Абдылдаев Бекеш
Абдылдаев Бекеш
Кинорежиссер. Кыргыз ССРдин эмгек сиңирген искусствосунун ишмери (1979). КПССтин мүчөсү 1974-жылдан бери. 1933-жылдын 1-январында Кемин району Тегерменты айылында колхозчунун үй-бүлөсүндө төрөлгөн. Жети жылдык айыл мектебин аяктагандан кийин Фрунзе шаарындагы А. С. Пушкин атындагы № 5 интернат мектебинде окуусун уланткан. 1953-жылы Ташкенттеги А. И. Островский атындагы театр жана искусство институтунун актердук факультетине кабыл алынып, 1957-жылы аяктаган.
Б. Абдылдаев чыгармачылык ишмердүүлүгүн Пржевальск облустук драма театрында актер катары баштаган. 1959-жылы киностудияга көркөм фильмдердин режиссерунун жардамчысы болуп келген. 1962-1968-жылдар аралыгында режиссер катары 31 фильмди ( «Адамдын тагдыры», «Шамал», «Жөнөкөй окуя», «Балтика асмандары» ж.б.) кыргыз тилине дубляждаган. «Космонавттар көчөсү» (1963, реж. М. Рошаль), «Биздин балалык асман» (1966, реж. Т. Океев) фильмдеринде экинчи режиссер болуп иштеген. «Эң уятсыз» (1965) фильминде (биргелешип) режиссер-орунбасар катары катышкан.
Б. Абдылдаев документалдык кинону чыныгы чакырыгы катары тапкан. Анын «Бакча» (1967), «Нарын жылдыздары» (1968) очерктери, автордун чын жүрөктөн толкундануусу, ишине берилген адамдарга болгон таң калышы менен толтурулган, кыргыз кино публицистикасынын тарыхында көрүнүктүү көрүнүш болуп калды. VII жана VIII Орто Азия республикалары жана Казакстан кинематографисттеринин сынактарында «Эң жакшы режиссердук иш» дипломдору менен сыйланган. 1972-жылы Б. Абдылдаевдин «Почта» фильми Лейпцигде (ГДР) өтүп жаткан XV Эл аралык кинофестивалда «Күмүш көгүчкөн» экинчи сыйлыгына ээ болгон, ал эми 1973-жылы ага биринчи сыйлык берилген!
Эң жакшы кыска метраждуу фильм үчүн жана СССР Журналисттер Союзунун сыйлыгы VI Бүткүл союздук кинофестивалда Алматыда.
В. Абдылдаевге «Ой жүгүртүү» (1967), «Проспект» (1968), «Сөздөр» (1969), «Импровизатор» (1970), «Жазуу», «Сыйлык» (экиси 1974-жылы), «Надежда» (1977), «Жер астындагы дарыялардын чалгынчылары», «Улня», «Таза күмүш булагы», «Семья» (бардыгы 1978-жылы), «Түнкү смена», «Чакырык» (экиси 1979-жылы), «Съездден съездге» (1976, «Киргизтелефильм»), «Коммунисттер форуму», «Киргизстандыктар XXV съезде», «...Плюс электрлендүрүү» (бардыгы 1976, «Киргизфильм»), «Теңдештер арасында теңдеш», «Президенттин келиши» (экиси 1977-жылы, экинчиси — «Советтик Кыргызстан» журналынын атайын чыгарылышы), илимий-популярдуу очерктер «Энергетиктердин биримдиги» (1969), «Ат-Башы ГЭСи» (1971), «Кыргызстан-71» (1971), «Кыргызстан сүрөтчүлөрдүн көз карашында» (1973), «Эрте чыгармачылыктын эстеликтери» (1973) да ага таандык.
Б. Абдылдаевдин ийгиликтери арасында «Жердин кызы» (1974) фильми — эки жолу Социалисттик Эмгектин Баатыры, СССР Жогорку Советинин депутаты Зууракан Кайназарова жөнүндө.
Сыйлыктар — Кыргыз ССР Жогорку Советинин Президиумунун Грамотасы (1969). «Советтик кинематографиянын мыктысы» значогу (1970).
1964-жылдан бери СССР СКнын мүчөсү.
РЕЖИССЕРДИН ЧЫГАРМАЛАРЫ ТУУРАЛУУ
Артюхов О. Картина-элегия.— «Комсомолец Кыргызстан», 1965, 14-ноябрь.
Артюхов О. Жетишкендиктер жана жоготуулар.— «Литературный Кыргызстан», 1969, № 4, б. 109—111. Артюхов О. Братство жылнамасы.— «Пресс-информация». М., 1977, № 20, б. 30.
Ашимов К. Экран Кыргызстанды айтып берет. М., Советтик кино искусствын пропагандалоо бюросу, 1976, б. 21.
Белоконь Л. Замандаш жөнүндө фильм,— «Вечерний Фрунзе», 1976, 18-октябрь.
Боконбаев С. «Жердин кызы».— «Вечерний Фрунзе», 1974, 29-октябрь.
Борбиев Э. Кыз жолго чыгат.— «Комсомолец Кыргызстан», 1966, 25-март.
Кваснецкая М. Эки жолу эки — төрт.— «Комсомолдук чындык», 1966, 9-сентябрь.
Зенякин С. «Почта».— «Советтик маданият», 1973, 27-апрель.
Кочнев Д. Схемага каршы.— «Советтик Кыргызстан», 1966, 6-июль.
Хелимская Р. Адамдарга жол.— «Советтик Кыргызстан», 1972, 19-декабрь.
Якутов Д. Жөнөкөйлүккө жол.— «Советтик Кыргызстан», 1968, 13-апрель.
