Байтемиров Абдрашит
Байтемиров Абдрашит
Кинорежиссер. 1936-жылдын 2-февралында Кыргыз ССРинин Токмак шаарында колхозчунун үй-бүлөсүндө төрөлгөн. 1956-жылы А. С. Пушкинин атындагы кыргыз орто мектебин аяктагандан кийин Фрунзе киномеханиктер мектебине лаборант болуп кирген. 1957-жылы Кыргыз ССРинин Маданият министрлигинин Кинофикация жана кинопрокат башкармалыгында техник-диспетчер болуп иштеген.
1958-жылы Байтемиров Фрунзе киностудиясына режиссердун жардамчысы болуп келген. Кыска убакыттан кийин Ташкент театралдык-художество институтунун актердук факультетине окууга жөнөтүлгөн. 1961-жылы режиссердук факультетке өткөн. Окууну аяктаган соң «Киргизфильм» киностудиясына жөнөтүлгөн.
А. Байтемиров өзүнүн чыгармачылык ишмердүүлүгүн 1965-жылы Н. К. Крупская атындагы Орус драма театрында К. Гольдониндин «Трактирщица» дипломдук спектаклин коюудан баштаган. 1966-жылы Кыргыз академиялык драма театрында Б. Омуралиевдин «Унутулгус күндөр» спектаклин чыгарган.
Жаш режиссер 1965-1969-жылдары киностудияда «Советская Киргизия» киножурналынын 38 номерин монтаждаган.
Анда ал өзүнүн туулган жерине, анын адамдарына болгон терең берилгендигин мүмкүн болушунча жаркыраак жана жылуу көрсөтүүгө болгон аракетин көрсөткөн.
1967-жылга арналган № 7 киножурналдын атайын чыгарылышы республикадагы аялдарга арналган, өлкөнүн кино периодикасында эң мыкты деп таанылган Ленинградда (1968) өткөн Бүткүл Союздук кинофестивалда, ал эми Ташкентте (1968) Азия жана Африка өлкөлөрүнүн Эл аралык кинофестивалында атайын сыйлыкка ээ болгон. «Советская Киргизия» киножурналындагы дагы бир атайын чыгарылыш — № 8, 1969-жылдагы «Кыйын кыш» — 1970-жылдын октябрында Ростов-на-Дону шаарында өткөн II Бүткүл Союздук айыл чарба фильмдеринин кинофестивалында «эң мыкты кинорепортаж» үчүн диплом жана сыйлык менен сыйланган.
Байтемиров 1966-1970-жылдары «Матвеева стоянка», «Биз — жаш жумушчу классы», «Эч ким унутулбайт, эч нерсе унутулбайт», «Тең укуктуу, суверендик», «Аспан пастуху» (1969-жылы I Бүткүл Союздук түстүү телевизиондук фильмдер фестивалында биринчи сыйлык), «Декада», «Жакындык» хроникалуу-документалдык фильмдерин тарткан.
1965-1973-жылдары кыргыз тилине 40 көркөм фильмди дубляждаган. 1974-жылы сатиралык киножурнал «Корогоч» режиссеру болуп өткөн жана эки жылда 8 номер (№ 2—5, 8, 10, 11, 12) тарткан.
1977-1980-жылдары Байтемиров «Темир магистраль», «Көчмө экран», «Юбилей жылдын көктөмү», «Октябрь жарыгы», «Элдик акын», «Чек», «Факелдерди көтөрүү», «Кайрымдуу акылсыздык», «Жаныбарларды багуу боюнча илим», «Жаш баянчылар» киноочерктерин жана фильмдерин чыгарган.
1980-жылы сценарист катары (А. Джакыпбекор менен биргеликте) «Картайган Меке жана алып» мультфильминде дебют кылган (реж. С. Ишенов).
1979-жылдан бери СССР СКнын мүчөсү.
РЕЖИССЕРДИН ЧЫГАРМАЛАРЫ ТУУРАЛУУ
Афиджанова Г. Элдик акын. — «Советская Киргизия», 1979, 11-февраль.
