Заслуженный деятель культуры КР Клара Юсупжанова

Клара Юсупжанова

1940-жылдын 29-декабрында Нарын облусунун Кара-Суу айылында туулган.

Фрунзе медициналык техникумун аяктаган. Бир убакта медайым болуп иштеп, бир жыл фельдшер болуп, кечки мектепте окуп, көркөм өз алдынча ишмердик менен алектенген. Режиссер болууну кыялданган.

1963-жылы Ташкенттеги А.Н. Островский атындагы театралдык-художестволук институтун жана 1970-жылы Москвадагы режиссерлор жана сценаристтердин жогорку курстарын аяктаган. 1966-1968-жылдар аралыгында Москвадагы Константин Станиславский атындагы драма театрында стажировкадан өткөн. Актрисанын кинодогу дебюту режиссер Лариса Шепитьконун «Зной» (1963) фильминде Калипа аттуу ролу болду, ал Чингиз Айтматовдун «Верблюжий глаз» повестине негизделген. Орто Азия республикалары жана Казакстандагы киноискусство көрсөтмөсүндө «Зной» фильми биринчи орунду ээледи, ал эми Клара Юсупжанова менен Болот Шамшиев мыкты актердук дебют үчүн сыйлыкты бөлүшүштү.

Юсупжанова кыргызстандык жана россиялык кинематографисттердин «Биринчи мугалим», «Эң уятсыз», «Квартирант», «Түнкү хроника», «Дар» жана башка фильмдеринде тартылган.

1971-жылдан баштап «Кыргызфильм» студиясында кинохроника режиссеру болуп иштеген, анда «Советская Киргизия» киножурналынын чыгарылыштарын, «Оштук токочулар» (1973), «Салам, жайлоо» (1977), «Кумыс» (1978), «Чабан жана туман» (1980), «Шаар» (1982), «Жайлоодо эки уйду жеп алган жолборс» (1986), «Долина жана адамдар» (1987) документалдык фильмдерин тарткан.

80-жылдардын аягында Клара Юсупжанова көркөм кино жаатында өзүн сынап көрүүнү чечип, «Аэроплан» фильмин тартууга киришкен. Фильм аяктаган эмес.

2001-жылы кыргызстандык XXIII Эл аралык Cinema du reel кинофестивалынын ардактуу коногу болуп, Париждеги Жорж Помпиду борборунда болду. Ал жерде Борбордук Азия ретроспективасы алкагында анын «Чабан жана туман» фильми ийгиликтүү көрсөтүлдү. 2003-жылы режиссер Швейцариядагы Эл аралык кинофестивалда болду.

2006-жылдын 22-июлунда 66 жашында дүйнөдөн өттү.

Кыргызстандын аялдары