"Датчиктериңиз туура эмес иштейт"
Кыргызстандын борборундагы абанын сапаты акыркы кыштарда өсүп келе жаткан проблема болуп калды. Шаар кайрадан түтүнгө чумалганын текшерүү үчүн эч кандай тиркеме же интернет-сайттар талап кылынбайт — жөн гана терезеден карап же дем алуу жетиштүү.Башында бийлик бул маселени чечүүгө аракет кылып, ар кандай чараларды сунуштады: жеке үйлөрдө көмүрдү пайдаланууга тыюу салуудан баштап, башка шаарлардан келген транспорттун киришин чектөөгө чейин. Бирок бул чечимдердин көбү же ишке ашкан жок, же сезилерлик натыйжа берген жок.
Өткөн жылдын декабрь айында Экология министрлигинин кызматкерлери атмосфералык абанын нормаларын ашкан датчиктерди текшеришти. Алардын көпчүлүгү керектүү техникалык стандарттарга жооп бербестигин билдиришти.
Ведомстводо төмөнкү көйгөйлөргө көңүл бурулду:
- мындай түзмөктөрдү орнотуу жана пайдалануу боюнча эрежелердин жоктугу алардын бирдей эместигине жана так эмес көрсөткүчтөргө алып келет;
- көптөгөн приборлор коопсуздук сертификаттарына ээ эмес жана текшерүүдөн өтпөйт;
- датчиктер методикалык нормаларды бузуп орнотулган, бул өлчөмдөрдүн тактыгына таасир этет;
- калибрленбеген датчиктерди колдонуу абанын сапатын жакшыртуу боюнча натыйжалуу чечимдерди иштеп чыгууну кыйындатат.
Датчиктердин санынын кыскарышы
Натыйжада датчиктердин саны кескин кыскарууда. Башында Бишкекте 30га жакын прибор иштеп жаткан, алар абанын булгануу деңгээлин гана эмес, шаардагы таза аймактарды да аныктоого мүмкүнчүлүк берген.Акыркы мисал: World Air Quality маалыматтарына ылайык, 2025-жылдын 23-декабрында саат 16:00дө Бишкектеги булгануу деңгээли "абдан жаман" белгиленген 290 абанын сапатынын индексине (AQI) жетти, бул Кыргызстандын борборун ошол учурда дүйнөдөгү эң булганган шаарга айлантты.
Вице-мэр Рамиз Алиев 2025-жылдын августунда өткөн конференцияда абанын сапатын мониторингдөө үчүн мобилдик станцияларды орнотуу пландары тууралуу билдирди. Бирок, бул станцияларды орнотуу боюнча маалымат жок, алардын иши тууралуу эч кандай кабар жок.
Чиновниктер датчиктердин санын кыскартууну улантып жатканда, Бишкектин тургундары аба ырайын көзөмөлдөп жатышат. Эми алар зыяндуу бөлүкчөлөрдү талкалап, коопсуз дем алууга мүмкүнчүлүк берген шамал, жаан жана карды чыдамсыздык менен күтүшүүдө.
