Исландия биринчи жолу Атлантика агымындагы өзгөрүүлөрдү улуттук коопсуздукка коркунуч катары тааныды

Анна Федорова Дүйнөдө
VK X OK WhatsApp Telegram
Тарыхта биринчи жолу Исландияда Атлантика меридионалдык циркуляциясынын (AMOC) өзгөрүшү улуттук коопсуздукка коркунучтардын тизмесине киргизилди. Бул тууралуу климат министри Йоуханн Паудль Йоуханнссон маалымдады, ал бийлик органдары өлкөнүн жашоосуна коркунуч туудуруп жаткан климаттык өзгөрүүлөр үчүн аракет пландарын иштеп чыгууда экенин кошумчалады.

AMOC тропиктерден түндүк Атлантикага жылуу сууларды ташуу үчүн жооптуу жана Европада жумшак кыштарды камсыз кылат. Ушул убакта илимпоздор Гренландиядагы мөңгүлөрдүн тез эриши бул агымды күчсүздөтүүгө же толугу менен токтотууга алып келиши мүмкүн экенин эскертүүдө, анткени бул океандык циркуляцияны бузган таттуу суунун ашыкча болушу менен байланыштуу. Мурда мындай коллапс болуп, акыркы мөңгү доору алдында Түндүк жарым шарда катуу суукка алып келген.

Йоуханнссон бул маселени Улуттук коопсуздук кеңешинин деңгээлине көтөрүү бардык министрликтер арасында координацияны камсыз кылууга жана комплекс чараларды иштеп чыгууга мүмкүнчүлүк берет деп баса белгиледи. Өкмөт энергетика, азык-түлүк, инфраструктура жана деңиз транспорту сыяктуу тармактардагы коркунучтарды талдап жатат, ошондой эле климаттык кризистерге жооп берүү стратегиясы иштелип чыгууда.

Эксперттер AMOCтун мүмкүн болгон кулашынын кесепеттеринин Европадан тышкары да таасир этиши мүмкүн экенин белгилешет: бул Африка, Индия жана Түштүк Америкада жаан-чачын схемаларынын өзгөрүшүнө алып келет, ошондой эле Антарктикадагы жылуулукту тездетет. Изилдөөчүлөр агымдын жакынкы он жылдыкта "кайтарымсыз чекитке" жетиши мүмкүн экенин эскертүүдө.

Министрдин айтымында, Исландия акыркы илимий жыйынтыктарды күтпөйт. "Деңиз музундагы өзгөрүүлөр деңиз транспортуна таасир этет; экстремалдуу аба ырайы айыл чарба жана балык уулоону - биздин экономикабыздын негизги тармактарын олуттуу бузушу мүмкүн", - деп кошумчалады ал.

Учурда илимпоздор Исландиядагы климаттык өзгөрүүлөрдүн кесепеттерин байкап жатышат. Октябрь айында аралда биринчи жолу Culiseta annulata түрүндөгү кан соргуч комарлар пайда болду, алар төмөнкү температураларда жашап кете алышат. Эксперттер орточо жылдык температуранын өсүшү жаңы жәндиктер жана өсүмдүктөрдүн, мурда Арктикада кездешпеген, пайда болушуна шарт түзүп жатканын, анын ичинде тундрада токой өсүмдүктөрүнүн жайылышын эскертүүдө.
VK X OK WhatsApp Telegram

Дагы окуңуз:

Комментарий жазуу: