Акын, комузчу певец, элдик комик-сатирик Шаршен Термечиков

Акын, комузчу, элдик комик-сатирик Шаршен Термечиков Кёнёк аймагында (азыркы Сокулук районунда, Кыргыз ССР) кедей үй-бүлөдө төрөлгөн. Эрте ата-энесинен ажырап, айылдарда кыдырып, байлар менен манаптарга жалданып иштеген.
1929-жылдан 1931-жылга чейин өзүнүн кичинекей дыйкан чарбасын башкарган. 1931-жылы Кыргыз драма театрына жумушка алынган, ал эми
1936-жылдан өмүрүнүн акырына чейин Токтогул Сатылганов атындагы Кыргызфилармонияда комик-солист болуп иштеген.

Шаршен Термечиковдогу комик-сатирик талант эрте ачылган. Жаштык жылдарында Пишпекте ошол учурда белгилүү комик Адамкалы менен жолугуп, андан комизм искусствосун үйрөнгөн. Ошол убакта ал айылдарга барып, өз искусствосу менен жөнөкөй элди алдаган муллаларды шылдыңдаган. Өзүнүн комик миниатюраларында Шаршен адамдардын, коомдун кемчиликтерин чеберчилик менен, таң калыштуу психологиялык тактык менен күлкүлүү кылып көрсөтө алган. Анын сатиралык чыгармалары «Бала жыттуу», «Дружка», «Башчы — көз боёмочулук», «Энемдин ыйы» ж.б. кыргыз окурмандары арасында кеңири белгилүү.
Ал көптөгөн комик сатиралык миниатюралардын, поэзиянын автору жана аткаруучусу, Кыргызстанда «бир актер театры» деп аталган жаңы жанрдын негиздөөчүсү болуп саналат.

Шаршен Термечиковдун биринчи чыгармалар жыйнагы «Шаршендин чыгармалары» («Творчество Шаршена») 1937-жылы жарык көргөн. Анын өмүрүндө дагы бир жыйнак «Эл куудулу Шаршен Термечиковдун кулкулуу ангемелери жана ырлары» («Юмористические рассказы народного комика») жарык көргөн.

Шаршен Термечиков биринчи кыргыз искусствосу жана адабияты декадасынын катышуучусу болгон (1939-жыл).
Кыргыз ССРинин эмгек сиңирген артисти (1941-жыл).
«Эмгек айырмачылыгы үчүн» медалы менен сыйланган.

АЙРЫМ ЖАРЫЯЛАР

кыргыз тилинде:
Шаршендин чыгармалары. — Ф.: Кыргызмамбас, 1937. — 44 б. Творчество Шаршена.
Эл куудулу Шаршен Термечиковдун кулкулуу ангемелери жана ырлары. —Ф.: Кыргызмамбас, 1939. —63 б. Юмористические рассказы народного комика.
Тандалган чыгармалар. — Ф.: Кыргызмамбас, 1964. — 150 б. Избранные произведения.
Шаршендин чыгармалары. —Ф.: Кыргызстан, 1972. —39 б. Произведения Шаршена.
Куйев жолдош: Ырлар, прозалар, эскерүүлөр. — Ф.: Кыргызстан, 1982.— 224 б. Дружка.