалдык диверсиялык топторго каршы турушу мүмкүн эмес, алар Афганистанда, Сирияда жана башка ысык чекиттерде тажрыйба алышкан. 5-7 адамдан турган кичинекей топтор менен күрөшүү өтө кыйын болот, алар автономдуу иш алып барып, Тажикстан, Өзбекстан жана Кыргызстанга жакын аймактарга жылышат, – деп билдирди саясатчы.

Кыргызстан үчүн Баткен багыты боюнча коркунуч бар. Абал ошондой эле КРда парламенттик шайлоолор өтүп жаткандыктан татаалдашууда, бардык мамлекеттик органдардын көңүлү алардын өткөрүлүшүнө бурулган.

– Келишимге келсе, көптөгөн коинчоолор бар: Россия азыр Сирия жана Украинадагы окуяларга аралашып жатат, Нагорный Карабахта абал өтө чың. Тажикстанда элита ичиндеги күрөш жүрүүдө. Кыргызстанда – парламенттик шайлоолор. Шайлоодо утулуп калган партиялар республикадагы абалды бузуп, Тажикстандагы антирахмоновдук күчтөр менен байланышууга киришиши мүмкүн, – деп белгилейт Марс Сариев.

Эске сала кетсек, 28-сентябрда талибдер 100 миң калкы бар афган шаар Кундузду, Ханабад уездин жана Тахар провинциясынын Ишхамиш уездин басып алуу боюнча масштабдуу операция өткөрүшкөн. Кундуз шаары бирдей аталыштагы дарыянын өрөөнүн замыктап турат, ал террорчуларга Тажикстанга тоскоолсуз жетүүгө мүмкүнчүлүк берген табигый коридор болуп саналат.